به گزارش خبرگزاری فارس از کرمان، مردم استان کرمان پیش از فرا رسیدن ماه مبارک رمضان با گرفتن روزه به استقبال این ماه میروند.
در این ماه حفظ شعائر اسلامی بیشتر مورد توجه قرار میگیرد و مجالس قرائت قرآن و خواندن دعا در منازل و مساجد برگزار میشود.
در گذشته موذن از طریق مناره مسجد مردم را برای سحر بیدار میکرد و یا اینکه افراد محل به نوبت هر شب همسایهها را بیدار میکردند، اما امروزه با زنگ تلفن، ساعت و یا تنظیم تلویزیون بیدار میشوند.
از قدیم عدهای از کرمانیها در ماه رمضان به پیشخوانی یا همان مناجات سحری میپرداختهاند در این سنت بیشتر مناجات خواجه عبدالله انصاری و اشعار شاعران بزرگی مثل مولانا خوانده میشده است.
سحری و افطاری
کرمانیها پس از صرف غذا در هنگام سحر دعا و قرآن میخوانند و بر این باورند که در این ماه غذاها باید ساده و مختصر باشد تا راه و شیوه پیامبر (ص) را در پیش گرفته باشند.
مردم کرمان قبل از غذا با خرما یا نمک افطار میکنند و معتقدند امام علی (ع) این گونه افطار میکردند.
آبگوشت از عمدهترین غذاها برای افطار است و اگر کسی نیز نذر داشته باشد، مقداری آبگوشت درست کرده به مسجد میبرد.
شیرینی افطاری در کرمان زولبیا و بامیه و غذای نذری این ماه شلهزرد و آبگوشت است که بین همسایگان توزیع میشود.
مردم کرمان بر این باورند که در ماه رمضان نباید اسراف کرد بنابراین اگر غذایی از افطار مانده باشد در سحر آن را مصرف میکنند، آبگوشت، برنج و انواع خورشت معمولا پای ثابت سفرههای افطار و سحری کرمانیهاست، البته به همراه آشهای محلی و نانهای تازهای که زنان روستایی میپزند.
مردم برخی از روستاهای کرمان افطار را معمولا با غذاهای سبک و سنتی مانند انواع قاتُق برگزار میکنند که بهترین و مناسبترین آن قاتق بابونه است.
زرندیها نیز بر این باورند که همه نخلها متعلق به حضرت علی (ع) است، بنابراین وظیفه مسلمانان است که با خرما افطار کنند.
مردم شهرستانِ بردسیر نیز با نان و سرکه افطار میکنند.
کرمانیها همزمان با ماه مبارک رمضان با برپایی آیینهایی از جمله الله رمضونی، چهل منبرون و کلیدزنی برگ دیگری از فرهنگ و رسوم غنی کرمان زمین در ماه میهمانی خدا را رقم میزنند.
کلیدزنی
کلید زنی یکی از آداب و رسوم مردم کرمان است که در شبهای ماه مبارک برگزار میشود در این مراسم زنی داخل یک سینی آینه، سرمهدان و یک جلد کلامالله مجید قرار داده به منازل اهل محل میرود و در حالی که صورت خود را با چادر پوشانده با کلید به سینی میزند.
اگر از سوی صاحبخانه پاسخهایی چون «چراغ بیاور» و یا «قند و شیرینی بیاور» داده شود در این صورت کلید زن امیدوار شده و کمکهایی را دریافت میکند،در غیر این صورت محل را ترک میکند.
کلید زن نباید تا آخر این برنامه حرف بزند، "به خاطر اینکه شناخته نشود حرف نمیزند".
صاحبخانه پس از گشودن در آینه داخل سینی را بر میدارد و چهره خود را مینگرد، سپس مقداری شیرینی، قند یا پول داخل سینی قرار میدهد.
کلیدزن این عمل را با نیت از پیش تعیین شده انجام میدهد و در پایان صاحبخانه که میداند کلیدزن برای طلب حاجت آمده، میگوید "انشاءالله حاجت روا بشید و در پایان خوراکیها یا پول جمعآوری شده را به مستمندان میدهند.
سنت کلیدزنی همچنان در برخی از شهرهای کرمان انجام میشود.
شبهای قدر و مراسم چهل منبرون
از جمله مهمترین سنن کرمانیها برپایی رسم چهل منبرون همزمان با شبهای احیا در ماه مبارک است.
به این ترتیب هر فرد مؤمن باید پس از افطار و قبل از سحر روز بعد در شب احیا 40 شمع را تهیه کند و با شرکت در 40 مراسم مذهبی در شبهای احیا در کنار منبر هر مجلس شمعی روشن کند.
این رسم همچنان در کرمان وجود دارد و در شبهای احیا ماه مبارک رمضان تصویر آسمان پرستاره کرمان بر روی زمین میافتد و هزاران شمع در مناطق مختلف کرمان روشن میشود.
مردم استان کرمان همچنین در شبهای نوزدهم، بیستم و بیست و یکم ماه و بیست و سوم رمضان پس از نماز مغرب و عشا در مساجد و تکیهها سینه و زنجیر میزنند.
آنان در شبهای قدر شب زندهداری میکنند و تا سحر قرآن و دعا میخوانند و معتقدند دعا و مناجات در این شبها سبب برآورده شدن حاجات میشود.
همچنین بر این باورند که هر مسلمانی در این شبها یک رکعت نماز بخواند به اندازه 100 رکعت ثواب دارد.
ریختن آب در حیاط خانه همسایه
در گذشته این کار برای بیدار کردن همسایه در زمان سحر انجام میشده و تشریفات خاصی داشته است، مثل پیکوبی و ریختن آب از بام خانه به حیاط همسایه.
در برخی از روستاهای استان کرمان هم این کار با طبلکوبی در کوچهها و محلهها انجام میشده است.
الله رمضونی
از دیگر مراسمهای مردم کرمان در ماه رمضان، الله رمضونی است که این مراسم از شب سوم تا پایان ماه مبارک رمضان برگزار میشود.
این رسم در اکثر شهرها و آبادیهای یزد، مشهد، بیرجند، بجنورد، تربت جام و بعضی از شهرهای استان فارس و گرگان برگزار میشود.
عدهای از جوانان هر محله با تشکیل گروههای پنج تا 10 نفره از شب اول ماه رمضان بعداز افطار در این رسم گرد هم میآیند در هر گروه یک سرگروه و یک انباردار وجود دارد که سرگروه ضمن خواندن اشعاری که بیشتر جنبه عرفانی دارد از صاحبان خانهها کمک طلب میکند و صندوقدار هدایای صاحبخانه را دریافت میکند.
هدایا یا پول است یا یک خوردنی مثل گردو، کشمش، خرما، بادام، قیسی هلو و قیسی زردآلو.
این گروهها شبهای ماه رمضان بر در خانهها میزنند و با إذن صاحبخانه قطعه شعری را به این مضمون میخوانند:
اللهالله رمضون / شیخ شیدهالله باس خزون/ رمضون اومده خوش نومش کنید/ گو و گوساله بقربونش کنید/ گو و گوساله که دستت نرسید/ خروس یک ساله قربونش کنید / تو که خیر دادی با ناز و نیاز / پیش پیغمبر باشی سرفراز / این در خانه رو ور (به) روزه/ صاحب این خونه مخمل دوزه/ این در خونه که رو ور مشهده/ صاحب این خونه داماد نشده بله بله بله بله /سلام کردم که سلامت باشین/ زیر علم سبز محمد باشین / شیر علی، شیر علی یا صاحب شیران علی / این خونه که رو به روزه / صاحب خونه که مخمل دوزه / شیر علی، شیر علی یا صاحب شیران علی / ما از آن بالای بالا اومدیم / ما از اون صندوق اعلا اومدیم / داره میباره دانه دانه / اول آمدیم ز دولتخانه/ سلام کردیم که سلامت باشین / زیر علم سبز محمد باشین / یا ثوابی یا گناهی یا کاسه آبی با تکرار هر بیت از این سروده بقیه میگویند: «صل علی محمد صلوات بر محمد».
و در پایان نیز این هدایا بین مستمندان هر محله تقسیم میشود و این سنت همچنان در شهر کرمان ادامه دارد.
بلوچهای بم هم معتقدند در ماه رمضان گوش دادن به موسیقی حرام است.
رسم ابراهیمخانی
از دیگر آداب و رسوم این ماه کمک به نیازمندان و فقرا و برپایی مجالس ختم قرآن در منازل اهالی هر محله است.
کرمانیها همانند سایر مسلمانان در روز عید فطر هم نماز عید فطر به جا میآورند و با دادن فطریه به یاری نیازمندان میشتابند.
آنها در روز عید فطر همچنین به زیارت اهل قبور میروند و غذاهایی مانند شله زرد توزیع میکنند که در این منطقه به آن «ابراهیمخانی» میگویند.
.............................
گزارش از مریم بهادری
..............................
انتهای پیام/ب10/ژ1001