به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، تحکیم روابط اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با کشور عراق یکی از برنامه‌های کلان‌محور و استراتژیک دولت در یک دهه گذشته است.
تسخیر بازار عراق پس از فروپاشی رژیم دیکتاتور بعثی مورد توجه کشورهای همسایه به ویژه ترکیه، سوریه، ایران و حتی چین قرار گرفت.
این کشور که هم‌اکنون به صورت فدرالی تحت نظارت حکومت مرکزی بغداد اداره می‌شود دارای مزیت‌های نسبی معدنی، کشاورزی، دامپروری، اکوتوریسم و به ویژه ذخایر غیرنفتی است.
امروز ارائه خدمات فنی مهندسی، پزشکی، صادرات و ترانزیت کالا و محصولات تولیدی به کشور عراق به ویژه اقلیم کردستان عراق با توجه به همجواری استان کردستان یک فرصت استثنایی برای سرمایه‌گذاران و فعالان بخش خصوصی محسوب می‌شود.
خبرنگار فارس در گفت‌و‌گوی تفصیلی با نیاز یعقوبی، مدیرکل امور اقتصادی استانداری کردستان استراتژی بخش دولت برای تحکیم روابط اقتصادی فی‌مابین از طریق انعقاد تفاهم‌نامه سه‌جانبه که در راستای تقویت زیرساخت‌های مرز رسمی باشماق و ایران بوده را کاویده است، که در پی می‌آید.
فارس: آقای یعقوبی امروزه تسخیر بازار اقلیم کردستان عراق برای سرمایه‌گذاری و افزایش حجم مبادلات تجاری از اهمیت ویژه‌ای برای کشورهای همسایه از جمله ترکیه، سوریه و ایران برخوردار است، دولت جمهوری اسلامی ایران تاکنون برای تحکیم روابط تجاری و اقتصادی با کشور عراق به‌ویژه اقلیم کردستان چه اقداماتی انجام داده است؟
یکی از بحث‌های مهم با اقلیم کردستان عراق با توجه به وسعت گستردگی روابط فی‌مابین انعقاد قرارداد همکاری اقتصادی، فرهنگی، فنی مهندسی، آموزشی و مرزی بین ایران و استان سلیمانیه در سال 1382 است. در انعقاد این تفاهم‌نامه مشترک با توجه به زمان و شرایط سیاسی اقتصادی منطقه با یکسری فراز و نشیب‌هایی مواجه بوده‌ایم که با پیگیری‌های استاندار و مسئولان دستگاه‌های ذیربط بر اساس آخرین توافقات به عمل آمده و اجلاس مشترکی که سال گذشته به عنوان اجلاس 3+3 میان سه استان مرزی ایران و سه استان اقلیم کردستان عراق برگزار شد، نتایج مثبتی حاصل شد که توسعه انجام امور مرزی و گمرکی در باشماق مریوان یکی از بندهای اصلی این تفاهم‌نامه مهم است. در ابتدای شبانه‌روزی شدن گمرک مرزی به لحاظ زیرساخت‌ها با یکسری مشکلات و موانع روبه‌رو بودیم، اما در فرآیند زمانی با افزایش گیت‌های موجود گذرنامه، تهیه کانکس‌ها برای نیروی گذرنامه و تامین 48 نفر نیرو توانستیم بحث مسافری باشماق را شبانه‌روزی کنیم.
در بحث کالا هم یکسری مشکلاتی داریم و نیروهای گمرک برای برطرف شدن این مشکل تا 12 شب مبادلات کالاهای صادراتی را انجام می‌دهند و تا زمانی که ماشین‌های صادراتی تردد داشته باشند نیروها هم در پست خود حاضر هستند و درحال حاضر نیر به صورت ماهیانه نشست تخصصی مشترکات مرزی گمرکات با حضور مدیرکل گمرک کردستان و مدیرکل گمرک طرف عراقی برای تسهیل در امور مرزی برگزار می‌شود.
فارس: تامین برق محدوده مرزی اقلیم کردستان عراق یکی از بندهای مهم این تفاهم‌نامه سه‌جانبه برای گسترش روابط اقتصادی محسوب می‌شود، برای اجرای این بند از تفاهم‌نامه تاکنون چه تدابیری اتخاذ شده است؟
تامین برق محدوده مرزی اقلیم کردستان عراق در مرز باشماق یکی از بندهای تفاهم‌نامه سه‌جانبه است ما قرارداد فروش برق را تنظیم و مجوز لازم را نیز دریافت کرده‌ایم، اما تاکنون طرف عراقی برای عملیاتی کردن این پروژه و بند تاثیرگذار در افزایش حجم مبادلات تجاری جوابی به مکاتبات ما نداده است، در این زمینه با توجه به نیازهای طرف عراقی نیروگاه 230 مگاواتی بانه و استان آمادگی کامل را برای صادرات برق دارد و ما کماکان منتظر امضای قرارداد فروش برق به طرف عراقی هستیم.
فارس: آقای یعقوبی تعریض پل تجاری مرز رسمی باشماق مریوان و احداث شهرک صنعتی در این مرز از دستاوردهای دیگر تفاهم‌نامه سه‌جانبه استانداران اقلیم کردستان عراق و استان کردستان ایران بود، عملیات اجرایی این دو طرح مهم در چه مرحله‌ای است؟
بله همچنان که اشاره کردید، تعریض پل باشماق بر اساس توافقات انجام شده دو طرف ایرانی و عراقی هر کدام پیگیری‌های لازم را نسبت به تعریض با توجه به تهیه نقشه‌های دولت مرکزی، وزارت امور خارجه، وزارت کشور و نیروهای مسلح کشور انجام دادند و هم‌اکنون عملیات اجرایی این پروژه آغاز شده است، بدون شک با انجام 100 درصدی این پروژه مشکل ترافیک تا مهرماه سال‌جاری در این مرز رسمی به حداقل می‌رسد، احداث شهرک صنعتی مشترک نیز بر اساس دیدار نخست وزیر وقت اقلیم کردستان از مرز باشماق در دستور کار قرار گرفت و قرار شد تامین زمین و اعتبار توسط طرف عراقی انجام گیرد.
تامین آب و برق و گاز هم از طرف ما و بر اساس بازدید به عمل آمده تیم فنی در سال 1389، منطقه کانیشابان در نزدیکی پنجوین به عنوان محل این شهرک تعیین شد که طراحی و توپوگرافی آن نیز توسط طرف ایرانی انجام و میزان اعتبار هم مطالعه شد و ما در حال حاضر منتظر تامین اعتبار طرف عراقی هستیم.
فارس: بحث راه‌اندازی شعبه بانک ملی مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تاسیس نمایندگی بیمه ایران در اقلیم کردستان عراق با هدف تسهیل در روابط مبادلات تجاری به کجا رسیده است؟
بر اساس قوانین و مقررات کشور عراق، بانک ملی اول باید در حکومت مرکزی عراق دایر شود و بعد در اقلیم، که الان این بانک در بغداد دایر شده و مجوز اقلیم هم صادر شده که امیدواریم به زودی نهایی شود، در خصوص راه‌اندازی و تاسیس نمایندگی بیمه نیز ما پس از توافقات به عمل آمده در سال طرف عراقی معرفی شده است و 1382 اولیه آن نیز از طریق کنسولگری انجام شد و از سال گذشته مجوز فعالیت بیمه به طرف عراقی ابلاغ شده اما هنوز آئین‌نامه اجرایی آن مصوب نشده است.
فارس: آقای یعقوبی مقوله صادرات و ترانزیت کالا از خاک ایران به عراق به صورت یکسره یا مستقیم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اما بهانه‌تراشی طرفین عراقی هم‌اکنون موجب ایجاد مشکلات فراوانی برای تجار و بازرگانان بخش خصوصی در استان شده است مداخله دولت برای حل این مشکل ضروری است، آیا تا کنون نشستی برای حل این مشکل انجام شده است؟
بله، واقعا یکی از مشکلات اساسی که موجبات گله‌مندی مسافران، پیله‌وران و بازرگانان شده بحث بی‌انضباطی تردد و عدم اجازه حمل یکسری کالا به اقلیم کردستان عراق است، اخیراً وزیر راه و شهرسازی با وزیر دولت مرکزی توافقنامه‌ای را در راستای اجرایی شدن حمل یکسری کالا در استان به امضا رسانده‌اند که امیدواریم در دو ماهه اخیر بحث حمل یکسری کالا نیز نهایی شود.
فارس: هر ساله نمایشگاهی از دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در بخش‌های ارائه خدمات فنی، مهندسی، تولیدی اقتصادی در استان‌های سلیمانیه و اربیل گشایش می‌یابد، آیا امسال نیز برگزاری چنین نمایشگاهی در دستور کار است؟
یکی از بحث‌های مهم دیگر در تفاهم‌نامه‌ها برگزاری نمایشگاه تخصصی است که هر سال بر اساس تقویم نمایشگاهی، نمایشگاه توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران در عراق برگزار می‌شود که این نمایشگاه در سال گذشته برگزار نشد.
فارس: همچنان که می‌دانید اقتصاد استان کردستان به تولید محصولات کشاورزی و دامپروری وابسته است تاکنون برای شکوفایی این بخش مهم از اقتصاد استان چه اقدامی برای سرمایه‌گذاری بخش کشاورزی در اقلیم کردستان عراق انجام شده است؟
خوشبختانه در زمینه سرمایه‌گذاری در طرح‌های کشاورزی همکاری‌هایی با منطقه شاره‌زور صورت گرفته که در این راستا یک اکیپ 12 نفره برای معرفی توانمندی‌های این بخش اعزام شدند و مذاکراتی را در زمینه بحث‌های پرورش ماهی، توسعه باغات، زنبورداری، ایجاد مرغداری انجام داده‌اند که امیدواریم با توجه به ظرفیت‌های موجود استان در بخش کشاورزی زودتر به مرحله عملیاتی این برنامه‌ها برسیم.
فارس: آقای یعقوبی یکی دیگر از مفاد قرارداد همکاری استان کردستان با اقلیم کردستان عراق صدور دانش فنی ـ مهندسی ـ آموزشی ـ فرهنگی و علمی بود تاکنون برای اجرای این بند از تفاهم‌نامه چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در بحث تبادل علمی و دانشگاهی یک تفاهم‌نامه آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای منعقد شده و بر اساس آن تاکنون 48 نفر در مرکز مهارت‌های آموزشی فنی‌وحرفه‌ای مریوان آموزش‌های لازم را در زمینه صنایع‌دستی، نیروهای فنی فرا گرفته‌اند و بر اساس جهت‌گیری جمهوری اسلامی ایران سازمان فنی‌وحرفه‌ای میز عراق را در راستای تبادل نیرو راه‌اندازی کرده که خوشبختانه خوب عمل کرده است.
فارس: یکی از موارد مورد توافق در تفاهم‌نامه‌ها بحث رد و بدل کردن دانشجو بوده، در این مورد چه اقداماتی صورت گرفته است؟
آموزش نیز در دنیای امروز یک کالای رقابتی شده، با توجه به تفاهم‌نامه آموزشی منعقد شده در حال حاضر 40 نفر دانشجوی عراقی در دانشگاه کردستان به تحصیل مشغولند و برای اعزام دانشجو به دانشگاه‌های اقلیم کردستان نیز باید نیازهای آموزشی خود را شناسایی کنیم تا طرف عراقی کارسازی لازم را انجام دهد.
با توجه به اشتراکات فرهنگی بحث گردشگری و توریسم درمانی نیز مطرح است که تورهای گردشگری الان به اقلیم کردستان عراق انجام می‌شود و بحث توریسم درمانی نیز با پیگیری دانشگاه علوم پزشکی انجام شد.
فارس: آقای یعقوبی درباره اعزام نیروی کار به اقلیم کردستان عراق با توجه به افزایش متقاضیان چه اقداماتی صورت گرفته است؟
اعزام نیروی کار نیز جزو مواردی بود که در تفاهم‌نامه به آن اشاره شده بود و بحث کاریابی‌های بین‌المللی که از سال گذشته به صورت جدی پیگیری شد و در حال حاضر ما مجوز سه کاریابی بین‌المللی در عراق را داریم، بحث حمایت‌های حقوقی نیز در جلسه اخیر شورای توسعه اشتغال کشور مصوب شده است.
فارس: شما در فرآیند گفت‌وگو چند بار به عدم تعهد طرف عراقی در اجرای بندهای تفاهم‌نامه اشاره کردید علت این عدم تمایل استانداران یا مسئولان دستگاه‌های ذیربط اقلیم کردستان عراق را در چه می‌دانید؟
دولت اقلیم کردستان اختلافاتی با دولت مرکزی دارد و برخی از مجوزها را حتما باید دولت مرکزی صادر کند مثلا در قرارداد صدور برق ما تمام کارهای مربوط به خود را انجام داده‌ایم و همچنان منتظر امضای قرارداد فروش از سوی طرف عراقی هستیم.
......................................
مصاحبه از ژیانا اسکندری
.....................................
انتهای پیام/صا10/ف4004
