به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، توجه به بافت‌های تاریخی معماری در جوامع امروز اهمیتی دو چندان پیدا کرده و مسئولان و کارشناسان حوزه معماری و شهرسازی نسبت به حفظ و احیای بافت‌های تاریخی در کنار بناهای دارای قدمت تاریخی و معماری تاکید دارند. معماری یکی از مظاهر مهم هویتی هر جامعه است از این رو توجه به بناها و بافت‌های تاریخی به عنوان یکی از مظاهر مهم هویتی در همه جوامع به خصوص جوامع توسعه یافته مورد توجه زیادی قرار دارد.
استان زنجان نیز در نقاط مختلف دارای آثار معماری شاخصی است که می‌توان به گنبد سلطانیه اشاره کرد که نه تنها مظهر اقتدار معماری در سطح استان و کشور است بلکه یک شاخص اثر‌گذار در معماری دنیا محسوب می‌شود. شهر زنجان نیز از این آثار شاخص و بافت‌های تاریخی بی‌نصیب نیست و مرکز شهر زنجان با حجم قابل توجهی از بناها و بافت‌های تاریخی مواجه است.
مرکز شهر زنجان با استقرار بناها و فضاهای شهری تاریخی اهمیت دوچندانی پیدا کرده است. میدان انقلاب و بافت تاریخی اطراف آن در کنار بازار تاریخی زنجان، فضای شهری سبزه‌میدان، مسجد جامع، رختشویخانه و عمارت دارایی و ذوالفقاری در کنار یکدیگر سبب شده که بافت مرکزی زنجان، اهمیت ویژه‌ای به لحاظ معماری و شهرسازی داشته باشد.
سیطره مظاهر معماری مدرن بر بدنه تاریخی میدان انقلاب
بافت تاریخی اطراف میدان انقلاب طی سال‌های اخیر روزهای خوبی را سپری نکرده و همواره ضرورت ساماندهی بصری این میدان و بافت‌های تاریخی مرکز شهر زنجان دغدغه کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه معماری و شهرسازی بوده است. تابلوهای شهری غیر استاندارد بر روی این بافت تاریخی موجب مخدوش شدن چهره بصری این بافت شده به گونه‌ای که تابلوها و المان‌های بانک‌ها، فروشگاه‌ها، مراکز تجاری و دیگر اماکن عمومی موجب ضربه بصری شدیدی به این بافت شده و منظر و سیمای تاریخی آن را دچار خدشه و آسیب کرده است. بدنه تاریخی میدان انقلاب صحنه جولان تابلوهایی است که از جنس فلز و متریال‌های مدرن است که بر بدنه آجری این میدان سیطره یافته است!
ضرورت حضور مسئولان برای حل مشکلات مرکز شهر زنجان
برای ساماندهی وضعیت تابلوهای آشفته شهری در مرکز شهر زنجان سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در کنار شهرداری زنجان دو دستگاه اجرایی مسئول محسوب می‌شوند که باید نسبت به ارائه ضوابط و اجرای عملیات طرح‌ها اقدام کنند؛ چراکه وجود بناهای تاریخی در مرکز شهر و همچنین لکه‌های تاریخی معماری ایران در نقاط مرکزیت شهر و همچنین تاریخی بودن بدنه میدان انقلاب ضرورت حضور کارشناسان سازمان میراث فرهنگی را در اجرای هر گونه طرح و پروژه اجرایی دو چندان و لازم کرده است.
در واقع میراث فرهنگی باید با ارائه ضوابط و معیارهای مشخص شهرداری زنجان را به عنوان دستگاه مجری نسبت به اجرای طرح هدایت کند.
وضعیت فعلی بدنه تاریخی میدان انقلاب و مرکز شهر زنجان از سبزه میدان تا میدان انقلاب سال‌ها است به همین شکل است و مشخص نیست مسئولان امر طی سال‌های اخیر و گذشته چرا به فکر ساماندهی وضعیت موجود نبوده‌اند.
ساخت نمای کامپوزیت در بدنه تاریخی مرکز شهر
به نظر می‌رسد حضور سازمان میراث فرهنگی در برخی از اقدامات شهری که ارتباط مستقیم با بدنه‌های تاریخی شهر دارد چندان فعالانه و مناسب نیست و شاهد همین موضوع ساخت نمای کامپوزیت سینما بهمن در بدنه تاریخی مرکز شهر است که موجب مخدوش شدن یکپارچگی بدنه و بروز مشکلات عمیق برای ساماندهی آن شده است.
بافت تاریخی در میدان انقلاب، سابقه ذهنی و خاطرات بسیاری در اذهان مردم شهر زنجان ایجاد کرده که امروز وضعیت مناسبی ندارد و مظاهر معماری مدرن، آن را احاطه کرده و حریم آن مورد تعدی قرار گرفته است که این امر برای هویت تاریخی شهر مناسب نیست. این بافت تاریخی - هویتی شهر نباید به این شدت مورد بی‌توجهی مسئولان باشد.
مسولان باید در خصوص ساماندهی و احیای بصری بافت تاریخی در میدان انقلاب و مرکز شهر اقدامات عملی‌تر و کارشناسانه‌تری را انجام دهند. متأسفانه کارشناسان و متخصصان معماری و شهرسازی نیز در این خصوص حضور مناسبی برای اظهار نظر و ارائه راهکار انجام نداده‌اند. این در حالی است که صاحب‌نظران این حوزه باید برای حل مشکلات شهری اعم از مشکلات بافت تاریخی شهر حضور جدی‌تری داشته باشند و برای مسئولین راهکار ارائه دهند.
مسئولان از ظرفیت‌های گردشگری مرکز شهر غافل هستند
قرار گرفتن بازار تاریخی زنجان در نزدیکی بافت تاریخی، ظرفیت معماری و گردشگری شهر را در بافت مرکزی افزایش داده، اما از این ظرفیت استفاده نشده و ظرفیت‌های آن مغفول مانده است. باید با برنامه‌ریزی مدون نسبت به استفاده از ظرفیت‌های گردشگری و تاریخی بافت تاریخی و بازار زنجان استفاده بهینه شود.
بخش‌های قدیمی شهرها حامل روح اجتماعی و فرهنگی آن هستند، حفظ هویت شهرها که اغلب در مرکز شهر و بافت‌های تاریخی قرار دارند، بهترین روش برای بیان تاریخ و هویت ملی هر شهر است.
=============
گزارش از احمد اسدی
=============
انتهای پیام/73007/ن40/ف4004
