8 سال جنگ و روایت‌های متفاوت از دفاع مقدس

به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، پس از آغاز جنگ تحمیلی در شهریور ماه سال 59 عده کثیری از مردم به جبهه‎های جنگ رفته و به دفاع از جان، مال، ناموس و وطن خود پرداختند.
در آن سال‎ها سازمان‎های هنری و فرهنگی که از پیش از انقلاب فعالیت داشتند و فعالیت‎هایشان از نظر مردم مردود اعلام شده بود، رویکرد خود را به مضامین جنگ تغییر داده و به گونه‎ای متحول شدند که سینما شاخص‌ترین آنهاست.
در این بین کارگردانان و سینماگران جدید روی صحنه آمدند و موضوع جنگ و دفاع مقدس را مضمون اولیه فیلم‎های خود قرار دادند و از جنگ و دفاع مقدس روایت‎های متنوعی را شکل دادند که عده‎ای از آنها نیز در این زمینه موفق بوده و آثار فاخری را به ارمغان آوردند، سال 1360 را می‎توان به عنوان سال تولد سینمای دفاع مقدس دانست.
آزاده فضلی پژوهشگر عرصه سینمای دفاع مقدس در مورد فیلم‎های ساخته شده با موضوع جنگ اظهار داشت: در همان سال‌های اولیه، دو فیلم حادثه‌ای و جنگی با عنوان برزخی‌ها و مرز ساخته شد.
وی افزود: اگر چه این فیلم‌ها گویای تهاجم گسترده عراق و دفاع عقیدتی و آرمانی مردم ایران نبودند، اما در حقیقت ساخت این فیلم‌ها در شرایطی که وضعیت سینمای ایران از نظر کمی و کیفی در وضع خوبی به سر نمی‌برد، به نوعی آغاز اولیه سینمای دفاع مقدس بود.
فضلی فیلم عبور از میدان مین را موفق‎ترین اثر و آغازگر سینمای دفاع مقدس دانست و گفت: این اثر یکی از موفق‌ترین آثار سینمای دفاع مقدس و آغازگر این ژانر سینمایی است که روالی تکنیکی و فنی بسیار خوبی دارد، اما نقص‎هایی در نپرداختن به فرهنگ جبهه و معنویت هم دارد.
وی ادامه داد: فیلم «رهایی» از رسول صدرعاملی که با داستان رزمنده‌ جوانی آغاز می‌شود که در جبهه به پیوندی می‌اندیشد که در روز نیمه شعبان با همسر خود دارد، نخستین تجربه فیلم‌ساز در پرداخت به موضوع جنگ تحمیلی در قالب ملودرام جنگی است
این پژوهشگر سینما بیان داشت: با ورود سینماگران جوان فیلم‎های معنوی گرای بیشتری متولد شد که از جمله آنها می‎توان به فیلم‎هایی چون «دیار عاشقان» حسن کار بخش، «پیشتازان فتح» ناصر مهدی‌پور و «ما ایستاده‌ایم» اکبر حر، اشاره کرد که آغازگر ساختار ابتدایی سینمای جنگ بوده‌اند.
به گزارش فارس، سینمای دفاع مقدس جاودانگی خود را مدیون فیلم سازانی است که در این دوران نیز یاد و خاطره دفاع مقدس را در ذهن تماشاگران زنده نگه داشته است هر چند بیشتر این فیلم سازان از عرصه دفاع مقدس خداحافظی کرده اما این نکته غیر قابل انکار این است که بخش عمده امیدواری‌ها به احیا سینمای دفاع مقدس، به واسطه تجدید خاطره همین فیلم‌ها است.
اگر به ماندگارترین آثار سینمای دفاع مقدس اشاره کنیم باید از نینوا نخستین فیلم بلند مرحوم رسول ملاقلی پور یاد کرد که این فیلم محصول سال‌هایی است که به درستی باید روحیه وطن‌پرستی و فرهنگ شهادت‌طلبی برجسته می‌شد، پس از آن فیلم عقاب‎ها به کارگردانی ساموئل خاچیکیان و کانی مانگا به کارگردانی سیف‌الله داد که به نحوه چشمگیری لحنی ستایشگر در مورد قهرمانان و رزمندگان خودی در برابر دشمنان متجاوز و ستمگر دارد، کانی مانگا و عقاب‎ها، نخستین فیلم‌های سینمایی بودند که عملیات نیروی هوایی را در هشت سال به تصویر می‌کشیدند و نمونه‌های موفق چنین فیلم‎هایی هستند.
همین گزارش حاکیست «آخرین پرواز» اثر احمدرضا درویش با تکیه بر ماجراهای جاسوسی و گروگان‌گیری که در زمان جنگ باب بوده تلاش می‌کند، مسئله خود را جهانی کرده و کمتر تصویری از جبهه و خاکریز ارائه می‌دهد.
«مهاجر» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا نخستین فیلمی است که واکنش‌های منطقی شخصیت‌ها را در موقعیت‌های مختلف به تصویر می‌کشد، مهاجر در جشنواره هشتم دفاع مقدس، جایزه اول را کسب کرد، و نزد برخی از منتقدان و تماشاگران نیز مقبول واقع شد.
«از کرخه تا راین»، نیز نخستین فیلم حاتمی‌کیا در دوره پس از پایان جنگ است. فیلمی با محوریت یک قهرمان جانباز، وجهه ملودرام را به درستی پررنگ می‎کند.
«لیلی با من است» کاری از کمال تبریزی نخستین کمدی ماندگار سینمای دفاع مقدس است و «آژانس شیشه‎ای» از ابراهیم حاتمی کیا  تضادی از قهرمانان با نسل جدید را نشان می‎دهد که این تضاد در «موج مرده» اوج می‌گیرد و در «به نام پدر» به تکامل می‌رسد.
همچنین دوئل از احمدرضا درویش نمونه‌ای پر هزینه است که مصیبت‌هایی را که بر سر مردم منطقه‌ای از کشور آمده را با موضوع جنگ ادغام می‌کند و در واقع اتفاقات پشت جبهه را به تصویر می‎کشد.
این فیلم‎ها نمونه‎ای از فیلم‎های دفاع مقدس بوده،  که آغازگر روایت‎های متفاوت از جنگ و نمونه موفق آنها هستند.
انتهای پیام/ ر10