به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، شهر گنبدهای فیروزه‌ای را بی‌سبب نصف‌جهان ننامیده‌اند، بلکه هزاران اثر تاریخی بدیع، شور هنر، صنعت و دین‌داری مردمان این شهر است که سپاهان را شهره آفاق ساخته است.
بنای باستانی آتشگاه یا کوه آتشگاه از قدیمی‌ترین و ارزشمندترین آثار ثبت شده ملی ایران‌زمین است که پیشینه آن به دوران آتش‌پرستی در باستان و تمدن عیلامی آریایی‌ها می‌رسد که در زمان هخامنشیان و ساسانیان از آن استفاده شده است و معبد اصلی غرب اصفهان قدیم بوده است.
در غرب اصفهان و در نزدیکی اثر معروف منارجنبان و در جوار نصرآباد این بنای باستانی بر تپه‌ای به بلندای 1610 متر از سطح دریا خودنمایی می‌کند و با نورپردازی و بریدگی‌های چشم‌نواز، زیبایی خود را به رخ مسافرانی می‌کشد که در جاده غرب اصفهان در حال تردد به سمت لرستان و خوزستان هستند.
قدیمی‌ترین بنای باستانی اصفهان
بلندای این کوه به اندازه‌ای است که تا کیلومترها از چهار سمت قابل مشاهده بوده و با سنگ‌های رسوبی در بلندترین جای قله از سطح دریا گسترده شده و از نظر زمین‌شناسی متعلق به دوران کرتاسه است.
بافت ساختمانی قلعه بالای کوه از لایه‌های خشتی در دو ردیف ساخته شده و یک لایه نازک نی از رودخانه زاینده‌رود آورده شده و در بافت بنا قرار گرفته تا بر استحکام آن بیفزاید.
پایه‌های بزرگ و خشتی بنا تقریباً از میانه کوه آغاز می‌شود و در بالا به ستون‌های محکمی متصل می‌گردد که در گذشته اتاق‌های گلی بر روی آنها قرار داشته که به مرور زمان و بروز باد و باران دچار فرسایش شده و از بین رفته است.
در برخی نقاط تپه آثار منظمی از راه پله‌هایی به چشم می‌خورد که با سائیدن سنگ‌ها توسط انسان برای سهولت در بالا رفتن ایجاد شده است، اما امروز کم‌کم از میان رفته و تنها با دقت بسیار می‌توان رد به جا مانده را دید.
در بالای تپه بنای گردی به شکل قلعه‌های اشکانی وجود دارد که نقطه نهایی معماری آتشگاه است و دارای هشت گوشه است که هر گوشه پنجره‌ای به بیرون دارد و موبدان زرتشتی آتش مقدس را در درون این اتاق قرار می‌دادند.
این مجموعه دارای اتاق‌هایی در چهار طرف تپه بوده که تا زیرقلعه و اتاق بالایی ادامه داشته، اما اکنون تنها سازه‌های شرقی و شمالی از آن باقی مانده است.
این بنای تاریخی قبل از اسلام کهن‌ترین بنای اصفهان به شمار می‌رود که بر شالوده بس کهن از عیلام باستان در زمان ورود آریایی‌ها به مرکز ایران ساخته شده است.
امروزه بنای آتشکده خاموش آتشگاه در میان باغ‌ها و کشتزارهای جلگه غربی زنده‌رود در 9 کیلومتری مرکز اصفهان در مسیر جاده نجف‌آباد ابهت خود را به رخ مسافران می‌کشد.
اکثر مورخین از جمله ابن خرداد به و حمدالله مستوفی و ابن حوقل از این بنا به عنوان آتشکده زرتشتیان نام بردند و آن را قدیمی‌ترین بنای کهن اصفهان نامیدند.
از مهم‌ترین مشخصه‌های آتشگاه، اندازه بزرگ خشت‌های به کار رفته در آن است که هیچ اثری در دنیا خشت‌های به این بزرگی ندارد و به گفته باستان‌شناسان، ملات آن از گل همراه ریگ‌ریزه و نی‌های آب خورده تشکیل شده که مستحکم‌ترین دستاورد معماری باستانی ایران است.
مهر تأیید باستان‌شناسان جهان بر قدمت باستانی آتشگاه
به گزارش فارس، سده قدیم یا خمینی‌شهر امروز که از قدیمی‌ترین مناطق تجمع آدمی در فلات مرکزی ایران است در حول این تپه بوده و از این رو قدمت باستانی این مکان تأیید می‌شود.
مؤسسه ایزمئو که مرکز جهانی میراث و باستان‌شناسی است، قدمت این بنا را به دوره عیلامی و زمان کاربری اصلی‌اش را عهد ساسانی تعبیر و تأیید کرده است که این نظر را مطالعات بر ابنیه باستانی نطنز و کاشان و آذربایجان و نائین نیز تأیید می‌کند.
در آن روزگار آتشکده‌ها بر فراز کوه یا تپه ساخته می‌شد تا قداست شعله‌های پاک‌کننده آتش را بر همگان آشکار کند و این مؤید حضور تمدن عظیم ساسانی و هخامنشی در اصفهان است.
از آنجا که سازه بنای آتشگاه از خشت و گل است و طبعاً آسیب‌پذیر بوده در زمان‌های مختلف با تکیه بر اصول میراثی مورد مرمت قرار گرفته است.
وجود چشم‌انداز زیبای آتشگاه از مشخصات مهم آن است که با منظره‌ای چشم‌نواز از دور دیده شود و از این‌رو در سال‌های اخیر دوستداران محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به شدت با ساخت‌وسازهای بلند در اطراف این اثر مهم برخورد کردند که یکی از این موارد توقف ساخت یک هتل عظیم پنج ستاره جهانگردی در سال گذشته بود.
در جوار کوه یک پارک بازی با امکانات طبیعی و فضای سبز زیبا ایجاد شده که بازدید و اقامت گردشگران را آسان می‌کند، همچنین منطقه آتشگاه قطب رستوران‌های سنتی و چایخانه‌های زیبا در اصفهان است که خود جاذبه تفریحی خوبی محسوب می‌شود.
گزارش از مهدی رفائی
انتهای پیام/2301/ذ40/ژ1001
