به گزارش خبرگزاری فارس از جیرفت، حمیده چوبک در آیین اختتامیه همایش بین‌المللی مباحث باستان‌شناسی در جیرفت اظهار داشت: سرزمین ایران با 12 حوزه آبریز که شکل‌دهنده حوزه‌های فرهنگی این سرزمین هستند، با ویژگی‌های جغرافیایی عوارض طبیعی و زیست محیطی گوناگون به 9 حوزه فرهنگی تقسیم شده است.
وی افزود: این 9 حوزه فرهنگی با داشتن، ویژگی‌های خاص هر منطقه جغرافیایی با یکدیگر در ارتباط بوده و تداخل و همپوشانی دارند، حوزه فرهنگی جنوب‌شرق بخش بسیار پهناوری در جنوب شرق فلات ایران است که استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان و بخشی از هرمزگان، جنوب خراسان، افغانستان و بخش غربی پاکستان را در بر می‌گیرد.
چوبک تصریح کرد: بر پایه این تقسیم‌بندی کلان جغرافیایی در این بخش در حوزه‌های آبریز جداگانه، حوزه‌های فرهنگی مستقل و خویشاوند شناخته شدند، از شمار آنها حوزه سند، هیرمند، مکران و ساحلی جازموریان و لوت است.
وی خاطر نشان کرد: حوزه فرهنگی جازموریان یکی از شاخص‌ترین و مهم‌ترین حوزه‌های جنوب شرق ایران است که منطبق و همسان با تعریف حوزه جغرافیایی حوزه آبریز جازموریان است.
دبیر علمی همایش بین‌المللی باستان‌شناسی جیرفت گفت: دو رود بمپور در شرق و هلیل‌رود در غرب همراه با رودهای فصلی که همه به هامون جازموریان می‌ریزند را در بر دارد، در این حوزه هزاران محوطه از دوران گوناگون شناسایی شده است، جیرفت مرکز فرهنگی جازموریان است و در کناره حوزه آبریز هلیل‌رود شکل گرفته است.
چوبک اذعان داشت: در دو کناره این رود از هزاران سال پیش زیستگاه‌هایی از دوران پارینه سنگی، نوسنگی و کشاورزی وجود داشته و داده‌ها و یافته‌های باستان‌شناسی در این منطقه نشانگر آن است.
وی افزود: در دوران هخامنشی بخش‌های متفاوتی در این حوزه به نام گدرگدروزیه، مکن، اکوفاجیا نامبرده شده است که نشان از بخش‌بندی این حوزه در این دوره است، از دوران تاریخی شهرها و قلعه‌هایی در منطقه شناسایی شده است.
چوبک بیان داشت: تداوم و تسلسل فرهنگی و شکوفایی تمدنی جیرفت نیز در دوره اسلامی قابل پیگیری است که آثار ارزشمند این دوره در بخش محوطه باستانی شهر دقیانوس(شهر کهن جیرفت) بررسی می‌شود.
وی اظهار داشت: مهم‌ترین محوطه اسلامی جیرفت محوطه باستانی شهر دقیانوس است، محوطه باستانی شهر دقیانوس حدود 12 کیلومتر مربع دارد و تراکم آثار در این بخش بسیار است که محلی‌ها به این بخش «کلنگی» می‌گویند و هسته اصلی شهر جیرفت است.
چوبک گفت: بافت شهر قدیم جیرفت در دوران اسلامی تمام ویژگی‌های بافت شهری دوران اسلامی مانند بارو، شارستان و گورستان و بخش صنعتی را داشته است، ویژگی فناوری سفالگری این شهر با تولید انبوه مشخصه منطقه بوده است که از سده‌های اول تا هفتم هجری تداوم داشته است.
دبیر علمی همایش بین‌المللی باستان‌شناسی جیرفت گفت: مواد فرهنگی و یافته‌های باستان‌شناسی نشان از جامعه‌ای مرفه و ثروتمند در جیرفت بوده است که فشردگی آثار گویای بافت فشرده شهری با تأسیسات مهم شهری و کلان شهری با جامعه‌ای مصرفی و مردم سرزنده است که به علت ثروت همواره مورد تهدید، غارت و چپاول بوده است.
وی تصریح کرد: شاخص‌ترین و مهم‌ترین یافته معماری کاوش‌های محوطه باستانی شهر دقیانوس مسجد جامع جیرفت است، طرح مسجد مانند مسجدهای نخستین ایران، شبستانی ستون‌دار با دو محراب گچ‌بری پرکار با رنگ‌آمیزی قرمز و لاجوردی است و متعلق به دوره سلجوقی است.
انتهای پیام/80002/ح40/د1000
