به گزارش خبرگزاری فارس از شرق استان تهران، روستای مراء مرکز دهستان تارود از بخش مرکزی شهرستان دماوند در 60 کیلومتری پایتخت و 10 کیلومتری دماوند از جمله مناطق روستایی دارای ریشههای عمیق تاریخی و مذهبی است.
نگاهی گذرا به ابنیه تاریخی روستای مراء نشان میدهد که این بناهای میراثی و ارزشمند در برهه کنونی، بیش از هر زمان دیگری نیازمند توجه و عنایت مسئولان است.
* بقاع متبرکه "امامزاده دو برادر" در انتظار یاری مسئولان
یکی از آثار تاریخی روستای مراء، بقاع متبرکه "امامزاده دو برادر" یا در گویش محلی "دو برار" است.
امامزاده دو برادر همان‌گونه از نامش پیدا است، متشکل از دو بقعه شبیه به هم بر فراز ضلع غربی سینهکش ارتفاعات روستای مراء بوده که به فاصله کمتر از شش متری یکدیگر استقرار یافتهاند.
نمای کلی این دو مقبره دارای شباهتهای بسیار و تفاوتهایی ناچیزی است که از جمله این تفاوتها میتوان به ایجاد طاقنما در فضای خارجی بنای شرقی، کوتاهی نسبی ارتفاع و گنبد رک بنای غربی و نمای مدور داخلی مقبره غربی در مقابل شکل هندسی هشت ضلعی بقعه رو به رو اشاره کرد.
اما شاخصههایی نظیر بهکارگیری مصالح سنگ لاشه، ملات گچ و ساروج در احداث فضای داخلی و گچاندود، بندکشی بین سنگهای سازه و درهای چوبی کوچک دو لنگه باز شونده به سوی شرق را میتوان در ردیف شباهتهای بقاع امامزادگان قرار داد.
بر اساس متون تاریخی در سالیان نه چندان دور در کنار مقبره امامزاده شرقی، سه سنگ قبر تاریخی حکاکی شده با مضامینی همچون "هذا المرقد المرحوم ظفر بن حسن رودباری در تاریخ سنه اربع و تسعین" و "هذا المرقد المرحوم نعیم ابن فاضل متوفی فی تاریخ اربعه و خمسین" وجود داشت که از خارج به داخل بقعه انتقال یافته بود.
محوطه بیرونی بقاع امامزاده دو برادر را گورستان تاریخی روستای مراء تشکیل میدهد که در سالیانی متمادی قبور قدیمیتر شکافته و اموات جدید در آن دفن شده است؛ از این رو به نظر میرسد طبق سنتی دیرین سنگهای قدیمی به داخل مرقد انتقال داده میشده است.
کاوش کارشناسان باستانشناسی در محوطه این اثر از یافت سفالینههای نخودی و قرمز با نقوش متعلق به دوران سلجوقیان، مغول، تیموری و دیگر ادوار تاریخی خبر میدهد.
با توجه به این کشفیات، اثر تاریخی محوطه امامزاده دو برادر را میتوان به دوران قرون اولیه اسلامی و بقاع یاد شده را مربوط به دورههای ایلخانیان یا تیموریان یعنی قرون هفت و هشت هجری قمری نسبت داد.
* ساماندهی اثر توسط اهالی و شورای اسلامی
عضو شورای اسلامی روستای مراء از ساماندهی این اثر توسط اهالی و شورای اسلامی خبر داد و گفت: امامزاده دو برار و یا دو برادر مراء قدمتی بیش از 800 سال دارد و مردم این دیار از دیرباز تاکنون ارادت خود به ائمه اطهار (ع) را در قالب توجه ویژه به این بقاع متبرکه جلوهگر میساختند.
علی ابراهیمی ادامه داد: به رغم این اهمیت مذهبی و قدمت تاریخی، بقعه امامزاده دو برادر مراء مشمول اختصاص اعتباری برای مرمت نشد.
وی با اشاره به واکنش مسئولان میراث فرهنگی و اوقاف و امور خیریه شهرستان دماوند اظهار داشت: از سویی مسئولان اداره اوقاف و امور خیریه دماوند، اعضای شورای اسلامی روستا را پیرامون امور بقعه به میراث فرهنگی ارجاع میدهند.
عضو شورای اسلامی روستای مراء ادامه داد: از طرفی دیگر، مسئولان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این شهرستان نیز از فقدان شجرهنامه در خصوص این دو بقعه سخن به میان آورده و مرمت آن را از امور غیر مرتبط با شرح وظایف خود بیان میکنند.
ابراهیمی تصریح کرد: تداوم وضع نامناسب و اسفناک گذشته این اثر مذهبی و تاریخی مورد اعتراض مردم بود؛ از این رو، اعضای شورای اسلامی روستا با همراهی دهیاری اعتباری برای ساماندهی این بقاع اختصاص داده تا دستکم از آن شرایط نامناسب رهایی یابد.
عضو شورای اسلامی روستای مراء از تخریب تدریجی این بنا تا چند سال آینده خبر داد و خاطرنشان کرد: با وجود این مرمت نه چندان حرفهای از سوی شورای اسلامی روستا، بنای بیرونی اثر همچنان نیازمند مرمت است و با روند کنونی، نابودی و تخریب در سالهای آینده پیش روی بقاع دو برار قرار دارد.
وی با تاکید بر لزوم حفظ ابنیه تاریخی این اثر خاطرنشان کرد: شاید با صرف اعتباری چند میلیونی بتوان شرایط بقعه را بهبود بخشید؛ اما در نهایت ترمیم آثار تاریخی نیازمند طرح، طراح و کارشناس مجری حرفهای است.
* "حمام صفوی" در تملک شخصی
"حمام صفوی" دیگر اثر تاریخی روستای مراء محسوب می‌شود و همان‌گونه که از نامش پیدا است به دوران صفویه و اوایل زیدیه تعلق دارد.
این حمام در ضلع شمالی بافت قدیم روستای مراء و 200 متری امامزاده دو برار، دیگر اثر تاریخی دارای قدمت این روستا قرار دارد.
در عبارتی سادهتر اگر امامزاده دو برار را در ضلع غربی و "قلعه مروان" را در ضلع شرقی تصور کنید، حمام صفوی را میتوان در حد فاصل خط مستقیم این دو اثر تاریخی یافت.
در ورودی حمام صفوی مراء رو به مناطق شرقی باز شده و رختکن آن را طاقنمایی دارای سکوی محل جلوس تشکیل میدهد.
گرمخانه متصل به رختکن از طریق راهرویی کوتاه، دارای فضایی محدود با طاقی بسیار زیباست و سنگ لاشه، ملاط گچ، ساروج، آهک و سنگهای محلی رودخانه (در نمای بیرونی) اجزای اصلی مصالح به کار رفته در این اثر تاریخی را تشکیل میدهد.
* حمام صفوی قرار بود موزه مردمشناسی شود
عضو شورای اسلامی روستای مراء در خصوص حمام صفوی این روستا اظهار داشت: حمام صفوی روستای مراء در تملک شخص قرار دارد.
ابراهیمی ادامه داد: بر اساس مصوبات گذشته مقرر شد تا اداره مسکن و شهرسازی شهرستان دماوند، دو زمین در سایر نواحی به‌عنوان معوض به این شخص واگذار کند تا وی سند حمام تاریخی را به نام شورای اسلامی تغییر دهد و در نهایت این مکان به موزه مردمشناسی و شهدای مراء تبدیل شود.
انتهای پیام/ح10
