به گزارش خبرگزاری فارس از کرمان هنرمندان حسینی کرمانی که در اجرای هنر شبیه‌خوانی، سابقه طولانی دارند با به نمایش گذاشتن صحنه‌هایی از روز عاشورا و مصائب اهل بیت (ع)، اوج مظلومیت آل محمد (ص) را شبیه‌خوانی کرده و یاد ایشان را زنده می‌کنند.
تعزیه و تعزیت هم به معنای تسلیت گفتن به یک داغدار از مصیبت است، هم به معنای اجرای نوعی نمایش مذهبی به یاد حادثه عاشورا که «شبیه‌خوانی» هم گفته می‌شود.
برگزاری عزای امام حسین (ع) مهم‌ترین دلیل برای اجرای تعزیه و گردهمایی مردم برای تماشای آن است، اما جذابیت و اجرا کردن باشور و حال یک تعزیه نیز سبب باشکوه‌تر شدن آن مجلس و آمدن سیل جمعیت مشتاق تعزیه به ویژه جوانان و نوجوانان در تکایا و محل‌های اجرای تعزیه است.
سابقه حدود 300 ساله کرمانی‌ها در اجرای تعزیه و برگزاری متوالی بیستمین دوره سوگواره تعزیه و همچنین سه سوگواره ملی بیانگر علاقه و پشتکار مثال‌زدنی مردم این دیار در اجرای این نوع عزاداری و عرض ارادت به ساحت مقدس سیدالشهداء (ع) و ائمه معصوم (ع) است.
شبیه‌خوانی را با اعتقاد قلبی انجام می‌دهم
یکی از هنرمندان عرصه تعزیه در استان کرمان در گفتوگو با خبرنگار فارس در ارتباط با تفاوت برگزاری مجلس عزاداری بر اهل بیت با عزاداری آیینی شبیه‌خوانی اظهار داشت: تعزیه بهترین وسیله برای برقرار کردن ارتباط با اتفاقات مذهبی به ویژه عاشورا است به طوری که مخاطب تعزیه در هنگام اجرای مجلس تعزیه غرق در تعزیه می‌شود و یک اجرای خوب می‌تواند مخاطب را از همه متعلقات درونی افراد جدا کند.
هوشنگ انکوتی شبیه‌خوان نقش حضرت عباس (ع) که از سال‌های دور این نقش را در آیین شبیه‌خوانی اجرا می‌کند در زمینه این هنر و اثرگذاری آن گفت: شبیه‌خوانی را با اعتقاد قلبی انجام می‌دهم و برایم اثبات شده است و اگر فردی شبیه‌خوانی را با اخلاص انجام دهد برکات زیادی در زندگی فردی و اجتماعی او می‌گذارد.
وی در مورد یکی از خاطرات خود از تعزیه بیان داشت: در سال‌های اولی که وارد عرصه تعزیه شدم، یک شب در اجرای مجلس شهادت حضرت عباس (ع)، هنگام شهادت و لحظه‌های پایانی تعزیه بود که من با دستان داخل کفن و به اصطلاح قطع شده و در حالی که تیری را به صورت نمایشی روی چشمم بسته بودند، شبیه‌خوانی نقش حضرت عباس (ع) را انجام می‌دادم و با زانو روی سکوی وسط مجلس نشستم.
سرپرست گروه تعزیه ده‌زیار ادامه داد: در حالتی که با زانوهایم تیر داخل چشمم را بیرون می‌آوردم یکی از مخالف‌خوانان تعزیه از پشت لگدی به من کوبید و من با صورت به زمین خوردم.
انکوتی که بغض گلویش را گرفته بود، گفت: آن لحظه چون دستانم داخل کفن بودند و من نمی‌توانستم از آنها برای زمین نخوردنم، کمک بگیرم با سر به زمین آمدم و تیری که به چشمم بسته بود، داخل چشمم فرو رفت.
وی تصریح کرد: خون تمام صورتم را گرفته بود، مردم همه این حادثه را درک کردند و هنوز تعزیه تمام نشده بود من را به بیمارستان انتقال دادند پس از شستشوی چشمم متوجه شدم که خدا خیلی رحم کرده بود و فقط گوشه چشمم آسیب دیده، اما این واقعه سبب شد هم خودم و هم مخاطبان آن شب تعزیه به خوبی لحظه شهادت حضرت عباس (ع) و بر زمین خوردن آن حضرت پس از ضربت عمود آهنین بر سر مبارکش در حالی که تیر در چشمش بود را لمس کنند.
وی بیان داشت: بدی این واقعه اینجا بود که اوج غربت و مظلومیت هنرمند مخالف خوانی را در بر داشت که با لگد به کمرم زده بود در حالی که او تمام سعی خود را کرده بود تا نقشش را به بهترین نحو اجرا کند و به شکوه تعزیه بیفزاید، اما مردم به چشم یک فرد شقی و بد به او نگاه می‌کردند.
بعضی‌ها تعزیه را با مداحی اشتباه گرفته‌اند
محمدمهدی میراحمدی از شهادت‌خوانان برتر استان کرمان که تعزیه‌خوانی را از شش سالگی انجام می‌دهد و دوره‌های آموزش موسیقی و ردیف‌های آوازخوانی را نزد اساتید برتر دیده است در ارتباط با مداحی در تعزیه گفت: مداحی با تعزیه‌خوانی بسیار متفاوت است و بعضی تعزیه‌خوانان، تعزیه را با مداحی اشتباه گرفتند.
وی که در کارنامه خود اجرای تعزیه در حرم حضرت علی (ع) را هم دارد با بیان اینکه تعزیه باید در قالب خودش خوانده شود، خاطر نشان کرد: تعزیه نوعی عزاداری با استفاده از چندین هنر است و اشعار تعزیه هر کدام به نحوی و با ردیف‌های خاص آوازی بیان می‌شود تا مستمع با تلفیق این چند عنصر با هم عزاداری به شکل دیگر را تجربه کند.
میراحمدی با اشاره به اینکه زمان اجرای کوتاه‌ترین تعزیه حداقل دو ساعت به طول می‌انجامد، اظهار داشت: اگر قرار باشد مردم دو ساعت مداحی گوش کنند پس از گذشت مدتی خسته می‌شوند و این استفاده از هنر در قالب‌های مختلف است که مخاطب را تا آخر کنار مجلس تعزیه می‌نشاند.
وی افزود: دنیایی از زیبایی در اجرای تعزیه وجود دارد که در هیچ هنری این زیبایی‌ها با هم احساس نمی‌شود.
وی بهترین خاطره از تعزیه‌خوانی خود را اجرای تعزیه در کربلای معلی و نجف اشرف به همراه جمعی از تعزیه‌خوانان کرمانی مطرح می‌کند.
عدم استفاده از همه ظرفیت‌های تعزیه
رئیس حوزه هنری استان کرمان در گفتوگو با خبرنگار فارس با اشاره به اینکه در بحث تعزیه در استان به اندازه کافی کار نشده است، گفت: استان کرمان دارای تعزیه‌نامه‌هایی است که کم‌کم به فراموشی سپرده شده است.
عباس سالاری با بیان اینکه این نسخه‌ها در برخی شهرستان‌های استان وجود دارد، اما به دلایل مختلف جمع‌آوری نشده است، افزود: اکنون گروه‌های تعزیه استان از نسخه‌های معروف کشور و عمدتا نسخه میرعزا استفاده می‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه از همه ظرفیت‌های تعزیه استان استفاده نشده است، گفت: مسئولان مربوطه باید حمایت‌های مالی و معنوی زیادی را در این موضوع انجام دهند.
این مسئول فرهنگی ابراز داشت: البته حمایت از تعزیه توسط دولت به دلیل اینکه به این نوع هنر ضربه جدی می‌زند نباید به صورت مستقیم انجام شود، اما به صورت غیر مستقیم مانند برگزاری کلاس‌های آموزشی و پژوهشی مرتبط با انواع هنرهای موجود در تعزیه ضروری است.
وی با اشاره به ثبت ملی تعزیه در سال‌های اخیر عنوان کرد: رونق تعزیه استان نسبت به سال‌های گذشته به مراتب بیشتر شده است و این مسئله در تعدد و تنوع اجراها مشهود است.
سالاری افزود: قبل از این اجرای تعزیه در استان به ایام محرم و به ویژه روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی معطوف می‌شد، اما در حال حاضر گروه‌های تعزیه استان در همه مناسبت‌های مذهبی شبیه‌خوانی می‌کنند.
انتهای پیام/2446/غ40/د1000
