به گزارش خبرگزاری فارس از شرق استان تهران، شقایق وحشی با نام علمی "پاپاور اس.پی" از خانواده گیاهان علفی "پاپاور" به شیوه بذرپاشی، تکثیر می‌شود و دارای مشخصاتی نظیر شیرابه بیرنگ، برگهای لوبدار، ساقههای استوار، بدنی کرکی، برخوردار از چهار دمبرگ، دارای میوه بدون کرک و شاید از همه مشخصههای این گیاه مهمتر خال سیاهرنگ منحصر به فرد آن است که باید این شاخص پایانی را معرف شقایق وحشی خواند.
ارتفاع شقایق وحشی در نقاط مختلف کشور بین 25 تا 90 سانتیمتر متغیر است و این گیاه علفی علاوه بر دشت لار شهرستان دماوند، در سایر نقاط ایران نیز میروید.
ساقه شقایق وحشی افراشته و یا نیمبرخاسته، دارای انشعابات شیاردار و پوشیده از کرکهای سخت و یا به گویشی دیگر خشن است.
برگهای پاپاور اس.پی به صورت شاخهای متنوع، سبز رنگ، کرکدار و پَر مانند است و تقسیمات سرنیزهای آن با نوکی باریک و دندانهدار خودنمایی میکند.
گل شقایق وحشی سرخگون و در قطرهای متنوع 6 تا هشت سانتیمتر بوده و کاسبرگهای آن معمولاً به صورت دو عدد، سبزرنگ و با کرکهای زبر شناسایی می‌شود.
این گل زیبای وحشی در ادبیات پارسی با نام‌های دیگری نظیر لاله وحشی و گل سرخ -به گویش مردمان افغانستان- نیز معروف است که البته برخی این اسامی را صحیح تلقی نمیکنند.
*کاربردهای دارویی شقایق وحشی در طب کهن
شقایق وحشی که امروز دشتهای بسیاری از نقاط کشور را در واپسین روزهای بهار و ایام آغازین تابستان به وجود زیبای خود چشمنواز میسازد، در گذشته به عنوان دارویی اثربخش در ردیف ابزاری کارآمد، تحت اختیار حکیمان و اطباء بوده است.
به دلیل وجود مقادیر بسیار اندک ترکیبات "اوپیوئیدی" در عصاره این گیاه، قدما نامی همچون "تریاک بیزیان" را برای آن درنظر گرفته بودند.
ایرانیان از شقایق وحشی در درمان بیماریهای دیگر نظیر رفع التهاب سینه، قطع تکرر سرفه و درمان عوارض حنجره نیز سود میبردند.
از دیگر کاربریهای شقایق وحشی، تسکین درهای مزمن بود که البته امروز استفاده کمتری از آن صورت میگیرد.
*تا شقایق هست، زندگی باید کرد اما ...
گل شقایق، الهامبخش اشعار بسیاری از شعرای ایرانزمین بوده و هست که شاید مشهورترین این اشعار را ادیب فقید، سهراب سپهری سروده است که "دشتهایی چه فراخ/کوههایی چه بلند/در گلستانه چه بوی علفی میآمد/من در این آبادی، پی چیزی میگشتم/پی خوابی شاید/پی نوری، ریگی، لبخندی/من چه سبزم امروز/و چه اندازه تنم هوشیار است/نکند اندوهی، سر رسد از پس کوه/زندگی خالی نیست/مهربانی هست، سیب هست، ایمان هست/آری/تا شقایق هست، زندگی باید کرد/در دل من چیزی است، مثل یک بیشه نور، مثل خواب دم صبح/و چنان بیتابم، که دلم میخواهد/بدوم تا ته دشت، بروم تا سر کوه/دورها آوایی است، که مرا میخواند".
*شقایق، اسیر دست بیرحم بشر
اما اگر دست بیرحم بشر مجالی دهد به قول سپهری، شقایقی برای تداوم زندگی بر روی این دشتهای زیبا باقی میماند؛ چراکه با مراجعه به مناطقی مانند دشت لار شهرستان دماوند مشاهده تصاویر دلخراش و شاید تألمآور شقایقهای پرپر شده سطح آسفالت داغ جاده موضوعی عادی است که روح هر انسان طبیعتدوستی را آزرده میکند و اشک را در چشمان عاشقان این وحشیان زیبا به حلقه در میآورد.
البته به نظر میرسد کسانی که به محض ورود به پارک ملی حفاظت شده لار فارغ از انصاف و محبت و در عوض استفاده از طبیعت بکر، تنها به چیدن این گیاه زیبا مبادرت میورزند، از دو ویژگی بارز و قطعی آن غافل هستند.
*کاهش شمار شقایقها
نقی میرزاکریمی، فرمانده پاسگاه محیط بانی منطقه حفاظتشده پارک ملی لار در گفتوگو با خبرنگار فارس در شرق استان تهران، عمری کوتاه خارج از منطقه و همچنین کاهش تعداد شقایقهای نسبت به سال گذشته در صورت چینش این گیاه را به عنوان دو ویژگی بارز پاپاورها نام میبرد.
وی ادامه داد: از این رو، گلهای شقایق وحشی پس از مدت کوتاهی از چیده شدن به سرعت دچار مرگ میشوند و از آن بدتر، اگر این چینش پیش از زمان باردهی و گردهافشانی روی دهد، بیشک سال آینده شاهد رویش کمتری از این گونه گیاهی کمنظیر خواهیم بود.
به گفته میرزاکریمی، این روزها دشت شقایقهای منطقه لار شهرستان دماوند در حال سپری کردن زیباترین چهره خود در طول سال و آماده پذیرایی از مردم، گردشگران و عکاسان است.
*شقایقها را نچینید
فرمانده پاسگاه محیط بانی منطقه حفاظتشده پارک ملی لار تصریح کرد: درخواست عاجزانه و البته همیشگی مجموعه محیطبانان پاسگاه منطقه حفاظت شده پارک ملی لار از مردم، نچیدن گلهای شقایق است.
وی اضافه کرد: متأسفانه هر سال مأموران این نهاد، تذکرات لازم به مردم را گوشزد میکنند، اما دوباره شاهد این موضوع و از بین رفتن شقایقهای زیبا هستیم.
میرزاکریمی افزود: باید این نکته را متذکر شویم که چیدن گل شقایق وحشی مصداق بارز از بین بردن رستنیها قلمداد و به لحاظ قانونی، تخلف شمرده می‌شود.
فرمانده پاسگاه محیطبانی منطقه حفاظت شده پارک ملی لار، جاده سدّ لار در مسیر منطقه "پلور" به سمت پاسگاه رودخانه "دلیچای" را بهترین ورودی برای حضور در دشت شقایقهای دماوند اعلام کرد.
*باز هم، تا شقایق هست زندگی باید کرد
به هر روی، باید در این دشت زیبا حضور یافت تا بهرهمندی از یکی از بیشمار نعم بیکران الهی نصیب شما شود.
اما بیشک شکرانه این نعمت خدادادی حفظ شقایقهای وحشی است تا آیندگان نیز از مشاهده آن بینصیب نمانند و تا شقایق هست زندگی باید کرد...
انتهای پیام/س10/گ1003
