به گزارش خبرگزاری فارس از همدان به نقل از روابط عمومی اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان همدان، جعفر زمردیان اظهار داشت: از سال 1381 این اداره کل در همدان جزء استان‌های پیشرو در بحث تاریخ شفاهی فعالیت خود را آغاز کرده است.
زمردیان با بیان اینکه تاکنون حدود 50 مورد تاریخ شفاهی تاکنون ضبط و پیاده‌سازی شده است، اعلام داشت: شناسایی و دعوت از پیشکسوتان صورت گرفته است و تعداد 20 پروژه مصاحبه با پیشکسوتان دفاع مقدس صورت گرفته که با تأمین اعتبارات آماده بهره‌برداری است.
مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس همدان در رابطه با معیارهای در نظر گرفته برای مصاحبه‌گران گفت: در مصاحبه‌های تاریخ شفاهی سعی شده تا افرادی که انتخاب می‌شوند با آشنایی کامل و گذراندن دوره‌های آموزشی در ارتباط با مباحث تاریخ شفاهی و تاریخ جنگ باشند ضمن اینکه؛ سعی می‌کنیم که افراد مصاحبه‌کننده از خود رزمندگان باشند تا اطلاعات کامل‌تری نسبت به جریانات موجود در جنگ داشته باشند.
وی در پاسخ به سئوالی در مورد مشکلات موجود در انجام مصاحبه‌ها گفت: شاید یکی از اساسی‌ترین این مشکلات در استان همدان فقدان نویسندگان با تجربه و افراد مصاحبه‌گر باشد که در زمینه افرادی که دارای قلم‌های شیوا و یا تحصیلات مرتبط و آشنا به مقوله دفاع مقدس باشند در استان همدان انگشت‌شمارند.
زمردیان افزود: در عین حال مشکلات دیگر اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان همدان در راستای جمع‌آوری تاریخ شفاهی تناسب نداشتن نرم مالی در نظر گرفته شده با هزینه‌های جمع‌آوری تاریخ شفاهی و کم بودن بودجه در نظر گرفته شده است.
وی در خصوص بازخورد فعالیت‌های تاریخ شفاهی در استان همدان گفت: تاکنون تعداد 160 عنوان کتاب در استان همدان به چاپ رسیده است که در این کتاب‌ها بخشی شامل حوزه تاریخ شفاهی بوده که در نزد عموم و مخاطبان از اقبال خوبی برخوردار بوده است و در پی آن تقاضا برای چاپ مجدد این کتاب‌ها افزایش می‌یابد.
مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس همدان ادامه داد: کتاب‌های «مهتاب خیّن»، «ده متری چشمان کمین»، «خاطرات سردار شادمانی با عنوان قصه‌های جنگ» یا «تکلیف است برادر از سردار همدانی» و همچنین کتاب سردار حسام که اخیراً با نام «سهم من از چشمان تو» منتشر شده است نمونه‌های خوبی از تاریخ شفاهی است که تاکنون ارتباط خوبی را با مخاطب برقرار ساخته است.
وی همچنین خواستار برنامه‌ریزی و تمرکز بر روی یک سیاست‌گذاری کلی و کلان از سوی پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس شد روند تثبیتی آن برای همه ادوار مد نظر قرار بگیرد و همچنین رعایت تناسب بودجه‌ای که باید برای عموم در نظر گرفته شود را ضروری برشمرد و گفت: امسال با توجه به رویکرد مناسب در برنامه‌های پژوهشگاه، شش پروژه تعریف کرده‌ایم و امیدواریم این سیاست‌گذاری برای همیشه برقرار باشد و با اختصاص اعتباری مناسب طی دو یا سه سال برای استانی مثل همدان که ظرفیت برای تاریخ شفاهی دارد، ما نیز بتوانیم با ناشر و یا نویسنده و یا تیم اجرایی با خیال راحت کار کرده و شاهد سیاست‌های دوگانه نباشیم تا کار هرچه زودتر به سرانجام برسد.
زمردیان اقدام پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس در برقراری ارتباط با سازمان بازنشستگان نیروهای مسلح را مؤثر دانست و تصریح کرد: با امیر خلیلیان رئیس سازمان بازنشستگان نیروهای مسلح استان همدان در مورد شناسایی نقاط مشترک و بهره‌مندی از پتانسیل بازنشسته‌ها نشستی خواهیم داشت تا خاطرات آنها را گردآوری کنیم و انجام مصاحبه‌های لازم با امیران و فرماندهان نیروهای نظامی و انتظامی را در دستور کار قرار بدهیم و اگر همین روش در پژوهشگاه ادامه یابد، تبدیل به یک فرهنگ می‌شود و وقتی تبدیل به یک فرهنگ شد همان برنامه‌ریزی‌ها را به دنبال خواهد داشت و ما می‌توانیم با یک برنامه‌ریزی مناسب کار را دنبال کنیم.
زمردیان همچنین در ارزیابی خود از افق تاریخ شفاهی گفت: استان همدان توانایی تحقق امر ایده‌آل نگری در این راستا و توان کافی برای تحقق این امر را دارد لذا حدود 70 هزار رزمنده را شناسایی کرده‌ایم که در حال استخراج اطلاعات مربوط به آنها هستیم و می‌توانیم با استفاده از خاطرات حداقل 700 نفر از این تعداد که جزء ممتازان دفاع مقدس بودند تاریخ شفاهی استان را تدوین کنیم.
وی خاطرنشان کرد: مسئله مورد اهمیت دیگر این است که رزمندگان دفاع مقدس پا به سن گذاشته‌اند و در صورت جمع‌آوری نشدن خاطرات آنها که اسناد گویا هستند، معلوم نیست 50 سال دیگر با چه خلائی روبه‌رو خواهیم شد علاوه بر این می‌توان از دل این خاطرات، فیلم‌های مستند تلویزیونی و یا متون نمایشی خوبی تهیه کرد.
وی در بخشی دیگر از سخنانش اعلام کرد: یک کمیته تألیف و تدوین از مجموع کمیته‌های کنگره شهدای استان تشکیل داده‌ایم تا ادارات ارشاد، حوزه هنری، بنیاد شهید و جهاد را درگیر کار کنیم اما خروجی کار آن طور که می‌خواستیم نشد و عمدتاً بیشتر کارها را خودمان انجام دادیم.
مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان همدان اعلام داشت: اگر پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس شیوه‌ای که با دانشگاه‌ها برای دو واحد درسی دفاع مقدس و یا سازمان بازنشستگان نیروهای مسلّح در نظر گرفته است برای بحث تاریخ شفاهی نیز در نظر بگیرد و تفاهم‌نامه‌هایی با معاونت فرهنگی وزارت ارشاد منعقد کند آنها نیز ورود خوبی پیدا می‌کنند.
وی در پاسخ به این سوال که پروژه تاریخ شفاهی از حیث اولویت‌بندی در استان همدان در چه جایگاهی قرار دارد، توضیح داد: تاریخ جنگ پروژه‌ای بوده که از زمان مدیریت سردار حسام شروع شده و با مدیریت وی کار تاکنون دنبال شده، تدوین تاریخ جنگ با 12 جلد پیش‌بینی شده است که قریب به هفت جلد آن در دستور کار تدوین قرار گرفته است که برخی از این‌ها سیر نهایی را دنبال می‌کنند ولی در بحث تاریخ شفاهی چون اعتبارات در همدان کم بود در اولویت دوم بعد از تدوین تاریخ جنگ قرار گرفت ان‌شاءالله با حمایت‌هایی که سردار ریاست پژوهشگاه نویدش را دادند و ما یک چشمه از آن را در سال جاری دیدیم و دو نمونه‌ای که در قراردادها و ابلاغ‌ها اعلام شد، بتوانیم این رویه را دنبال کنیم.
زمردیان در مورد تجارب به دست آمده در مورد تاریخ شفاهی نیز گفت: وقتی کتاب «ده متری چشمان کمین» چاپ شد احساس کردیم تقاضای خوب و علاقه‌مندی‌های زیادی را به خودش جلب کرده و افراد بسیاری به دنبال آن می‌باشند که سال گذشته، پژوهشگاه این کتاب‌ها را از ما خواست و ما نزدیک به 50 جلد برای آنها تهیه کردیم، احساس می‌کنیم که با استانداردهای مشخص شده از سوی پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس همخوانی دارد ضمن اینکه؛ این کتاب‌ها حتی به عنوان الگو برای سایر استانها نیز ارسال و معرفی شد.
وی همچنین ضمن گرامی‌داشت یاد و خاطره سردار احمد سوداگر رئیس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس افزود: من به کتاب «جاده‌های سربی» سردار شهید سوداگر بسیار علاقه دارم همچنین کتاب‌های «دا» و «غواصان بوی نعنا می‌دهند» نیز از دیگر کتاب‌های مورد علاقه من هستند که بخشی از این کتاب خاطرات بچه‌های غواصی است که شب عملیات را با آنها گذراندم.
زمردیان در مورد نحوه انتخاب مصاحبه‌شونده‌ها برای جمع‌آوری تاریخ شفاهی هم اظهار کرد: فرماندهان عالی دوران دفاع مقدس و افراد شاخصی که در زمینه‌های مختلف نظامی، رزمی و پشتیبانی دارند و یا افرادی که سوژه‌های منحصر به فردی در دوران دفاع مقدس هستند برای مصاحبه انتخاب شدند، بخشی از معیارهای انتخابی در رابطه با مصاحبه‌کننده‌ها و مصاحبه‌شونده‌ها در قالب دستورالعمل به ما اعلام می‌شود.
وی در ادامه اضافه کرد: قالب معیارهای اعلام شده مبتنی بر یک عقبه پشتیبانی است یعنی یک تجربه در پشتش وجود داشته است و در اعلام این دستورالعمل‌ها وقتی ما تجارب را با دستورالعمل‌ها ادغام می‌کنیم می‌توانیم بگوییم که تا حد زیادی موفق عمل کرده‌ایم ضمن اینکه؛ از جمله عوامل موفقیت این پروژه‌ها مخاطبان می‌باشند یعنی وقتی مصاحبه‌های ما در قالب یک کتاب و یا گفت‌وگو در جراید، ماهنامه‌ها و یا فصلنامه‌های کشوری تنظیم و توزیع شد با اقبال عمومی روبه‌رو شد.
مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس همدان چاپ کتاب‌های «مهتاب خیّن»، «بهار 82 »، «ده متری چشمان کمین»، «تکلیف است برادر از سردار همدانی» را از جمله محصولات تاریخ شفاهی در استان همدان برشمرد.
وی در مورد نویسندگان کتاب‌ها نیز توضیح داد: در این زمینه ما از کسانی استفاده می‌کنیم که اشرافیت بیشتری به این موضوعات دارند، خود مصاحبه‌شونده‌ها هم به عنوان مصاحبه‌گر و یا تدوین‌کننده ورود پیدا کرده و نقش مهمی را ایفا کردند ولی تقریباً تمام موارد تدوین شده ما با استفاده از مصاحبه‌گرهایی بوده که توانایی و تجربه خوبی داشتند، دلیل این صحبت من هم این است که وقتی این کتب منتشر شد ما آنها را به خواص دفاع مقدسی دادیم و از استقبال خوبی برخوردار شدند یا وقتی که جلسات نقد و بررسی آثار گذاشتیم آنجا بیشتر متوجه این موضوع شدیم.
انتهای پیام/صا30/چ3000
