دارو در ایران از ضعف قانونی رنج میبرد/قانون، داروساز را بی‌مصرف کرده است

محمدعلی دانشمهر امروز در گفت‌و‌گوی اختصاصی با خبرنگار فارس در همدان با بیان اینکه قسمت عمده‌ای از زمینه کاری ما به‌عنوان تربیت داروساز، به خدمات دارویی باز می‌گردد، اظهار کرد: داروساز داروخانه‌های شهری و بیمارستانی خدمات تخصصی دارویی را به صورت سفارش به موقع دارو، نگهداری دارو، در اختیار قرار دادن آن به بیمار و ارائه اطلاعات دارویی انجام می‌دهد.
وی با بیان اینکه ارائه اطلاعات دارویی امر بسیار مهمی است، گفت: در حال حاضر این مهم به صورت حضوری، رسانه‌ای، نوشتاری یا تلفنی در داروخانه‌های در تهران انجام می‌شود که با عنوان مرکز اطلاعات دارویی شناخته شده و به صورت رایگان و 24 ساعته مشاوره دارویی می‌دهد.
رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه یک کارشناس ارشد روانشناسی برای هر 20 دقیقه مشاوره 20 هزار تومان پول دریافت می‌کند، متذکر شد: به نظر من نباید مشاوره دارویی به صورت رایگان باشد چون یک مشاوره تخصصی و ارزشمند است.
وی ابراز کرد: در شهر همدان به تازگی داروخانه بهزیستی که در خیابان بوعلی بود، به دانشکده داروسازی منتقل شد که در صدد هستیم تغییرات مهم و عمده ای را به صورت پایلوت در آن انجام دهیم که از جمله آن ارائه مشاوره دارویی خواهد بود.
 
* مردم و پزشکان  از کار داروسازان رضایت ندارند
دانشمهر با بیان اینکه بیش از 85 درصد داروسازان ما بعد از فارغ التحصیلی جذب داروخانه می‌شوند، یادآور شد: باید زمینه را به صورتی آماده و فعال کنیم تا به این واسطه رسالت اصلی را در این زمینه تعریف کرده و داروسازان را تقویت کنیم.
وی با تأکید بر لزوم آموزش داروسازان و امر داروسازی، ضمن تأیید نارضایتی مردم از عملکرد داروسازان، تصریح کرد: مردم از کار داروسازان در داروخانه‌ها رضایت ندارند که این به دلیل عملکرد ضعیف صنف داروساز و نیز تعداد کم آنها در داروخانه‌ها است.
رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی همدان اضافه کرد: شاید داروسازان بگویند با توجه به ازدحام بیماران و تعرفه کمی که برای داروساز می‌گذارند نمی‌توانیم در داروخانه دو یا سه داروساز استخدام کنیم چون یک مؤسس این توانایی را ندارد؛ بنابراین با این حجم کاری نمی‌توانیم این خواسته را پیاده کنیم که این نارضایتی مردمی نیز به آن بازمی‌گردد.
وی در ارتباط با نارضایتی پزشکان از کار داروسازان نیز عنوان کرد: اینکه داروسازان می‌گویند پزشک از کار ما راضی نیست نیز صحت دارد چون پزشکان معترض هستند که چرا داروساز در کنار آنها حضور فعال ندارد یا حضورش کمرنگ است در حالی که در دنیا این دو در کنار هم انجام فعالیت میکنند.
دانشمهر ابراز کرد: به پزشکان و داروسازان گفتم که ما یک خط قرمزی برای خودمان ایجاد کردیم که به راحتی میتوانیم از آن عبور کنیم و به سمتی برسیم که داروساز یک منبع و مرجع برای پزشکان باشد، کاری که در حال حاضر در دنیا انجام میشود و همانطور که در کشورهای پیشرفته انجام شده و قابل اجرا است در ایران نیز میتواند اجرایی شود.
 
* لزوم حذف سیستم نوشتاری در روند دریافت دارو در کشور
 وی گفت: سیستم نوشتاری در روند دریافت دارو باید حذف شده و تبدیل به پرینت کامپیوتری شود که این عمل نیز در کشورهای پیشرفته انجام شده و آنها برای هر دارویی از قبل سیستمی تعریف کرده‌اند که بر اساس آن کارها بسیار سریع‌تر از نوشتاری انجام شده و بسیار گویا است.
رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه در سیستم جامع دارویی کشورهای پیشرفته همه تداخل‌ها با سابقه بیمار در یک داروخانه درج می‌شود، ادامه داد: همه عوارض دارویی مهم عنوان و همه تداخل‌هایی دارویی داخل یک نسخه به داروساز اطلاع داده می‌شود و در صورتی که نیاز باشد به مریض نیز پرینت داده می‌شود.
وی با تأکید بر لزوم حذف تکنسین‌ها از شلف داروخانه‌ها، ابراز کرد: باید به سمتی برویم که فقط داروساز با بیمار سر و کار داشته باشد.
 
* ضرورت ایجاد پرونده برای بیمار در داروخانه‌ها
 دانشمهر ضمن اشکال به سیستم دریافت دارو در حال حاضر، گفت: در بیمه هیچ آدرسی از بیمار نداریم و بیمار به محض اینکه نسخه را دست داروخانه می‌دهد و خارج می‌شود دیگر قابل دسترسی نیست در صورتی که بیماران در داروخانه‌ها باید کد دار شوند و همه مشخصات و آدرس وی گرفته شود.
وی افزود: بر اساس تشکیل پرونده بیمار در داروخانه در کشورهای دیگر به لحاظ تجربه شخصی شاهد بوده‌ام که برای دریافت دارو و دریافت مشخصات بیمار، رکورد 30 ثانیه ای تحقق یافته چون در کشورهای دیگر روی نسخه‌ها آدرس بیمار موجود است اما با توجه به اینکه آدرس‌های ما در ایران آن همبستگی ها را ندارد این زمان به یک دقیقه هم می‌رسد.
رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی همدان اذعان کرد: پرونده گرفتن از بیمار در داروخانه به طور کامل از نظر مشخصات و اینکه از قبل چه داروهایی را مصرف می‌کرده بایگانی کاملی می‌شود که در طول سالیان نیز قابل دسترسی است چون در سیستم کامپیوتری درج می‌شود.
وی متذکر شد: بر اساس تشکیل پرونده دارویی برای بیمار در داروخانه، برای هر بار مراجعه بیمار می‌توانیم به پرونده وی مراجعه کنیم و در کوتاهترین زمان متوجه شویم که اگر داروی دیابتی مصرف میکند نباید دارویی به وی داد که قند یا گلوکز دارد چون این موارد ممکن است در ذهن داروساز نباشد اما کامپیوتر فراموش نمی‌کند.
دانشمهر با بیان اینکه داروساز قادر به انجام تمام چیزهایی است که پزشک نمی‌تواند انجام بدهد، خاطرنشان کرد: شناخت عمیق دارو توسط داروساز میتواند در درمان مؤثر بسیاری از عوارض به پزشک کمک کند.
 
* روند کنونی دریافت دارو به جای شفای بیمار، وی را به درد غیرقابل علاج مبتلا می‌کند
وی با بیان اینکه در ایران هزینه‌هایی که برای تأمین داروی جمعیت 70 میلیونی می‌شود، 14 برابر هندی است که بیش از یک میلیارد جمعیت دارد، عنوان کرد: در ایران دارو را یا از بیرون می‌خریم یا ماده اولیه آن را با هزینه گزاف تهیه می‌کنیم و با این همه هزینه تولید در کارخانجات، با قیمت کم و سوبسید هنگفت به دست مردم می‌رسانیم که شاهد آن این است که دارویی که اینجا دو دلار به فروش می‌رسد به واقع 200 دلار قیمت دارد.
رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی همدان متذکر شد: با وجود آن که انواع و اقسام هزینه‌های بیمارستانی و پزشکی که در نهایت به داروخانه ختم می‌شود شاهد هستیم که در داروخانه آن چیزی که باید به دست بیمار برسد با وجود این خسران عوارض دارویی، بر ضد خودش تبدیل می‌شود یعنی به جای اینکه بیمار را شفا بدهد بیمار را به یک درد غیر‌قابل علاج مبتلا کرده و بیماری اش درمان نمی‌شود.
وی بیان اینکه در سطح مملکت متولی تصمیم‌گیری‌ها در رابطه با دارو وزارت بهداشت است، متذکر شد: وزارت بهداشت باید راهکار و روند مناسبی برای داروهای ایران انجام دهد که در حال حاضر رأس هرم دارویی کشور معاون دارویی وزارت بهداشت است.
 
* دارو در ایران از ضعف قانونی رنج می‌برد
دانشمهر با بیان اینکه "دارو" در ایران از ضعف قانون رنج می‌برد، تصریح کرد: در مجلس ما قانون برای حمایت از بخش دارو بسیار کم وارد شده و دارو در حال حاضر مغفول مانده است.
وی عنوان کرد: حدود 20 سال پیش مجلس به جایی رسیده بود که می‌خواست عملاً رشته داروسازی را کنار بگذارد، یعنی چون جوانب ارزشمند آن در جامعه درک نشده، فکر می‌کنند بی‌مصرف است.
رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی همدان با تأکید بر لزوم فعالیت داروساز در داروخانه‌ها، گفت: نباید ملاک متخصص شدن را به کار در داروخانه قرار داد چون تکنسین دارویی یا حتی صندوق دار یا نظافتچی نیز اگر چند سال در یک داروخانه باشد دارو را می‌شناسد اما جای تأسف دارد که در حال حاضر این موارد به دلیل ضعف قانونی ما درحال انجام است.
 
* متولی برخی از داروخانه‌ها اسما داروساز است
وی با بیان اینکه نمی‌دانم متولی چند درصد از داروخانه، داروساز نیست، ابراز کرد: متأسفانه در برخی داروخانه‌ها، مؤسس کسی است که اسماً داروساز است ولی رسماً داروخانه‌دار است یعنی پول و سرمایه برای وی بوده و داروساز را استخدام می‌کند و به او می‌گوید چه کاری انجام دهد در حالی که باید عکس این روند انجام شود.
دانشمهر عنوان کرد: در این مملکت باید به حدی به داروساز ارزش گذاشته شده باشد که به وی بگویند حال که این پروانه را گرفته ای و اجازه تأسیس داروخانه داری می‌توانی از تسهیلات بانکی با درصد پایین‌تر استفاده کنی؛ چون داروخانه سودی ندارد و باید داروساز را تشویق کرد.
 
* قانون، داروساز را بی‌مصرف کرده است
وی اضافه کرد: در این مملکت درصدهای و تعرفه‌های دارو را پایین آورده‌اند و با این وضعیت می‌گویند داروساز ارزش ندارد و بی‌مصرف است البته راست می‌گویند عملاً قانون داروساز را بی‌مصرف کرده است.
رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی همدان با تأکید بر لزوم تقویت جایگاه داروساز و ارتقای تعرفه دارو اظهار کرد: من به این نتیجه رسیده‌ام که معاون دارویی که در رأس هرم است در هنگام مسئولیت این توان را ندارد و این مهم باید به گونه‌ای جا بیفتد که رئیس جمهور مثل کار یارانه‌ها حمایت‌هایی را داشته باشد تا بتواند کار را به انجام برساند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر عملاً به جای اینکه در زمینه دارو تولیدکننده باشیم مصرف‌کننده شده‌ایم، گفت: در‌صدد هستیم با پایلوت کردن داروخانه جدید دانشکده داروسازی تغییرات مهم و بنیادی روز دنیا را انجام دهیم که در صورت مثبت بودن نتیجه و حمایت مسئولان دانشگاه آن را به داروخانه های بیمارستانی نیز گسترش دهیم.
دانشمهر در پایان با بیان اینکه پایلوت طرح شدن داروخانه دانشکده داروسازی همدان برای انجام اقدامات، شاید پروسه ای دو یا سه ساله باشد، گفت: ما به این سمت می‌رویم تا با انجام آن، در سطح کشور حرف برای گفتن داشته باشیم چون با اثبات خود، نماینده مجلس که می‌خواهد قانون وضع کند تفاوت را حس می‌کند و بر این اساس می‌توانیم به سمت اصلاح قانون رفته و سودمندی داروساز را در خدمات رسانی اثبات کنیم.

- - - - - - - - - - - - - - -
گفت‌وگو  از زهرا مرادوند
- - - - - - - - - - - - - - -
 انتهای پیام/ح10