نقش‌دهی احزاب موجب تحقق اهداف راهبردی نظام می‌شود

به گزارش خبرگزاری فارس از رشت، محمدباقر نوبخت شنبه‌شب در جمع دانشجویان دانشگاه گیلان در تالار حکمت به انتخابات مجلس اشاره کرد و اظهار داشت: در حال حاضر از هر حوزه انتخابیه نمایندگان منتخب مردم طبق توانایی‌های ابرازی در مشاغل قبلی و میزان مردم‌پذیری و گاه به سبب ارائه انتقادهای صریح از نگرانی‌های مردم و مشکلات جامعه از بین کاندیداهای متعدد و غالباً در رقابت با نمایندگان موجود به مجلس شورای اسلامی راه می‌یابند.
وی ادامه داد: تجربه دوره‌های گذشته نشان می‌دهد که مجلس قانون‌گذاری در حالی آغاز به‌کار کرده است که بیشتر نمایندگان برای نخستین بار فعالیت تقنینی خود را تجربه می‌کنند.
نوبخت با بیان اینکه نمایندگان در شرایطی پس از چند هفته بررسی اعتبارنامه‌ها کار رسمی خود را با بررسی طرح و لوایح در کمیسیون‌های تخصصی آغاز می‌کنند که غالباً مطالعات کافی در تنظیم طرح و لوایح تقدیمی صورت نگرفته است، افزود: کارشناسانی از طرف مجلس برای کمک فکری به این نمایندگان در اختیار کمیسیون‌های تخصصی قرار نمی‌گیرد و تصویب نهایی آنها به دلیل گرایش‌های منطقه‌ای و بخشی نمایندگان اغلب بدون همگرایی کافی به پایان می‌رسد.
معاون پژوهش‌های اقتصادی مرکز تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: قوانین کشور یکی پس از دیگری تصویب شده و برای اجرا به دستگاه‌های ذی‌ربط ابلاغ می‌شود ضمن اینکه با توجه به زمان‌بندی آغاز به‌کار هر دوره مجلس و در کمتر از شش ماه از آغاز به‌کار آن، نمایندگان بدون آمادگی کافی برای تدوین و تصویب بودجه سال آینده و تعیین مقدرات کشور وارد مرحله پیچیده‌ای از ماموریت تقنینی خود می‌شوند.
به گفته وی، با گردهم آمدن دو نماینده از هر کمیسیون در کنار اعضای کمیسیون برنامه و بودجه، کمیسیونی بزرگ از نمایندگان با گرایش‌های بخشی و منطقه‌ای متفاوت با نام کمیسیون تلفیق برای رسیدگی به لایحه بودجه و پیشنهادهای نمایندگان و کمیسیون‌های تخصصی شکل می‌گیرد.
نوبخت خاطرنشان کرد: پیشنهادهایی که از لابه‌لای بیش از یک‌هزار صفحه لایحه بودجه و پیوست‌های آنها طی 10 روز توسط نمایندگان و 10 روز توسط کمیسیون‌های تخصصی به منظور اصلاح و بهبود لایحه بودجه که آن نیز عموماً به روش سنتی و افزایشی توسط دولت تهیه و تنظیم شده است به کمیسیون اصلی ارسال می‌شود و این کمیسیون نیز باید ظرف مدت 15 روز نه‌تنها نزدیک به دوهزار صفحه از لایحه بودجه را بررسی کند بلکه باید نسبت به صدها پیشنهاد واصله از طرف نمایندگان و کمیسیون‌های تخصصی داوری انجام دهد.
دبیرکل حزب اعتدال و توسعه ابراز داشت: با چنین شرایطی گزارش نهایی کمیسیون برای ارائه به صحن علنی مجلس و جمع نمایندگان مردم آماده می‌شود و در نتیجه هر سال بودجه پیشنهادی دولت با تغییرات بسیار اندک از طرف مجلس تایید شده و برای اجرا به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ می‌شود.
وی اضافه کرد: در هر دوره پس از تصویب قانون بودجه کل کشور، وجدان عمومی مجلس از عدم وقت کافی و دقت لازم در رسیدگی به ردیف‌های متعدد و متمرکز به‌ویژه نسبت به تصویب بودجه کلان شرکت‌های دولتی که بخش بزرگی از بودجه کل کشور را تشکیل می‌دهد، اظهار عدم رضایت می‌کند.
به گفته نوبخت، با چنین وصفی از تصویب قوانین دائم و بودجه‌های یک‌ساله اغلب به سبب عدم پاسخگویی آنها نسبت به ضرورت‌های کشور دوباره زمینه بازنگری و اصلاح قوانین با صرف هزینه‌های مادی و معنوی در مجلس فراهم می‌شود.
معاون پژوهش‌های اقتصادی مرکز تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام بر ایجاد وضع مطلوب تاکید کرد و اذعان داشت: اساساً در نظام‌های مردم‌سالار و پارلمانی کیفیت دیگری در انتخاب نمایندگان و شکل‌گیری مجالس قانون‌گذاری رایج بوده که با روش موجود در ایران متفاوت است.
وی با اشاره به اینکه در این نظام‌ها احزاب نقش بسیار مهمی در تعیین اراده مردم، سازماندهی مجلس و منقح نمودن قوانین آن ایفا می‌کنند، ابراز داشت: در چنین مدل‌هایی از حکمرانی که مردم از جایگاه ممتازی در اداره امور عمومی کشور برخوردارند، احزاب برای کسب ابزارهای قدرت و به منظور تامین رضایت مردم باهم در عرصه‌های مختلف رقابت جدی می‌کنند.
نوبخت دستیابی به کرسی‌های پارلمان در این رقابت‌ها را از اهمیت ویژه‌ای برخوردار دانست و تصریح کرد: احزاب تلاش می‌کنند با گزینش چهره‌های ذی‌صلاح و شایسته برای امر خطیر قانون‌گذاری و معرفی آنها به مردم بر احتمال موفقیت خود در جلب آرای شهروندان و دستیابی به کرسی‌های بیشتری از پارلمان بی‌افزایند.
دبیرکل حزب اعتدال و توسعه بیان داشت: احزاب پس از موفقیت در این مرحله برای پیشبرد برنامه‌های خود تلاش می‌کنند با ارائه طرح‌های مطلوب تقنینی و پشتیبانی کارشناسی نمایندگان و ایجاد همگرایی و هم‌رایی بین آنها فرآیند مطلوبی از قانون‌گذاری را فراهم کنند.
وی با بیان اینکه احزاب پیروز در انتخابات معمولاً نه‌تنها هدایت مجلس بلکه مدیریت دولت را نیز در دست می‌گیرند، گفت: عملاً نمایندگان مجلس از پشتیبانی و همکاری دولت در اجرای مطالبات مردم و طرح‌های حوزه انتخابیه خود برخوردار می‌شوند.
نوبخت یادآور شد: این همکاری جمعی که همواره با نظارت موشکافانه احزاب رقیب و پیگیری سایه به سایه آنها و مسئولیت‌پذیری گروهی به انگیزه تامین رضایت مردم در فضایی شفاف صورت می‌گیرد، غالباً برای مدتی بیش از یک دوره با استقبال عمومی مواجه بوده و در کنار موفقیت‌های حزبی فرآیند مطلوبی از قانون‌گذاری و کارآمدی حکمرانی را به همراه دارد.
معاون پژوهش‌های اقتصادی مرکز تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به پذیرش واقعیت‌های موجود جامعه و فاصله طولانی شرایط اجتماعی کشور با جوامعی که صدها سال فعالیت‌های حزبی را تجربه‌کرده‌اند، اذعان داشت: اساساً پارلمان‌تریسم و تحزب دو واقعیت به‌هم پیوسته بوده که در سایه کارکرد هماهنگ آنها، کارآمدی نظام مردم‌سالار تحقق می‌یابد.
وی ادامه داد: با پیش‌بینی فعالیت حزبی در طراحی نظام جمهوری اسلامی ایران و به رسمیت شناختن احزاب در اصل بیست و ششم قانون اساسی باید با قبول فعالیت احزاب رسمی و شناخته شده به‌جای کشمکش‌های کم فایده و پر هزینه جناحی، کارآمدی نظام را ارتقا داده و همواره در نظر داشته باشیم که بسترسازی‌های مناسب برای فعالیت احزاب و امکان ایفای نقش مدنی آنها به مثابه حرکتی است که به منظور استفاده از سازوکارهای مطلوب در انتخاب نمایندگان ذی‌صلاح و شایسته و روش‌های مناسب در بهبود فرآیند قانون‌گذاری جریان می‌یابد و محصول آن کارآمدی مجلس و نتیجه آن کارآمدی نظام و رضایت مردم است.
نوبخت خواستار فراهم‌آوری زمینه شکل‌گیری سلایق مختلف سیاسی در چارچوب قانون اساسی در قالب احزاب رسمی و مسئول به‌جای جناح‌های سیاسی غیررسمی و غیرمسئول شد و افزود: نقش‌دهی احزاب در ارائه برنامه‌ها و مدل‌های توسعه و پیشرفت موجب تحقق اهداف راهبردی نظام می‌شود.
دبیرکل حزب اعتدال و توسعه، فعال کردن احزاب در انتخابات با ارائه برنامه‌های مشخص و کاندیداهای مناسب و شایسته را پیشنهاد کرد و گفت: فراهم کردن زمینه رقابت جدی بین احزاب در انتخابات و ارتقای جایگاه و ماموریت قوه مقننه به عنوان نماد جمهوریت در نظام جمهوری اسلامی ایران برای تصویب قوانین، تعیین رئیس قوه مجریه، رای به وزرای پیشنهادی و اعمال نظارت‌های پارلمانی از جمله پیشنهادها برای حضور احزاب در انتخابات است.
وی تقویت نقش احزاب در واسپاری اداره قوه مقننه و پیشنهاد رئیس قوه مجریه از طرف حزب یا احزاب پیروز در انتخابات مجلس با داشتن کرسی‌های مشخص از مجلس به صورت مستقل یا با ائتلاف را تاثیرگذار خواند و اذعان داشت: بسترسازی حقوقی به منظور تحقق مدل جدید با اصلاح متناسب قانون اساسی و قوانین موضوعه، از دیگر پیشنهادها برای حضور احزاب در انتخابات است.
انتهای پیام/صا10