به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در کابل، پیمان استراتژیک افغانستان و آمریکا که حدود یکسال قبل امضا شد، بسیاری از مسائل مربوط به 2 کشور را در خود گنجاند اما مسئله حضور نظامی آمریکا در افغانستان به دلیل اهمیت زیادی که داشت، در پیمان دیگری تحت عنوان «پیمان امنیتی» تدوین شد و بحثهای فراوانی در خصوص آن جریان داشت و دارد.
پیش از برگزاری «لویه جرگه مشورتی» (که به منظور بررسی پیش‌نویس پیمان امنیتی با حضور حدود 2500 نفر از بزرگان و ریش‌سفیدان افغانستان چندی پیش در کابل برگزار شد)، نیز اختلاف نظرهای زیادی بین کابل و واشنگتن وجود داشت، رئیس جمهور افغانستان نیز نظر به اهمیت زیاد این پیمان برای افغانستان، تصمیم در مورد آن را برعهده «لویه جرگه مشورتی» گذاشت.
تصمیم واقعی لویه جرگه چه بود؟
این جرگه با شرکت هزاران تن از بزرگان اقوام، نمایندگان پارلمان و مجلس سنای افغانستان، اعضای کابینه و دیگر شخصیت‌های این کشور برگزار شد و اعضای جرگه به 50 کمیته جداگانه تقسیم شده و پنج روز تمام به بررسی پیمان امنیتی کابل-واشنگتن پرداختند.
در نهایت این جرگه در روز آخر، تصمیم نهایی خود را در مورد این پیمان اعلام کرد و بر اساس تصمیم این جرگه، مصوب شد تا پیمان امنیتی با آمریکا با در نظر داشت شروطی که در قطعنامه 31 مادهای این جرگه بیان شد، امضا شود.
توقف کشتار غیر نظامیان در قالب حمله به خانههای مردم و تسریع روند صلح افغانستان از جمله مهم‌ترین شروطی بود که لویه جرگه امضای پیمان امنیتی را مشروط به عملی شدن آنان کرده بود.
تعبیر نادرست از تصمیم جرگه بسیاری را به اشتباه انداخت، در حالی که تصمیم واقعی جرگه امضای این پیمان در صورت عملی شدن شروط متذکر شده بود، اما بسیاری امضای هر چه سریع‌تر این پیمان را تصمیم جرگه تعبیر میکنند.
بیاحترامی آمریکا به تصمیمات جرگه
با گذشت زمان کمی از برگزاری این جرگه و تصمیم آن در مورد قطع حملات آمریکایی‌ها به خانههای مردم، نظامیان آمریکایی با انجام عملیات توسط پهپادهای خود در روستای «فقیران» منطقه «گرمسیر» ولایت «هلمند» افغانستان، یک کودک را کشته و 2 زن دیگر را زخمی کردند.
ادامه بیدریغ این حملات که در واقع بیاحترامی آشکار به تصمیم نمایندگان مردم افغانستان است، خشم حامد کرزی را بیش از پیش برانگیخت.
کرزی با انتشار اطلاعیهای در واکنش به این اقدام آمریکایی‌ها، گفت: انجام این حمله بیاحترامی به تصمیم لویه جرگه افغانستان است و تا زمانی که این حملات متوقف نشود، افغانستان این پیمان را امضا نمیکند.
نکته جالب این است که آمریکایی‌ها با بیتوجهی تمام به تصمیم جرگه، برای امضای پیمان نیز به این جرگه استناد میکنند.
پیمان امنیتی دوجانبه یا یک جانبه؟
این یک جانبه گراییهای آمریکا، دوجانبه بودن پیمان امنیتی را زیر سؤال میبرد، واقعاً تعریف پیمان دوجانبه چیست؟ پیمانی که منافع 2 طرف در آن در نظر گرفته شود و 2 طرف توافق بر امضای آن داشته باشند.
«ایمل فیضی» سخنگوی حامد کرزی با انتقاد شدید از این یک جانبه گراییهای آمریکا اخیراً گفت: پیمان دوجانبه پیمانی است که مورد توافق 2 طرف باشد اما آمریکا فقط به دنبال منافع خود در این پیمان است و به شروط و نظریات افغانستان درباره این پیمان هیچ توجهی ندارد.
احتمالاً آمریکا چنین میاندیشد که افغانستان به خاطر مشکلات موجود، مجبور به امضای این پیمان است و هر گونه یکجانبهگرایی را نمیبیند.
اعمال فشار آمریکا برای امضای پیمان امنیتی
پس از تأکید افغانستان بر عملی شدن شروطش و تأخیر در امضای این پیمان، آمریکا از راههای مختلف از جمله گفتوگو، هشدار و حتی تهدید برای تحمیل امضای این پیمان به افغانستان استفاده کرد.
1- سفر مشاور امنیت ملی اوباما به کابل
در مراحل نخستین چانهزنیها، آمریکا «سوزان رایس» مشاور امنیت ملی باراک اوباما را به کابل فرستاد تا با حامد کرزی گفتوگو کند.
از مهم‌ترین شروط دولت و مردم افغانستان برای امضای این پیمان، حمایت عملی آمریکا از روند صلح افغانستان است.
کرزی در دیدار با مشاور امنیت ملی اوباما با تأکید بر شروط افغانستان، خواستار حمایت عملی آمریکا از روند صلح شده بود اما رایس به جای اینکه در مورد این شرط افغانستان گفتوگوهای بیشتری انجام دهد و یا حمایت عملی آمریکا را اعلام کند، گفت: آمریکا عصای جادویی ندارد تا یک شبه صلح را برای افغانستان به ارمغان آورد.
اما آیا واقعا حمایت آمریکا از روند صلح با امکانات زیادی که آمریکا در این باره در اختیار دارد، عصای جادویی میخواهد؟
2- آمریکا راه تهدید را در پیش گرفت
بعد از بی نتیجه بودن تمام اقدامات آمریکا برای امضای این پیمان، کاخ سفید راه تهدید را در پیش گرفت و به طور رسمی اعلام کرد: اگر افغانستان این پیمان را به زودی امضای نکند، تمام نظامیان آمریکایی این کشور را ترک خواهند کرد.
اما تأکید افغانستان بر شروط مذکور چنین نشان می‌دهد تا زمانی که آمریکا اقدامات جدی را برای عملی شدن شروط مردم افغانستان در پیش نگیرد، این اعمال فشارها و یا تهدیدها تأثیری نخواهد داشت.
3- هشدار ناتو برای امضای پیمان امنیتی
یکی دیگر از ابرازهای فشاری که آمریکا در اختیار دارد، سازمان ناتو است، ناتو نیز هم‌راستا با آمریکا چندی پیش اعلام کرد که عدم امضای این پیمان باعث خروج تمام نظامیان ناتو از افغانستان خواهد شد.
سخنگوی ناتو در کابل، از افغانستان خواست تا این پیمان را امضا کند و به دنبال آن کشورهای عضو ناتو نیز به صورت جداگانه با افغانستان پیمان امنیتی امضا خواهد کرد.
4- قطع تدارکات ارتش و پلیس افغانستان
با کارساز نبودن فشارهای قبلی، آمریکا این بار تدارکات و سوخت ارتش و پلیس افغانستان را قطع کرد.
اما در مقابل دولت و ملت افغانستان این اقدام را خلاف تعهدات قبلی آمریکا عنوان کردند.
5- سفر «جیمز دابینز» هم بینتیجه ماند
در ادامه تلاشها و فشارهای آمریکا، جیمز دابینز نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان و پاکستان به کابل آمد تا شاید بتواند نظر رئیس جمهور افغانستان را در مورد شروط تعیین شده عوض کند تا این پیمان بدون در نظر گرفتن شروط مردم افغانستان امضا شود اما دابینز پس از دیدار با حامد کرزی از بینتیجه بودن دیدارش سخن گفت.
در جریان این فشارها، حتی آمریکا مسئله امضای پیمان امنیتی با وزرای کابینه افغانستان را مطرح کرد و به گونهای خواست تا تلنگری به حامد کرزی بزند و او را بترساند اما امضای پیمان امنیتی با یک کشور در صورت مخالفت رئیس جمهور آن کشور امری مضحک به نظر میرسد و از نظر حقوقی و قانونی هم هیچ ارزش و اعتباری ندارد.
در تازهترین مورد از این دست، مقامات آمریکایی هشدار دادهاند که اگر افغانستان این پیمان را امضا نکند، 60 درصد خاک افغانستان به دست طالبان خواهد افتاد.
در تمام این فشارها و تهدیدها چیزی که اصلاً در نظر گرفته نشده شروط مردم افغانستان و لویه جرگه است که همان شروط حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان نیز هست.
در همین حال، آمریکا به جای چراغ سبز نشان دادن به خواستههای مردم افغانستان، تنها از موضع زور و قدرت اعمال فشار میکند.
حال اگر هم این پیمان میان 2 کشور امضا شود و آمریکا همچنان به شروط مردم افغانستان توجه نکند، پس از امضای آن، اعضای لویه جرگه اعلام خواهند کرد که این پیمان بدون توجه به خواست و قطعنامه لویه جرگه مشورتی امضا شده است.
«معین مرستیال» معاون حزب حق و عدالت افغانستان در همین خصوص معتقد است: حمایت آمریکا از روند صلح و عدم ورود به خانههای مردم افغانستان خواست مردم افغانستان است و آمریکا باید به این شروط پاسخ مثبت بدهد.
وی با تأکید بر شروط رئیس جمهور افغانستان، خواستار اقدامات عملی آمریکا در قبال روند صلح و توقف عملیاتها به خانههای مردم افغانستان شد.
کارشناسان نیز بر این باورند، در شرایط فعلی آمریکا باید شروط مردم افغانستان را شنیده و اقدامات عملی در این باره انجام دهد زیرا از راه اعمال فشار مشکلی حل نخواهد شد.
انتهای پیام/خ
