به گزارش خبرگزاری فارس از ارومیه، سبک زندگی شامل مجموعه رفتارها و الگوهای کنش هر فرد که معطوف به ابعاد هنجاری و معنایی زندگی اجتماعی است اطلاق میشود و نشاندهنده کم و کیف نظام باورها و کنشهای فرد است.
بنابراین سبک زندگی بر ماهیت و محتوای خاص تعاملات و کنشهای اشخاص در هر جامعه دلالت دارد و مبین اغراض، نیات، معانی و تفاسیر فرد در جریان عمل روزمره و زندگی روزانه است.
سبک زندگی پایه و اساس فهم شرایط فرهنگی موجود و تحولات پیش رو در این حوزه تلقی میشود و نشان میدهد که در بطن ارزشهای موجود در خرده نظام فرهنگی چه میگذرد، در واقع با بهکارگیری مفهوم سبک زندگی و تعمق در آن میتوان از هنجارهای پنهان در اذهان، باورها و رفتارهای مردم یک جامعه، سر درآورد و از جهت گیریها و الگوهای موجود یا در حال شکلگیری تفسیر واقعبینانهای ارائه کرد
در رابطه با مؤلفه های سبک زندگی از منظر مکتب اسلام به سراغ حجتالاسلام کریم جباری عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه رفته و موضوع را با او به گفتوگو نشستهایم.
*ویژگیهای سبک زندگی اسلامی چیست؟
سبک زندگی اسلامی در زمان ما همان الگوها و سنتهای امروزی مربوط به امرار معاش، جشن و شادی و غم و اندوه و عزا و ازدواج و تفریح و نحوه ارتباط با دیگران و امثال اینجاست. مدلهای رفتاری مربوط به قرآن و سنت و هم چنین سبکهای زندگی مردم مسلمان زمان پیامبر(ص) و نیز اهل بیت (ع) و یاران آنان تابلوها و الگوهای زندگی آرمانی ماست.
ولی در زندگی روزمره و عینی به طور ملموس ما شاهد رفتارهای خاصی هستیم که بسیاری از آنها با سبک زندگی اسلامی ناسازگار است و برخی رسم و رسومات رایج در میان ما آداب و عادات غلط خانوادگی و قومی یا محلی یا وارداتی است و الهام گرفته از سبک زندگی اسلامی نیست.
در زندگی عملی و واقعی جدای از حرفها و ادعاها، بسیاری از اعمال ما با سبک زندگی اسلامی و روش و منش اهل بیت (ع) مطابقت نمیکند. اما اگر به طور کلی بخواهیم سبک زندگی اسلامی و غیر اسلامی را با هم مقایسه کنیم میتوان به مواردی اشاره کرد؛ به طور مثال سبک زندگی اسلامی در روابط خانوادهها و شهروندان و دولتمردان، مبتنی بر بزرگواری و گذشت و تحمل و مدارا و ایثار و فداکاری و خیرخواهی و خدمت بی منت و ادعاست؛ ولی سبک زندگی غیر اسلامی مبتنی بر خودمحوری و فرصت طلبی و منفعت جویی حریصانه و زورگویی به دیگران است.
* تفاوت سبک زندگی اسلامی با سبک زندگی غربی چیست؟
در سبک زندگی غربی زندگی مادی بسیار جدی است و رفاه و لذت و بدن و همه امور مربوط به سلامت انسان و آزادی انسان بسیار مهم و اساسی است ولی اخلاق و مسئولیت و تکالیف الهی و دینی جایی در این فرهنگ ندارد و اخلاقی هم که در غرب مطرح است قداست محور و معنویت محور نیست و تنها در حد یک سلسله آداب و احترامات ظاهری و رعایت نظم و مقررات عمومی مطرح است و کثیفترین اعمال اخلاقی اگر در چارچوب همین مقررات صورت گیرد خوب و مجاز تلقی میشود و همه باید به عنوان شهروندی خوب و مو دب به آنها احترام بگذارند!.
فرهنگ حاکم بر عموم مردم و رسانهها از معنویت و تعهدات اجتماعی و مسئولیتهای الهی و دغدغه های روحانی و ملکوتی خالی است و گذراندن زندگی مادی و تفریحات و لذات جسمانی، اصل اساسی و بنیادین فرهنگ غربی است ولی قداست و دیانت و توجه به ابدیت و تکالیف دینی به معنای واقعی کلمه مطرح نیست.
در حالی که در سبک زندگی اسلامی مسائل جنسی اموری بسیار مقدستر از فرهنگ غرب است به همین جهت آزادی جنسی در قالب خانواده و عشق زن و شوهر به هم معنا پیدا میکند. فرهنگ غرب فرهنگ افراط در حسن همزیستی با حیوانات در متن زندگی از اتاق نشیمن و حال و پذیرایی تا آشپزخانه و اتاق خواب تا همه ابعاد زندگی در همه جاهاست، مثال بخشی از شخصیت ملکه انگلیس به سگهای او وابسته است و بخشی از شخصیت رئیس جمهوری آمریکا به سگ سیاه او مربوط میشود که با حساسیت و تشریفات خاصی انتخاب شده و این سگها برای همه مردم جهان شناخته شدهاند.
* نقش ایمان در رسیدن به آرامش، آسایش و کمال در زندگی چیست؟
در نگرش دینی سبک زندگی باید به گونهای طراحی شود که آسایش و رفاه از آرامش معنوی در پرتو ایمان تهی نشود. انسان همه کارهای دنیوی و مادی و اقتصادیاش را به بهترین و دقیقترین شکل ممکن انجام دهد و از زندگی لذت ببرد و دیگران را نیز در این لذت بردن سهیم کند ولی بداند که مسافر راه ابدی است و همه با هم در مسیری الهی در سیر و سلوک ان دو باید به سلامت معنوی هم بیش از سلامت جسمی هم توجه داشته باشند و بهداشت فرهنگی و سلامت اخلاقی شهروندان بیش از بهداشت محیط زیست و ترافیک خیابانها و آلودگی هوا با انواع آلایندهها اهمیت داشته باشد و مردم علاوه بر جسمی قوی و زیبا و برومند روحی پاک و قلبی با صفا و بی ریا داشته باشند برای خود و خدا و همسر و خانواده خود زندگی کنند نه برای ظاهرسازی و خودنمایی و رقابت با دیگران.
* سخنان مقام معظم رهبری مبنی بر پرهیز از سطحی گرایی و دچار شدن به سکولار پنهان ناظر بر چه بخشهایی از زندگی است؟
سکولاریسم پنهان عبارت است از اینکه رسانهها و شخصیتهای فرهنگی و مراکز فرهنگساز ما و ابزارهای تبلیغاتی و آموزشی ما به جای الهام گرفتن از سوژهها و الگوهای اسلامی در همه جا به تدریج سبکهای مختلف زندگی غربی را ترویج کنند.
به طور مثال بدین منظور میتوان سریالها و فیلمهای سینمایی ایرانی و فعالیت گروههای هنری را مورد نقد و بررسی و ارزیابی قرار داد و مشخص کرد که این فعالیتها در کجای فرهنگ اسلامی قرار میگیرد و هنرمندان و مسئولان هنری و فرهنگی در کدام قسمت جغرافیای قرآن و سنت ایستادهاند و نقشه راهشان چیست یا آن که به دلیل رقابت ناسالم و خودباختگی و فقدان خلاقیت و ذوق هنری، ملغمهای از آسیبها و انحرافات فرهنگی اجتماعی را با ترکیبی از برخی نمادهای ایرانی و غربی و با ضمیمه با بخشهایی از ابتذال رایج در رسانهها به عنوان لوازم قطعی کارهای هنری پذیرفتهاند و اینها را هم متأسفانه به عنوان واقعیت مطرح میکنند.
---------------------------
گفتوگو از: مریم صفری
---------------------------
انتهای پیام/61013/غ30