به گزارش خبرگزاری فارس از قم، چند سالی است که وسیله‌ای به نام « تاکسیمتر» بر روی تاکسی‌های شهر نصب شده است. البته نه همه تاکسی‌ها بلکه آنهایی که اصطلاحا تاکسی‌های گردشی و بی‌سیم هستند از این وسیله برخوردارند.
این وسیله آمده بود تا سرو سامانی به قیمت‌ها بدهد و از کشمکش بین راننده و مسافر بر سر کرایه مسیر بکاهد تا با مشاهده عدد نشان داده شده بر روی آن نه راننده اعتراض کند و نه مسافر و بعد از هر پیاده شدنی درهای تاکسی‌ها هم به خوبی و خوشی بسته شوند. اما حکایت این وسیله‌های بی‌استفاده در کشور ما تمام شدنی نیست. مانند پارکومتر‌هایی که اطلاع‌رسانی درستی درباره آن نشده و هنوز بسیاری از افراد نمی‌دانند چگونه باید از آن استفاده کنند و هر بار به بهانه‌ای از استفاده از آن سر باز می‌زنند و یا در مورد مشابه دیگر تجهیز اتوبوس‌ها به کارت بلیط الکترونیکی که با گذشت 10 ماه از اعلام خبر تجهیز تمام اتوبوس‌ها بسیاری از آنها بلا استفاده‌اند و هنوز پول نقد میان مسافران و رانندگان اتوبوس رد و بدل می‌شود. اما در این گزارش به تاکسیمتر پرداخته شده است که نه تنها قرار نیست مورد استفاده قرار گیرد بلکه قرار است حذف شده و از چرخه استفاده رانندگان تاکسی کنار گذاشته شود.
بر اساس قانونی که به سازمان‌های تاکسیرانی ابلاغ شده است آنها موظفند نرخ کرایه خودروهای درون شهری و خطوط ویژه را تعیین کنند. اگر از تاکسی‌های خطی بگذریم بسیاری از راننده‌ها به صورت گردشی در سراسر شهر مشغول هستند و تاکسیمتری نیز برای تعیین نرخ کرایه مسیرهای مختلف ندارند یا اگر دارند از آنها استفاده نمی‌کنند.
تورم عامل کنار گذاشته شدن تاکسیمتر‌ها
علیرضا اقبالیان مدیرعامل سازمان تاکسیرانی شهرداری قم در پاسخ به این سئوال که چرا تاکسی‌های شهر مجهز به تاکسیمتر نیستند و یا اگر هستند چرا استفاده‌ای از آنها نمی‌شود گفت: تاکسیمتر برای تاکسی‌های گردشی تعریف شده است نه تمام تاکسی‌هایی که در شهر مشغول هستند اما به دلیل وجود تورم از تاکسیمتر‌ها استفاده نمی‌شود.
وی تاکید کرد: در بسیاری از موارد خود رانندگان نیز مایل به استفاده از تاکسیمتر هستند اما تورم و افزایش قیمت لوازم یدکی خودرو، تعمیر موتور و تعویض روغن موجب شده است که این وسیله بدون استفاده باقی بماند.
تورم این روزها را نمی‌توان انکار کرد و فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم این روزها نقل صحبت مسافران و راننده‌ها شده و افزایش قیمت را چند برابر کرده است. بحث تورم و گرانی را نمی‌توان در چند خط گنجاند اما نباید به سادگی از کنار آن گذشت و باید تاثیر آن را در جوانب مختلف زندگی مردم از جمله کرایه تاکسی و عدم تعیین نرخ ثابت در نظر گرفت.
شهریور ماه بود که 25 درصد بر کرایه‌های ثابت خطوط اضافه شد، یعنی پنج ماه گذشته مسافران متحمل پرداخت 25 درصد کرایه بیشتر شدند اما اقبالیان به گونه‌ای دیگر به این موضوع نگاه کرده و می‌گوید: 25 درصد بر کرایه‌ها افزوده شد اما 30 درصد نیز بر هزینه‌های لوازم یدکی اضافه شد و رانندگان با مشکل مواجه هستند. برای نمونه در حال حاضر در صورت خرابی موتور، رانندگان باید بیش از 2 میلیون تومان برای تعمیر آن هزینه کنند و یا تعویض روغن از 12 هزار تومان به 32 هزار تومان رسیده است.
سه کرایه متفاوت برای یک مسیر با سه مدل تاکسی
یکی از شهروندان قم که هر روز مسیر هفتاد و دوتن تا میدان مطهری را طی می‌کند، می‌گوید: هر روز کرایه متفاوتی برای این مسیر می‌دهم، 400، 500 و 600 تومان. در صورت اعتراض به نرخ کرایه نیز همه رانندگان می‌گویند کرایه‌اش همین است. این شهروند با استفاده تاکسی‌ها از تاکسیمتر موافق است و آن را برای این ساماندهی مفید می‌داند.
اقبالیان در توضیح ساماندهی به این تفاوت قیمت‌ها می‌گوید: بستگی دارد که این شهروندان چه نوع تاکسی سوار شوند. سه مدل تاکسی در شهر داریم. یکی از آنها که خطی است و نرخ مشخص خود را دارد. دیگری تاکسی‌های گردشی هستند که حتی الامکان باید از تاکسیمتر استفاده کنند و دیگری تاکسی‌های دربست هستند که با خط قهوه‌ای روی درب آنها مشخص شده‌اند و آنها همانطور که از اسمشان مشخص است مسافران را برای مسیرهای طولانی و دربستی انتقال می‌دهند.
تمام خطوط تاکسی خطی خواهند شد
مدیرعامل تاکسیرانی از تصمیم سازمان برای خطی کردن تمام خطوط خبر داد و گفت: سعی ما بر این است که خطوط و مسیر‌ها را مشخص کرده و برای آنها تاکسی‌های خطی در نظر بگیریم در نتیجه تحقق کامل این کار تاکسیمتر‌ها حذف خواهند شد و همان نرخ تعیین شده معیار قرار می‌گیرد.
اتوبوسرانی و تاکسیرانی دو وسیله با تسهیلات متفاوت
اگر در روزهای تابستان سوار اتوبوس‌های خطی شهر شده باشید هنگام ورود به آن خنکی کولر را احساس خواهید کرد و اگر در زمستان باشد گرمای بخاری که در اتوبوس روشن است شما را از سرمای استخوان سوز بیرون نجات می‌دهد؛ بگذریم از اینکه بعضی راننده‌ها از روشن کردن این وسایل رفاهی داخل اتوبوس‌ها خودداری می‌کنند. برخلاف اتوبوس‌ها کم پیش می‌آید که راننده تاکسی در سرمای زمستان بخاری اتومبیل را روشن کند تا مسافر در طی مسیر گرم شود و یا در تابستان از کولر استفاده کند تا مسافر در گرمای طاقت‌فرسای قم نفسی تازه کند. تسهیلاتی که به هر کدام از این وسیله حمل و نقل عمومی داده شده موجب می‌شود رفاه مردم در استفاده از این وسایل کاهش یا افزایش یابد. علاوه بر این تسهیلات رفاهی و خدماتی که به هر یک از دو سازمان حمل و نقل عمومی داده می‌شود در کرایه دریافتی از مسافران تاثیر دارد و باز هم این مسافران هستند که متحمل هزینه می‌شوند. اگر لوازم یدکی گران شود، قیمت تعویض روغن موتور بالا رود و یا هر چیز دیگر از طریق افزایش کرایه‌ها جبران می‌شود و این روند به هیچ صورت منصفانه نیست که مسافران بار این گرانی را به دوش بکشند.
اقبالیان مدیرعامل تاکسیرانی در پاسخ به این سئوال که چرا این تفاوت قیمت و تورم راه جبرانی ندارد و مردم باید هزینه بیشتری را برای لوازم یدکی پرداخت کنند به تفاوت تسهیلات دو سازمان تاکسیرانی و اتوبوسرانی اشاره کرده و می‌گوید: سازمان اتوبوسرانی به دلیل اینکه زیر مجموعه دولت است از خدمات متفاوتی برخوردار می‌شود. اتوبوسرانی برای ارائه لوازم یدکی خودرو‌ها به قیمت بسیار پایین تعاونی دارد که هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و یا سوبسید‌های جانبی مختلفی برای آنها قائل می‌شوند اما هیچ یک از این مزایا برای سازمان تاکسیرانی نیست و عمده‌ترین دلیل افزایش قیمت کرایه‌ها همین تورم است.
اصالت وجود تاکسی‌ها در کشور ما مبهم است
اما اصالت وجود تاکسی‌ها چیست؟ آیا انتظار برای آمدن تاکسی یک امر عادی است و یا اینکه این وسیله در کشور ما نادرست به کار برده می‌شود؟
با کمی تامل در می‌یابیم که تاکسی‌ها در ایران مانند اتوبوس‌ها عمل می‌کنند با این تفاوت که ایستگاه به ایستگاه در بین مسیر نمی‌ایستند بلکه به اراده مسافر در هر جا که خواست توقف می‌کنند اما حقیقت این است که در تمام کشور‌های دنیا بین مبدا و مقصد تاکسی مسافر دیگری جا به جا نمی‌شود اما تاکسی‌ها در ایران بین هر مبدا و مقصدی مسافران را سوار و پیاده می‌کنند. گذشته از اینکه استفاده از این وسیله به این شکل نه در وقت مسافران صرفه‌جویی می‌کند و نه در هزینه آنها، هر توقف این وسیله نیز بر بار ترافیکی شهر اضافه می‌کند.
اقبالیان در پاسخ به اینکه چرا تنوع در تاکسی‌ها وجود دارد و این نابسامانی را چگونه باید برطرف کرد می‌گوید: تاکسی یعنی دربستی، به این معنی که هرگاه مسافر اراده کرد بتواند تاکسی را برای رسیدن به مقصد در اختیار بگیرد و با سرعتی بیشتر از اتوبوس و مترو به مقصد برسد اما به دلیل اینکه کشور ما مانند کشور‌های توسعه یافته در تمام شهرهایش مترو ندارد و علاوه بر آن در شهر قم خطوط سریع السیر اتوبوس وجود ندارد هنوز تاکسی‌ها انبوه‌بر هستند و به اندازه تمام ظرفیت خود مسافر سوار می‌کنند، به همین دلیل تاکسی‌ها به صورت‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند و نرخ‌های متفاوت و تعریف نشده‌ای دارند.
چهار مرحله جریمه برای رانندگان متخلف
هر چند اصل استفاده از این تاکسی‌ها در کشور نادرست است اما نباید لزوم نظارت را بر روند فعالیت تاکسی‌ها نادیده گرفت. در مرحله اول خود مسافران باید بر روند کار راننده تاکسی نظارت داشته باشند و در صورت مشاهده تخلف آن را به سازمان تاکسیرانی اطلاع دهند به این شکل یک حرکت جمعی در میان مسافران موجب می‌شود تا حد زیادی از تخلف رانندگان جلوگیری شود. اما در کنار این آگاهی جمعی که باید در میان مسافران شکل بگیرد لازم است سازمان تاکسیرانی نظارت کافی و لازم را بر کار رانندگان تاکسی داشته باشد.
افزایش نرخ کرایه مسیر به صورت دلخواه در کنار تخلف‌های تعیین شده آنها برای سازمان از قبیل عدم رعایت امانت و مشتری‌مداری یکی از اصول مهم است که سازمان تاکسیرانی باید به آن توجه کند. اقبالیان درباره نظارت بر کار تاکسی‌ها می‌گوید: در حال حاضر 5 هزار و 500 تاکسی در استان قم وجود دارد. نظارت بر کار این تاکسی‌ها توسط بازرسانی انجام می‌شود که در ابتدا و انتهای مسیر حضور دارند و فعالیت آنها را کنترل می‌کنند. دو نوع تشویق و دو نوع تخلف برای رانندگان تعیین شده است. امانت‌داری و مشتری‌مداری از موارد تشویقی است؛ دریافت کرایه اضافی و عدم رعایت امانت‌داری و مشتری‌مداری از موارد تخلف رانندگان است. در صورت بروز تخلف رانندگان را به دبیرخانه هیئت انضباطی معرفی می‌کنیم. با متخلفان در چهار مرحله برخورد می‌شود، سه مرحله اول جریمه مالی و مرحله چهارم ابطال پروانه و تعلیق در نظر گرفته شده است.
نمی‌توان نادیده گرفت که این روزها تورم و گرانی در اثر بی‌تدبیری مسئولان گریبان مردم به خصوص قشر متوسط را گرفته و پایانی ندارد اما سازمان تاکسیرانی چه با تاکسیمتر و چه بدون تاکسیمتر موظف است نرخ ثابتی را برای مسیرهای شهری تعیین کند تا مبادله هر روزهای که میان مسافران و رانندگان تاکسی انجام می‌گیرد منصفانه باشد، به گونه‌ای که نه مسافران متحمل هزینه زیادی برای استفاده از این وسیله شوند و نه رانندگان برای تأمین لوازم مورد نیاز اتومبیل خود زیرفشار قرار گیرند. همچنین لازم است مسئولان تسهیلاتی را برای تاکسیرانان در نظر بگیرند چرا که در صورت ادامه بی‌توجهی آنها از همین رفاه حداقلی مردم کاسته شده و وسیله تاکسی نیز به کالایی لوکس بدل خواهد شد که تنها قشر خاصی بتوانند از آن استفاده کنند. علاوه بر این نقش مردم را در نظارت بر کار تاکسی‌ها نمی‌توان نادیده گرفت. در همه زمینه‌ها خود مردم می‌توانند با اطلاع‌رسانی درست و پیگیری‌های لازم زمینه‌ساز یک حرکت جمعی برای جلوگیری از تخلف رانندگان باشند. هر چند اگر ضمانت اجرایی قوی از سوی سازمان مربوطه وجود نداشته باشد نظارت و اطلاع‌رسانی مردم بی‌اثر خواهد بود.
.................................
گزارش: سعیده محمدی
..................................
انتهای پیام/2258/غ40/چ3000
