اسلام بابانژاد در گفت‌و‌گوی تفصیلی با خبرنگار فارس در بهشهر به مناسبت هفته منابع طبیعی، ابتدا با اشاره به کاشت دو اصله نهال توسط مقام معظم رهبری در روز درختکاری، اظهار داشت: ایشان در سخنانی، گیاه و درخت را برای هر کشور و مجموعه بشری مایه برکت و آبادانی خواندند و نکته بسیار حائز اهمیت و در خور تأمل، گلایه ایشان از مسئولان مرتبط بود.
وی تصریح کرد: همانطور که می‌دانیم جنگل یکی از بزرگ‌ترین موهبت‌های الهی، زیباترین مظهر خلقت، جلوه‌ای از تجلیات آفریدگار، لازمه بقا و دوام حیات، بزرگ‌ترین پالایشگاه و عظیم‌ترین فیلتر طبیعی و غول‌پیکرترین کارخانه تولیدی است که بیشترین کارکرد اقتصادی و زیست محیطی را دارد.
این فعال محیط زیست در تعریف جنگل، گفت: به منطقه وسیع پوشیده از درختان، درختچه‌ها و گونه‌های علفی همراه با جانوران که نوعی اشتراک حیاتی گیاهی ـ جانوری را تشکیل داده و با تاثیر از عوامل اقلیمی قادر به حفظ تعادل طبیعی خود است، جنگل می‌گویند.
وی درباره کارکرد‌های جنگل، به خبرنگار فارس پاسخ داد: تصفیه هوا از گاز‌های سمی و گرد و غبار، تولید اکسیژن، تنظیم دما و رطوبت هوا، تلطیف هوا، تولید خاک، حفظ حاصل‌خیزی خاک، جلوگیری از فرسایش خاک، جلوگیری از رانش زمین، جذب و نفوذ آب، تشکیل چشمه‌ساران، جلوگیری از بروز سیلاب، جلوگیری از ایجاد طوفان، جذب پرتو‌های مضر خورشید، پاکیزگی طبیعت، آسایش و آرامش انسان‌ها و پناهگاه‌ها و زیستگاه‌های حیات وحش و عامل حفظ و تعادل چرخه حیات تنها گوشه‌ای از مزایای منحصر‌به‌فرد جنگلها است.
استخراج بیش از 40 هزار فرآورده خوراکی و صنعتی از درختان
بابانژاد با بیان اینکه بیش از 40 هزار فرآورده غذایی و صنعتی از درختان استخراج می‌شود، خاطرنشان کرد: در ایران با وجود اینکه جنگلها وضعیت مناسبی ندارند اما بیشترین کارکرد آن، تهیه چوب است.
وی با ذکر چند نمونه آماری از وضعیت جنگل و بیابان در ایران و جهان همچنین با بازگشت به موضوع گلایه‌مندی رهبر معظم انقلاب از مسئولان در این زمینه، اظهار داشت: حدود 33 درصد یا نزدیک به یک سوم سطح خشکی‌های زمین پوشیده از جنگل است ولی در ایران کمتر از هفت درصد است.
رئیس شوراهای اسلامی شهرستان بهشهر با بیان اینکه یک سوم جنگل‌های جهان بکر است و این رقم در ایران کمتر از سه درصد است، تصریح کرد: جنگل بکر جنگلی است که بدون دخالت انسان به‌وجود آمده و هیچ‌گونه موادی از آن به خارج حمل نمی‌شود و در آن بین تولیدکنندگان یا گیاهان، مصرف‌کنندگان یا جانوران و تجزیه‌کنندگان یا میکرو ارگانیسم‌ها یک اشتراک زیستی متقابل و پایدار وجود دارد.
48 میلیون هکتار کمبود جنگل داریم
وی افزود: از طرفی سرانه جنگل در جهان هشت دهم هکتار و در ایران دو دهم هکتار است؛ یعنی یک چهارم سرانه جهانی جنگل داریم.
این پژوهشگر محیط زیست درباره اینکه برای رسیدن به سرانه جهانی باید چه کارهایی انجام داد و در حال حاضر رقم سرانه در چند هکتار خلاصه می‌شود، به فارس پاسخ داد: برابر سرانه باید حدود 60 میلیون هکتار جنگل در کشور داشته باشیم، به عبارتی اکنون با حدود 48 میلیون هکتار کمبود جنگل مواجه‌ایم.
وی تصریح کرد: حتی اگر از امروز هیچ برداشتی از چوب جنگل نداشته باشیم و از جنگل باقیمانده به‌خوبی محافظت کنیم و با فرض اینکه جمعیت کشور ثابت بماند، اگر برابر قانون مصوب مجلس سالانه 600 هزار هکتار هم جنگل‌کاری شود، 80 سال زمان می‌برد تا به سرانه جهانی برسیم.
بابانژاد یادآور شد؛ حدود 40 سال پیش، سرانه جنگل در کشور شش دهم هکتار بود که اکنون به حدود دو دهم هکتار رسیده است. طی این مدت 40 ساله 6 میلیون هکتار از وسعت جنگل کاهش یافته یعنی سالانه بطور میانگین 150 هزار هکتار جنگل تخریب شد.
وی تصریح کرد: بر اساس نوشته‌های مورخان، در گذشته‌ای نه چندان دور، ایران حدود 80 میلیون هکتار جنگل داشت، نوشته‌اند وقتی سپاهیان اسکندر از خراسان به خوزستان می‌رفتند تمام مسیر را از جنگل عبور کردند و از اصفهان تا دزفول، جنگل آنقدر انبوه بود که دو سرباز نمی‌توانستند از کنار هم عبور کنند.
برداشت سالانه یک میلیون متر مکعب چوب از جنگل‌های شمال
عضو شورای اسلامی بهشهر درباره اینکه چه بخشی از درختان جنگلی ارزش صنعتی دارند و سالانه چه مقدار چوب از جنگل‌های شمال برداشت می‌شود، اظهار داشت: اکثر جنگل‌های کشور فاقد ارزش صنعتی‌اند، به‌جز بخشی از جنگل‌های شمال، بقیه جنگل‌های کشور قابل بهره‌برداری برای چوب نیستند با این توضیح که تمام جنگل‌های شمال کمتر از 14 درصد جنگل‌های کشور را شامل می‌شود یعنی 1.8 میلیون هکتار فعلی که 40 سال قبل حدود 4 میلیون هکتار بود.
وی افزود: از این میزان جنگل محدود کشور، بدون احتساب موارد قاچاق، سالانه حدود یک میلیون متر مکعب چوب به‌صورت رسمی برداشت می‌شود که بسیار قابل توجه است.
اضافه شدن سالانه یک درصد به وسعت بیابان‌ها
این پژوهشگر و دوستدار محیط زیست با بیان اینکه حدود 43.21 میلیون هکتار از مساحت کشور بیابان و کویر است، تصریح کرد: در 30 سال گذشته 30 درصد به وسعت بیابان کشور اضافه شد یعنی سالانه یک درصد و به عبارتی، سالانه 1.5 میلیون هکتار از خاک کشور تبدیل به بیابان می‌شود.
وی همچنین با اشاره به سرانه پنج دهم هکتار بیابان در کشور در مقایسه با سرانه جهانی 22 صدم هکتار و قرار داشتن 61 درصد از مساحت ایران در اقلیم خشک و فراخشک در مقایسه با آمار 19.6 درصد مساحت جهان، گفت: سیر صعودی افزایش بیابان در ایران، زنگ خطری جدی برای محیط زیست محسوب می‌شود.
بابانژاد در ادامه گفت: از طرفی 90 میلیون هکتار از مساحت کشور را مراتع خوب، متوسط و فقیر تشکیل می‌دهند که اکنون حدود 10 درصد مراتع کشور را مراتع خوب و مابقی که حدود نیمی از خاک کشور را تشکیل می‌دهند شدیداً در معرض بیابانی شدن قرار دارند.
همه باید در احیای جنگل سهیم باشیم
وی، وضعیت جنگل و سرانه آن در کشور را بسیار نامطلوب و گلایه‌برانگیز ارزیابی کرد و گفت: تدابیر حفاظتی نامناسب، نداشتن سند کاملی از جنگل و منابع طبیعی کشور، ضعف یا نبود قوانین، برداشت‌های غیراصولی و سنتی، نگاه سودجویانه به جنگل فقط از لحاظ چوب، نداشتن یا عدم اعمال قوانین در برخورد با متخلفان، مشارکت نکردن بومیان در حفظ، نگهداری و برداشت جنگل، استفاده از بعضی رانت‌ها یا کم‌توجهی‌ها در برخورد با متخلفان و متصرفان، کم‌توجهی مسئولان مرتبط و... در ایجاد چنین وضعیتی دخیل هستند.
رئیس شوراهای اسلامی شهرستان بهشهر در پایان با اشاره به تذکرات راهبردی مقام معظم رهبری در روز درختکاری، خاطرنشان کرد: با توجه به شعار روز جهانی بیابان‌زدایی سال 2013 با این عنوان که «نگذاریم آینده مان خشک شود Dont let our feutur dry up » باید دست به دست هم داده و با اراده‌ای قوی و مصمم، با هماهنگی و همکاری و مشارکت همه جانبه قوای مقننه، مجریه و دستگاه قضا، با فرهنگ‌سازی گفتمان مشارکت‌جویانه آحاد جامعه بتوانیم با طرح نهضت، بسیج و جهاد درختکاری، در حفظ اندک جنگل باقیمانده بکوشیم، جنگل را احیاء کنیم و از قطع و قتل درختان بپرهیزیم.
بخش دوم این مصاحبه به راهکارهای قطع درختان کمتر و طرح تفکیک زباله از مبدا اختصاص دارد که متعاقباً منتشر می‌شود.
انتهای پیام/86001/ق40/ض1002
