به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، آثار هنری بازمانده از اعصار گذشته نشان دهنده حیات مردم این سرزمین در تمام دوره‌های تاریخی پیشین است، این هنرها همواره با ذوق و سلیقه و زیباپرستی همراه بوده و همه وسایل مادی زندگی از بزرگ و کوچک، جزیی و کلی را تحت تأثیر قرار داده است.
عشق به زیبایی و بر گرفتن عبرت در تمام دوره‌ها موضوع اساسی هنرهای سنتی ایران بوده است، چندان که دست‌های هنرمندان، همیشه و در همه جا زیبایی چهره‌ای واقعی از هنر طبیعت را به صورت طرح‌ها و نقش‌ها و دیگر صور تزیینی بر صفحات سفت و سخت سنگ، سفال و کاشی و یا سطح نرم و زنده چوب، پارچه و فرش نشانده‌اند.
هنری که تار و پود آن از تجارب انسانی بافته شده و با زندگی مادی و گاه معنوی انسان پیوند یافته است و در این میان هنر منبت‌کاری با سابقه طولانی خویش به معرفی هنرمندان چیره‌دستی می‌پردازد که با ابزار بسیار ساده و دست‌ساز با ایجاد و نقوش مختلف بر سطح خارجی چوب این ماده سخت را چون موم در دستان خویش می‌پرورانند و بر قطعه بی‌پیرایه چوبی، تبلوری از نقوش مختلف چشم‌نواز را می‌آفرینند، این هنر یکی از ارزشمندترین دستاوردهای ایرانیان از گذشته تاکنون است که از همان مراحل ابتدایی آفرینش مورد توجه صنعتگران و هنرمندان بود.
*منبت‌کاری سابقه‌ای در تن تخت جمشید
پژوهشگر میراث فرهنگی پیرامون قدمت این هنر گفت: آثار مکشوفه در شوش و تخت جمشید که پاره‌ای از کنده‌کاری‌ها روی چوب را نشان می‌دهد مؤید این مطلب است که هنر مزبور از همان عوام مورد توجه قرار داشته و در اعصار بعدی پس از اسلام و به ویژه در زمان ایلخانان مغول و تیموری به شکوفایی رسیده است و این هنر در دوران صفویه به اوج کمال خود رسید و آثار بدیع و چشم‌نوازی در این زمینه تولید شد.
مهدی فقیهی افزود: منبت‌کاری برای هر صنعتگر هنرمند، احساس رضایت و خشنودی می‌آفریند و به محیط اطراف او صمیمیت، گرمی و ویژگی خاصی می‌بخشد، صنعتگر با کمی تمرین و ممارست می‌توانست اشیای مفید و سودمند را زیباتر کند به تولید وسایل تزئینی دیگری برای زندگی روزمره بپردازد، از جمله این اشیاء می‌توان به در و پنجره‌های زینتی، نرده‌ها و حفاظ‌ها و نعل درگاه‌های کوچک و بزرگ و سینی‌ها، کاسه‌ها، سه پایه‌ها و سایر ظروف اشاره کرد، گر چه تا عصر حاضر هنر منبت کاری هم‌چنان رواج دارد و در گوشه و کنار ایران هنرمندان بسیاری بدان مشغول هستند، اما ... .
وی ادامه داد: رفته رفته استفاده از نقوش اصیل که شامل طرح‌های اسلیمی، ختایی، گل و بوته از میان رفته و طرح‌های دیگری جای آنها را می‌گیرند و چنان چه اگر این روش به همین شکل ادامه یابد، هنر منبت ایران در مقایسه با منبت کشورهایی چون هند، پاکستان و تایلند عقب می‌ماند.
*اصفهان و شیراز مهد منبت
این هنرمند اصفهانی در ادامه اظهار داشت: منبت‌کاران در حال حاضر در استان‌های فارس، اصفهان و در شهرهای آباده و گلپایگان که مرکز اصلی این هنر محسوب می‌شوند به تولید شاهکارهای زیبا دست می‌زنند و یکی از آثار منبت‌کاری زیبا در شهر اصفهان درب‌های چوبی قدیمی است که متعلق به مقبره امام‌زاده اسماعیل است.
وی تصریح کرد: این درب که از لحاظ صنعت منبت کاری یکی از درب‌های نفیس بناهای تاریخی اصفهان به شمار می‌آید، در دوره پادشاهی سلطان محمود آل‌مظفر در این مکان نصب شده و بر دو لنگه راست و چپ و هلال فوقانی آن کتیبه‌هایی به شرح زیر نگاشته شده است، اطراف لنگه راست و چپ درب صلوات بر چهارده معصوم نقش شده و بر بالای لنگه راست آن به خط ثلث زیبا کلمه "العظمة الله" و پایین‌تر از آن عبارت "لا اله الا الله" و چهار کلمه "محمد" پدید آمده است، هم‌چنین بر لنگه چپ این درب چوبی نیز به ترتیب از بالا به پایین با خط ثلث جلی کلمه "الملک الله"و چهار نام حضرت "علی" و جمله "محمد رسول الله" منقور است.
فقیهی افزود: متن هلال فوقانی این درب نفیس از پنج کلمه "الله" و یک شمسه (پنج پر) شکیل ترتیب یافته که شاید نشانی از ارادت هنرمند منبت کار به خاندان عصمت و طهارت و پنج تن آل عبا باشد.
وی اضافه کرد: در حاشیه این هلال عبارات زیر منقور است "امر باحداث هذا الباب احراراً للمغفرة و الثواب فی ایام دولة السلطان الاعظم مولی سلاطین الامم ناشر العدل و الاحسان باسط الامن و الامن ظل الله فی الارضین قطب الحق و الدین شاه محمود بن السلطان الاعظم محمد بن المظفر خلد الله ملکه الپهلوان الاعظم الصاحب الاکرم تاج الدولة و الدین علی رشید الخراسانی من خاص ماله"، از متن فوق چنین برمی‌آید که درب مذکور در زمان سلطنت شاه محمود آل مظفر و توسط فردی به نام رشید خراسانی بر امام‌زاده وقف شده است.
این هنرمند در مورد دیگر خصوصیات این درب‌های استثنایی تاکید کرد: بر درب یاد شده علاوه بر کنده‌کاری‌های موجود تزئیناتی از قبیل گره چینی‌های تو پر حواشی لوحه‌های منبت‌کاری شده نیز مشاهده می‌شود.
انتهای پیام/س10/ط4000
