به گزارش خبرگزاری فارس از کوهبنان، مجسمه افضل‌الدین ابوحامد کوهبنانی روز دوشنبه 10 تیر ماه 92 در پارک ریاضیات واقع در منطقه یک شهر کرمان رونمایی شد.
اجرای این طرح فرهنگی جای تقدیر و تشکر از بانیان امر دارد، اما این مجسمه با نام ابوحامد کرمانی نامگذاری شده و نامی از زادگاه وی یعنی شهر عارف‌پرور کوهبنان به میان نیامده است.
این اقدام موجب رنجش اهالی فرهنگ دوست بام فرهنگی استان کرمان، شهرستان کوهبنان شد، لذا انتظار می‌رفت شهرداری منطقه یک و شورای شهر کرمان قبل از نصب این مجسمه تحقیق بیشتری در مورد زندگی این فیلسوف برجسته انجام می‌دادند تا زمینه رنجش خاطر مردم این دیار فراهم نشود.
امیدواریم شورای شهر و شهردار منطقه یک کرمان در نخستین فرصت با درج نام کوهبنان در کنار مجسمه افضل‌الدین ابوحامد زمینه معرفی بیشتر شهرستان کوهبنان و زادگاه این دانشمند بزرگ را فراهم کنند.
افضل‌الدین ابوحامد کوهبنانی
افضل‌الدین ابوحامد مورخ، طبیب، نویسنده، شاعر و فیلسوف نامدار و برجستهٔ کوهبنان در قرن ششم و هفتم هجری است که در حدود سال 530 هجری قمری در دیار عارف‌پرور کوهبنان به دنیا آمد و از وی با عنوان افضل کرمان یا به کنیه‌اش، ابوحامد نیز یاد می‌شده است.
افضل‌الدین ابوحامد کوهبنانی نه تنها پزشکی حاذق، بلکه مورخی نکته‌سنج و فیلسوفی بزرگ بود و نخستین و قدیمی‌ترین تاریخ‌های موجود درباره استان پهناور و تاریخی کرمان نیز از آثار او به شمار می‌روند.
وی مدت‌ها در دربار سلجوقیان کرمان به شغل دبیری و طبابت اشتغال داشت و همچنین طبیب ویژه ملک دینار غُزّ بود و افزون بر این به دلیل جایگاه والایش در دانش پزشکی از یاری و پشتیبانی اتابکان یزد و اولاد طغرل شاه سلجوقی نیز برخوردار بود.
تأسیس بیمارستان در کرمان و یزد توسط افضل‌الدین ابوحامد کوهبنانی
افضل‌الدین ابوحامد کوهبنانی با بهره از پشتیبانی زمامداران روزگار خود بیمارستان‌هایی در کرمان و یزد تأسیس کرد و خود در رأس پزشکان این بیمارستان‌ها به طبابت و تألیف و آموزش پزشکی اشتغال داشت.
افضل‌الدین ابوحامد در یکی از تألیفات خود به این واقعیت که تأسیس مدارس و بیمارستان‌ها توسط وی با تشویق، ترغیب و حمایت زمامداران هم عصرش بوده است، چنین اشاره می‌کند، «به حکم آن، مرا معایش بسیار فرموده بودند و شروع در مدارس کرده، مرا تکلیف اعمال نمودند».
در جای دیگر نیز که همین موضوع را در حقّ ملوک دیار یزد و اتابکان چنین تکرار می‌کند: «از آن حضرت در احترام و توقیع من مبالغت می‌نمودند و مارستان با مبالغ ارتفاع، مسلم فرمودند».
از این قبیل نوشته‌های این پزشک ارجمند که رسالات پزشکی خود را به زبان فارسی تدوین کرده، چنین برمی‌آید که وی اساساً یکی از نخستین ادیبان و نویسندگان ایرانی بوده که در قرن ششم از کلمات فارسی مارستان یا مارستانات به جای لغت دارالشفا که عربی است، استفاده کرده و بعدها همین کلمات در کلام فارسی زبانان و پارسی‌گویان اعصار بعد برای توصیف مراکز درمانی پذیرفته و به کار برده شده‌اند.
آثار و تالیفات افضل‌الدین ابوحامد کوهبنانی
از جمله کتب ارزشمند افضل‌الدین ابوحامد «عقدالعلی للموقف الاعلی» و «بدایع الزمان فی وقایع کرمان» در جغرافیا و تاریخ کرمان است که به تاریخ افضل شهرت دارد.
افضل‌الدین ابوحامد در امر پزشکی نیز تبحر داشت و پزشک مخصوص دربار سلاجقه نیز بود، رسالهٔ طبّی بزرگ و پرارجی به نام «صلاح الصحاح» نیز تألیف کرده که از مهم‌ترین رسالات پزشکی تدوین شده در قرن ششم هجری به زبان فارسی است.
افضل‌الدین ابوحامد کوهبنانی بنیانگذار طب پیشگیری
از نکات جالب توجه در مورد افضل‌الدین ابوحامد کوهبنانی تأکید ویژه‌ای است که وی در تألیفات و تقریرات پزشکی خود بر اصل پیشگیری از بیماری‌ها و مقدم دانستن پیشگیری بر درمان کرده است.
وی در قرن ششم موضوع پیشگیری را در کنار درمان بیماری‌ها از اصلی‌ترین محورهای طب و طبابت خویش قرار داده و در اشاعهٔ این نگرش در طب کوشیده است.
در این ارتباط در جمله‌ای از رسالهٔ صلاح الصحاحِ وی می‌خوانیم: «حفظ صحت، یک نیمه از جزو عمل است از علم طب و نیمهٔ دیگر علاج بیماران است».
این جمله که سرتاسر رسالهٔ مذکور و همینطور برخی دیگر از تألیفات پزشکی ابوحامد به تشریح آن اختصاص دارد، حکایت‌گر آن است که این دانشمند و پزشک ارجمند کرمانی با الهام از مبانی طبی ایران باستان، قرن‌ها قبل از پزشکان غربی بر تقدّم نقش پیشگیری از بیماری‌ها بر درمان آنها، تأکید و احاطه داشته و بدین اعتبار وی را باید از بانیان اصول بهداشت و طبّ پیشگیری نه فقط در کرمان و نه فقط در ایران بلکه در کل جهان شناخت و جایگاه شامخ او را در این عرصه، ستود و ارج نهاد.
----------------------------------------
گزارش از علی‌اصغر نامجوکوهبنانی
----------------------------------------
انتهای پیام/80012/ی40/د1000
