به گزارش خبرگزاری فارس از یاسوج، طرح پزشک خانواده که می‌توان گفت فاز اول آن در روستاها و شهرهای زیر 25 هزار نفر با همه مشکلات، تنگناها و مزایایی که داشته است، اجرا شده، اکنون در گام دوم خود در آستانه اجرا در شهرهای بزرگ کشور است.
اجرای طرح پزشک خانواده مشکلات و محدودیت‌های خاص خود را دارد که لازم است متولیان امر با کار کارشناسی و تدبیر برای مشکلات احتمالی آن، اجرای این طرح مهم را به بهترین نحو ممکن رقم بزنند.
آنچه که مهم است و در این گزارش به آن پرداخته خواهد شد، آمادگی و امکان اجرای این طرح در استانها است به نحوی که در امر درمان مردم نه تنها مشکلی جدی پیش نیاید بلکه آنگونه که ماهیت طرح است، مردم از مزایای این طرح بهره‌مند شوند.
برای بررسی جزئیات این طرح و امکان انجام آن در استان کهگیلویه و بویراحمد به سراغ تنی چند از مسئولان و متولیان اجرای این طرح رفتیم که در خلال این گزارش به سمع و نظر خوانندگان گرامی رسیده می‌شود.
طرح پزشک خانواده چیست؟
طرح پزشک خانواده در واقع نسخه شهری پزشک خانواده در روستاها بود که در آن مردم هر روستا و شهرهای زیر 25 هزار نفر برای درمان خود به یک پزشک مستقر در روستا مراجعه می‌کردند و با تشکیل پرونده سلامت، پزشک همواره این فرد را به لحاظ سلامتی زیر نظر داشت.
آنگونه که از طراحی این طرح برمی‌آید، نگاهی سلامت‌محور و نه درمان‌محور در طرح پزشک خانواده حاکم است و پزشک به جای آن‌که افزایش درآمدش را در افزایش تعداد بیماران خود ببیند به فکر بیمار نشدن افراد جامعه است و نیازی به مراجعه تعداد بیشتری از بیماران برای کسب درآمد نیست.
در واقع در این طرح پزشکان روی این تمرکز و کار می‌کنند که چکار کنند که افراد بیمار نشوند.
در پزشک خانواده در روستاها امکانات بهداشتی به سمت روستاها گسیل شد و در شروع کار استقبال خوبی از آن شد.
در این طرح در روستاها هر پزشک حدود 4 هزار فرد را تحت معالجه داشت.
ولی آنگونه که دکتر سید حسام‌الدین نیوی‌زاده گفته، مشکلات نظام ارجاع، بالاتر رفتن انتظارات مردم روستاها، مقایسه دفترچه‌های روستایی با دیگر دفترچه‌های درمانی موجب ایجاد نگرانی‌های در میان مردم روستاها شد.
به نظر می‌رسد با اجرای طرح پزشک خانواده در شهرها و یکسان شدن دفترچه‌های درمانی به‌ویژه در طرح پزشک خانواده شهری و روستایی بخش زیادی از اینگونه نگرانی‌های مردم رفع شود.
شیوه اجرای پزشک خانواده در شهرها چگونه است؟
بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در شورای سلامت استان کهگیلویه و بویراحمد مقرر شده که به صورت پایلوت طرح پزشک خانواده در شهر گچساران استارت بخورد و بعد از آن در دهدشت و یاسوج نیز اجرا شود.
تقی‌زاده، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج طبقه‌بندی شهر را به بخش‌های مختلف گام اول اجرای این طرح می‌داند و می‌گوید: بعد از اینکه سرشماری و کسب اطلاعات لازم در هر منطقه به لحاظ جمعیتی و سایر شاخص‌ها انجام شد در طی فراخوانی پزشکان را برای اعلام آمادگی در هر منطقه دعوت می‌کنیم.
وی می‌گوید: با طبقه‌بندی و تقسیم شهر به چند منطقه تمرکز پزشکان در نقاط مرکزی شهر به‌وجود نمی‌آید و امکانات و دسترسی به پزشک در همه نقاط شهر خواهد بود.
تقی‌زاده ادامه می‌دهد: بعد از این کار پزشک بر طبق نقشه منطقه مورد خدمت خود را اعلام می‌کند.
وی، اطلاع‌رسانی به مردم را گام بعدی اعلام می‌کند و می‌گوید: بعد از اعلام آمادگی پزشک در یک منطقه به مردم اعلام می‌شود که فلان پزشک در فلان منطقه مستقر می‌شود و برای ثبت‌نام و تشکیل پرونده اقدام کنید.
بعد از آن پرونده الکترونیک سلامت برای هر فردی که مراجعه می‌کند تشکیل می‌شود و پزشک به همه اطلاعات لازم جامعه هدف خود در بعد سلامت را در اختیار دارد.
هر پزشک تا 2 هزار و 500 نفر را تحت پوشش خود قرار می‌دهد و با دریافت سرانه درمانی این افراد مسئولیت سلامت و درمان آن‌ها را متقبل می‌شود.
هر فرد یک پرونده سلامت دارد که بدون امضای پزشک خانواده خود نمی‌تواند در قالب این طرح و استفاده از مزایای آن به پزشکان متخصص و فوق تخصص مراجعه کند جز اینکه بخواهد به صورت آزاد به این پزشکان مراجعه کند.
تعداد خانواده‌هایی که در این طرح تحت پوشش هر پزشک عمومی قرار می‌گیرد حدود 500 تا 600 خانواده است.
متولی اصلی سلامت در این رابطه چه می‌گوید؟
سید حسام‌الدین نبوی‌زاده، رئیس دانشگاه علوم پزشکی یاسوج به‌عنوان متولی اصلی این طرح در استان کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید: طرح پزشک خانواده در شهرها یک طرح سنگین است ولی اجرای آن امری لازم است که باید با تدبیر و پیش‌بینی مشکلات نسبت به اجرای درست آن اقدام کنیم.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، طرح پزشک خانواده را همپای طرح هدفمندی یارانه‌ها می‌داند و معتقد است: اجرای این طرح منجر به ایجاد عدالت در سلامت می‌شود و در اینکه این طرح باید اجرا شود شکی نیست.
وی گفت: طرح پزشک خانواده در بسیاری از کشورهای دنیا انجام شده و اجرای آن می‌تواند برکات و مزایای خوبی را برای مردم به‌ویژه مردم استان کهگیلویه و بویراحمد به ارمغان بیاورد و ما نباید برای وجود چنین مشکلاتی از اجرای این طرح که طرحی مفید خواهد بود سرباز زنیم.
مزایا و محدودیت‌های اجرای این طرح؟
نبوی‌زاده می‌گوید: ارائه خدمات رایگان پزشکی یکی از مهم‌ترین مزایای این طرح است که پیش‌بینی می‌کنیم مردم از این طرح به خوبی استقبال کنند.
اما آنگونه که به نظر می‌رسد، استقبال یا عدم استقبال پزشکان از طرح پزشک خانواده یکی از مشکلات و محدودیت‌های سد راه اجرای این طرح در گام‌های نخستین است.
نبوی‌زاده در این‌باره می‌گوید: شکی نیست که به‌ویژه در روزها و ماه‌های شروع این طرح، درآمد برخی پزشکان عمومی و خصوصی در برخی رشته‌ها کم می‌شود و ممکن است مقاومت‌هایی از سوی برخی پزشکان انجام شود ولی آنچه مهم است اجرای این طرح و آماده کردن شرایط برای اجرای موفق آن است.
وی ادامه می‌دهد: پیش‌بینی می‌شود برخی پزشکان به این دلیل که درآمدهای آن‌ها کمتر می‌شود از این طرح استقبال نکنند ولی رفته رفته، بسیاری از بیماران برای استفاده از خدمات رایگان این طرح به پزشکانی مراجعه می‌کنند که عضو این طرح پزشک خانواده بوده و به همین لحاظ درآمد این پزشکان نیز بالاتر می‌رود.
نبوی‌زاده رایگان بودن فرانشیز، دارو، برخی خدمات دیگر و کم هزینه بودن بسیاری از خدمات پاراکلینیکی را از جمله دلایلی اعلام می‌کند که مردم دیگر برای یک سرماخوردگی ساده نیازی به مراجعه مراکزی که هزینه‌های بیشتری را دربردارد، ندارند و خود مردم نیز رغبتی به این کار نخواهند داشت.
اورنگ ایلامی، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی یاسوج نیز با بیان یک جمله زیبا از پدر علم پزشکی ابوعلی سینا به بحث ما وارد می‌شود.
وظیفه یک پزشک حفظ سلامت افراد حین سلامتی و برگرداندن سلامتی در موقع بیماری است.
ایلامی معتقد است که طرح پزشک خانواده به خوبی این جمله را تفسیر می‌کند و وظیفه واقعی یک پزشک را در جامعه عملی می‌کند.
وی می‌گوید: در این طرح حفظ سلامتی افراد هم مورد نظر است و این موضوع سلامتی و افزایش ضریب آن را در جامعه محقق می‌کند.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی یاسوج با بیان آمار پزشکان عمومی و جمعیت در شهر پایلوت اجرای این طرح یعنی گچساران ورود عملیاتی‌تری به این طرح دارد.
ایلامی بیان داشت: شهر گچساران حدود 200 هزار نفر جمعیت دارد. تعداد 51 پزشک عمومی در این شهر به امر درمان مردم مشغول هستند که تنها 9 نفر از آن‌ها در بخش‌های خصوصی فعال هستند.
ایلامی با این گفته‌ها، چالش اول اجرای این طرح را کمبود پزشکان عمومی اعلام می‌کند، گفته‌ای که البته با واکنش استاندار کهگیلویه و بویراحمد مواجه می‌شود.
استاندار این استان که عضو شورای سلامت هم هست، کمبود پزشک را چالش اول نمی‌داند و معتقد است کمبود پزشک حتی در ردیف دهمین چالش اجرای طرح پزشک خانواده در شهرهای این استان نیست.
مهم‌ترین و نخستین چالش اجرای طرح پزشک خانواده در کهگیلویه و بویراحمد؟
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی ادامه می‌دهد: در این طرح هر پزشک از 500 نفر تا 2 هزار و 500 نفر را تحت پوشش قرار می‌دهد که با سرانه یک‌هزار و 750 تومانی هر فرد و در نظر گرفتن میانگین 2 هزار نفر افراد تحت پوشش هر پزشک، درآمد پزشکان در این طرح 3.5 میلیون تومان می‌شود.
ایلامی با این حساب و کتاب‌ها اینگونه نتیجه گرفت که بسیاری از پزشکانی که درآمد به مراتب بیشتری از این رقم دارند حاضر به مشارکت در این طرح و عقد قرارداد نمی‌شوند، اظهار نظری که این‌بار مورد تایید استاندار قرار می‌گیرد و به عنوان نخستین چالش و محدودیت اجرای پزشک خانواده در شهرهای این استان پذیرفته می‌شود.
متولی اصلی سلامت در این استان نیز با پذیرش این مشکل می‌گوید: بدون شک در شروع اجرای این طرح مشکلاتی داریم ولی رفته رفته به دلایلی پزشکان از این طرح استقبال می‌کنند.
وی با بیان برخی از این دلایل بیان می‌کند: وقتی دارو، فرانشیز و سایر خدمات از سوی بیمه‌ها پذیرش نشود و این‌ها آزاد باشد کمتر بیماری حاضر می‌شود برای یک سرماخوردگی ساده و یا دیگر بیماری‌ها به پزشکان مشهور و یا مراکزی که پول بسیار بیشتری از مردم می‌گیرند، مراجعه کنند.
نبوی‌زاده ابراز داشت: وقتی این اتفاق بیفتد درآمد پزشکانی که تا قبل از این بسیار بیشتر بود، کاهش می‌یابد و فعالیت در طرح پزشک خانواده برای آن‌ها بهتر خواهد بود.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی یاسوج گفت: طرح پزشک خانواده در بیشتر جاهای دنیا با موفقیت اجرا شده است ولی نباید برای وجود برخی مشکلات در شروع مردم را از مزایای بسیار زیاد این طرح محروم کنیم.
اکبر نیکزاد، استاندار کهگیلویه و بویراحمد در این رابطه گفت: با اجرای این طرح و به لحاظ رایگان بودن بسیاری از خدمات پزشکی، درصد زیادی از بیماران پزشکان متخصص به پزشکان عمومی مراجعه خواهند کرد و اجرای این طرح با سهولت بیشتری انجام می‌شود.
البته وی این را هم می‌گوید که این موضوع موجب خواهد شد تا برخی مقاومت‌ها از سوی پزشکانی که درآمد آن‌ها کمتر می‌شود در راه اجرای طرح پزشک خانواده اعمال شود.
وی ادامه داد: مشکلات اجرای طرح پزشک خانواده در استان‌هایی مثل استان ما بیشتر خواهد بود و مهم‌ترین مشکل ما این است که پزشکان از این طرح استقبال کنند یا نه.
دیدگاه مدیرکل بیمه خدمات درمانی در رابطه به طرح پزشک خانواده
علی‌محمد جعفرپور، مدیرکل بیمه خدمات درمانی استان کهگیلویه و بویراحمد که اداره متبوعش نقشی بسیار اساسی در اجرای طرح پزشک خانواده دارد می‌گوید: در طرح پزشک خانواده در شهرها قرار نیست خدمات این بیمه در سایر موارد حذف شود بلکه اداره‌کل بیمه خدمات درمانی در طرح پزشک خانواده امتیازات جدیدی می‌دهد که بدون شک مردم استقبال خواهند کرد.
وی گفت: خدمات سایر بیمه‌ها و دفترچه‌های درمانی بر قوت خود باقی است ولی در طرح پزشک خانواده دارو، فرانشیز و خدمات دیگری کاملا رایگان و بسیاری از خدمات تخصصی نیز با هزینه به مراتب کمتری نسبت به قبل ارائه می‌شود.
جعفرپور از آمادگی کامل این بیمه برای اجرای طرح پزشک خانواده خبر داد.
نقش دولت در طرح پزشک خانواده و ارائه خدمات مناسب به مردم بسیار اهمیت دارد
مدیرکل بیمه خدمات درمانی استان کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به نکات مهم‌تری ادامه داد: اجرای این طرح حدود 800 میلیارد تومان در یکسال هزینه دارد که هنوز دولت تعهد مالی در این خصوص نداده است، دولت باید این هزینه‌ها را به بیمه واریز کند تا خدمات به صورت رایگان به مردم داده شود.
وی معتقد است: با تجربه‌ای که این اداره کل در بحث پزشک خانواده در روستاها دارد، پزشکان در شهرها نیز از این طرح استقبال خواهند کرد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج نیز یکی‌شدن دفترچه‌های درمانی را در کشور با نام دفترچه سلامت ایرانیان و افزایش سرانه درمان هر فرد در طرح پزشک خانواده را از دلایل موفقیت اجرای این طرح می‌داند.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی نیز به مشکل دیگری در روند اجرای این طرح در استان کهگیلویه و بویراحمد اشاره می‌کند و می‌گوید: بخشی از افراد جامعه از خدمات رایگان درمانی در همه مراکز درمانی بهداشتی برخوردار هستند و این موضوع مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد، مشکلی که اکبر نیکزاد آن را اینگونه پاسخ داد که برخی مشکلات سراسری طرح پزشک خانواده در تهران چاره‌اندیشی می‌شوند و آنچه که مهم است اجرای این طرح و شروع فاز عملیاتی آن است.
مقام ارشد اجرایی در استان کهگیلویه و بویراحمد با اعلام پشتیبانی خود از اجرای طرح پزشک خانواده در شهر پایلوت گچساران، پیشنهاد می‌دهد که به جای یک شهر، یک محله را به‌عنوان پایلوت انتخاب و کار را به شکل عملیاتی و اجرایی از آن محله شروع کنید.
اکبر نیکزاد خاطرنشان کرد: کارهای کارشناسی و گیرهای کوچک باید توسط متولیان در جلسات دو جانبه و سه جانبه طرح و نتایج آن‌ها به شورای سلامت برای اجرا بیاید.
حال که قرار است این طرح در یکی دو ماه آینده در سه شهر دهدشت، گچساران و یاسوج کلید بخورد لازم است مسئولان به ویژه متولیان سلامت مردم مقدمات و زیرساخت‌های لازم برای اجرای این طرح را مهیا کنند.
--------------------
گزارش: کریم بنام
--------------------
انتهای پیام/صا10/چ3000
