اخبار فارس من افکار سنجی دانشکده انتشارات توانا فارس نوجوان

یادداشت  /  تاریخ نگار

33 سال پیش در چنین روزی

آمریکا به دنبال ژاندارم جدید در تنگه هرمز

خبرگزاری فارس:نیوزویک در مقاله ای نوشته است آمریکا و عربستان سعودی اینک سرگرم تلاشند تا عمان را در تنگه هرمز جانشین ایران کنند. پیش از سقوط شاه ایران ژاندارم آمریکا در تنگه هرمز بود ، این تنگه حساس ترین معبر دریایی جهان است و روزانه 40تا 50درصد نفت مصرفی کشورهای صنعتی از آنجا عبور می کند .

آمریکا به دنبال ژاندارم جدید در تنگه هرمز

رخدادهای 27شهریور 1358

  رهبر انقلاب امروز جمعی از روحانیون نقده و خانواده شهدای کرد را به حضور پذیرفته و اصلاح مشکلات را نیازمند آرامش دانستند و فرمودند مشکلات کردستان حل خواهد شد .

امروز تیمسار تقی ریاحی وزیر دفاع ملی کابینه موقت مهندس بازرگان از سمت خود استعفا داد ، سخنگوی دولت بیماری را دلیل استعفای ریاحی اعلام کرد .

نماینده امام در کرمانشاه نیز امروز در مصاحبه ای اخطار داد قضایای کردستان هنوز تمام نشده است و احتمالا افراد مسلح حزب دموکرات که اکنون به کوه ها و روستاهای اطراف مرز پناه برده اند منتظرند تا فصل زمستان فرا برسد و آنها حمله گسترده خود را شروع کنند .

در پی برخی حوادث که پیرامون اقدامات محمد منتظری فرزند آیت الله منتظری در کشور رخ داده و نیز تلاش برخی نهادها برای دستگیری وی آیت الله منتظری با انتشار نامه ای درخواست کرد در صورت مجرم بودن محمد منتظری دستگیر ، محاکمه و معالجه شود .

خبر دیگر آنکه ژنرال ادوارد مایر رئیس جدید ستاد ارتش زمینی آمریکا رسما اعلام کرد که تصمیم گرفته است کار تشکیل یک نیروی ویژه یکصد هزار نفری را دنبال کند . ارتش آمریکا در نظر دارد با کمک این نیرو هر وقت لازم دید در هر گوشه جهان مداخله نظامی کند .

امروز نیوزویک در مقاله ای نوشته است آمریکا و عربستان سعودی اینک سرگرم تلاشند تا عمان را در تنگه هرمز جانشین ایران کنند ، تجهیز ارتش عمان برای این موضوع با پول عربستان و اسلحه آمریکا صورت خواهد گرفت .  گفتنی است آمریکا با پیروزی انقلاب اسلامی شدیدا نگران امنیت انتقال سوخت از طریق تنگه هرمز می باشد .

رهبر انقلاب امروز جمعی از روحانیون نقده و خانواده شهدای کرد را به حضور پذیرفته و با آنان گفت و گو کردند .اهم بیانات امام خمینی در این جمع عبارت است از :

در اسلام نژاد مطرح نیست

1- مسئله، مسئله اسلامی است، وقتی مسئله اسلامی باشد، نباید کُرد خیال بکند که اسلام بر خلاف مصالح اوست، یا این نهضت که اسلامی است بر خلاف مصالح اوست. و نباید تُرک همچو خیالی بکند؛ و نباید دیگران این خیال را بکنند.

اصلاحات در گرو آرامش و امنیت کشور

2- این چیزهایی که الآن در کردستان هست اینها هم اصلاح می‌شود. همان طور که در آذربایجان هم اگر یک چیزی واقع بشود، خود شما باید همراهی کنید تا تمام بشود و مملکت آرام بشود. وقتی آرام شد، آن وقت می‌شود این را مثلاً تعمیر کرد، این را اصلاح کرد؛ آب درست کرد؛ اسفالت درست کرد؛ مدرسه درست کرد. همه چیزها تابع این است که یک آرامشی باشد.(1)

وزیردفاع ملی استعفا کرد

امروز تیمسار تقی ریاحی وزیر دفاع ملی کابینه موقت مهندس بازرگان از سمت خود استعفا کرد. صادق طباطبایی سخنگوی دولت بعدازظهر امروز در گفت‌وگو با خبرگزاری پارس اعلام کرد که دلیل استعفای ریاحی بیماری بوده است. طباطبایی همچنین گفت تا انتخاب وزیر جدید تیمسار سرتیپ نورایی عهده‌دار امور آن وزارتخانه خواهد بود.(2)

دستگیری افسران اسرائیلی با لباس عراقی در کردستان

نماینده امام در کرمانشاه گفت : حقیقت مطلب این است که غائله کردستان به تمام معنا پایان نیافته است و عقب نشینی افراد حزب منحله دموکرات کردستان و وابستگان آنها موقتی است .

ابوالفضل شهشهانی دادستان تهران با اشاره به خروج غیرقانونی محمد منتظری از کشور گفت : همان وقت که خبر خروج غیرقانونی او را از کشور شنیدم تصمیم گرفتم رئیس پلیس فرودگاه مهرآباد را که بر خلاف دستور دادسرا اقدام کرده است از کار منفصل و او را تحت تعقیب قرار دهم ولی با کمال تاسف باید بگویم که این اقدام غیرقانونی با اجازه مقامات مسئول صورت گرفته است.

حجت الاسلام شیخ حسن کرمانی ضمن اعلام مطلب فوق تاکید کرد : آنطور که من تشخیص داده ام افراد مسلح حزب دموکرات که اکنون به کوه ها و روستاهای اطراف مرز پناه برده اند منتظرند تا فصل زمستان فرا برسد و آنها حمله گسترده خود را شروع کنند .

وی ادامه داد : «برای جلوگیری از جنگ و گریز دموکراتهای فراری لازم است از همین امروز دولت و ملت برای جلوگیری از جنگ و گریز دموکراتهای فراری، در فکر باشند و با ایجاد سنگرهای محکم و کنترل مرزهای غربی، اقدامات موثری درمقابل تهاجم دموکراتها انجام دهند».(3)

آیت الله قدوسی سرپرستی دادستانی تهران را به عهده گرفت

به دنبال استعفای آیت الله آذری قمی از دادستانی انقلاب مرکز و نیز نامه دفتر امام در این زمینه به آیت الله قدوسی دادستان کل انقلاب اسلامی ایران وی سرپرستی موقت این دادستانی را بر عهده گرفت .

در نامه دفتر امام خمینی به آیت الله قدوسی آمده است : چون حجت الاسلام آذری قمی از سمت دادستانی تهران استعفا داده و دلیل این استعفا را کسالت ذکر کرده اند و این استعفا نیز مورد قبول امام خمینی قرار گرفته است شما هر چه زودتر فردی مسئول ، متعهد و آگاه را برای دادستانی تهران انتخاب نمائید . (4)

به دنبال این نامه آیت الله قدوسی دادستان کل انقلاب اعلام کرد : چون امور مربوط به دادستانی دادسرای انقلاب اسلامی مرکز احتیاج به فردی مسئول و متعهد دارد تا تعیین چنین فردی امور مربوط به دادستانی دادسرای انقلاب مرکز را شخصا انجام می دهم . (5)

آیت الله منتظری : پسرم بیماری عصبی دارد و باید معالجه شود 

در پی برخی حوادث که پیرامون اقدامات محمد منتظری فرزند آیت الله منتظری در کشور رخ داده و نیز تلاش برخی نهادها برای دستگیری وی آیت الله منتظری با انتشار نامه ای درخواست کرد در صورت مجرم بودن محمد منتظری دستگیر ، محاکمه و معالجه شود .

آیت الله منتظری در این نامه با برشمردن سوابق مبارزاتی فرزند خود می نویسند : فرزند اینجانب از ابتدای مبارزات ملت ایران به رهبری آیت الله العظمی امام خمینی در متن مبارزات قرار داشت و در این راه چقدر زندان و شکنجه و آوارگی را تحمل نمود و در داخل و خارج کشور دائما برای پیشبرد انقلاب تلاش می کرد و به شهادت دوستان نزدیکش گاهی بیشتر روزهای متوالی از خواب و خوراک و استراحت بازمیماند .

آیت الله منتظری بعد از ذکر این مقدمه فرزند خود را مبتلا به بیماری های روحی دانسته و ادامه داد : بر اثر همین شیوه و بعلاوه ضربه های روحی مداوم و نابسامانیهای حاکم بر جو ایران پس از پیروزی انقلاب دچار نوعی بیماری عصبی و کوفتگی شدید اعصاب شده و تصور میکند که با دست زدن به کارهای بی رویه و جنجال آفرین به مقصد و هدف خود دست خواهد یافت .

امروز تیمسار تقی ریاحی وزیر دفاع ملی کابینه موقت مهندس بازرگان از سمت خود استعفا کرد. صادق طباطبایی سخنگوی دولت بعدازظهر امروز در گفت‌وگو با خبرگزاری پارس اعلام کرد که دلیل استعفای ریاحی بیماری بوده است. طباطبایی همچنین گفت تا انتخاب وزیر جدید تیمسار سرتیپ نورایی عهده‌دار امور آن وزارتخانه خواهد بود.

آیت الله منتظری ادامه داد : کنترل و مهار کردن و معالجه او همواره فکر مرا مشغول کرده و تاکنون چند مرتبه دست به اقداماتی زده ام و حتی اخیرا مدتی وی را برای معالجه اجبارا در قم نگاه داشتم . آیت الله منتظری از دولت و همه دوستان و علاقمندان تقاضا کرد تا محمد منتظری را حاضر به معالجه و استراحت نمایند . (6)گفتنی است به دلیل برخی حاشیه سازی ها توسط محمد منتظری فرزند آیت الله منتظری از جمله خروج غیرقانونی از کشور ، اقدامات مسلحانه در فرودگاه و ...امروز ابوالفضل شهشهانی دادستان تهران اعلام کرد : از محمد منتظری خواسته است خود را به دادستانی تهران معرفی کند .

وی با اشاره به خروج غیرقانونی محمد منتظری از کشور گفت : همان وقت که خبر خروج غیرقانونی او را از کشور شنیدم تصمیم گرفتم رئیس پلیس فرودگاه مهرآباد را که برخلاف دستور دادسرا اقدام کرده است از کار منفصل و او را تحت تعقیب قرار دهم ولی با کمال تاسف باید بگویم که این اقدام غیرقانونی با اجازه مقامات مسئول صورت گرفته است. (7)

محاکمه سه سناتور در دادگاه انقلاب آغاز شد

محاکمه سه تن از سناتورهای سابق امروز در دادگاه انقلاب اسلامی مرکز آغاز شد . این سه سناتور عبارتند از : پروفسور جمشید اعلم ، محسن خواجه نوری و ایراج مطبوعی.دادسرای انقلاب اسلامی استان مرکز به مناسبت آغاز محاکمه این سه سناتور از کسانی که نسبت به این افراد شاکی هستند و یا اطلاعاتی علیه آنان دارند درخواست کرد که مدارک و شکایات خود را به دادسرای انقلاب تسلیم نمایند . (8)

آمریکا برای مداخله در کشورهای دیگر نیروی ویژه تشکیل می دهد

ژنرال ادوارد مایر رئیس جدید ستاد ارتش زمینی آمریکا رسما اعلام کرد که تصمیم گرفته است کار تشکیل یک نیروی ویژه یکصد هزار نفری را دنبال کند .وی گفت این نیرو تنها برای مداخله فوری در منطقه خلیج فارس ، خاورمیانه و نواحی نفت خیز  تشکیل نمی شود بلکه هدف آن مداخله سریع در هر نقطه از جهان است که ر ئیس جمهور آمریکا تشخیص دهد .ژنرال مایر گفت که برای تشکیل این نیرو احتیاج به استخدام نیروهای جدید نیست بلکه افراد این نیرو از میان نظامیان ورزیده آمریکایی که اینک در واحدهای مختلف خدمت می کنند برگزیده می شوند . (9)

آمریکا به دنبال ژاندارم جدید در تنگه هرمز

نیوزویک در مقاله ای نوشته است آمریکا و عربستان سعودی اینک سرگرم تلاشند تا عمان را در تنگه هرمز جانشین ایران کنند . به نوشته این روزنامه : پیش از سقوط شاه ایران ژاندارم آمریکا در تنگه هرمز بود ، این تنگه حساس ترین معبر دریایی جهان است و روزانه 40تا 50درصد نفت مصرفی کشورهای صنعتی از آنجا عبور می کند .

نیوزویک نوشته است : تجهیز ارتش عمان برای این موضوع با پول عربستان و اسلحه آمریکا صورت خواهد گرفت . (10) گفتنی است آمریکا با پیروزی انقلاب اسلامی شدیدا نگران امنیت انتقال سوخت از طریق تنگه هرمز می باشد .

پی نوشت:

1- صحیفه امام ، جلد 10، صفحه 26

2- اطلاعات ، 28شهریور 1358، صفحه 28،  محمدتقی ریاحی در سال 1289 شمسی در اصفهان متولد شد. پس از تحصیلات مقدماتی و ابتدایی وارد مدرسه دارالفنون تهران شده و دیپلم متوسطه دریافت کرد. پس از آنکه دانشکده افسری را گذراند، از طرف ارتش برای ادامه تحصیل به اروپا اعزام شد، در پاریس به مدرسه عالی پلی‌تکنیک رفت و در رشته هیدرولیک دیپلم مهندسی گرفت. پس از بازگشت به ایران ضمن انجام وظایف نظامی، برای تدریس در دانشکده فنی دانشگاه تهران دعوت شد و به تدریس دروس آنالیز، هندسه، حساب و شیمی پرداخت. ریاحی در سال 1330 شمسی با احراز درجه سرتیپی به ریاست اداره تسلیحات ارتش منصوب شد و سازمان جدیدی برای آن بنیان نهاد که با اصول فنی و تکنولوژی کشورهای پیشرفته برابری می‌کرد. به دنبال ملی شدن صنعت نفت و خلع ید از شرکت نفت انگلیس- ایران و اخراج کار‌شناسان انگلیسی نفت، سرتیپ ریاحی با مساعدت مهندس بازرگان که آن زمان رییس موقت هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران بود، به ریاست پالایشگاه آبادان منصوب شد. وی در این دوره موفق شد از تعطیلی کامل پالایشگاه جلوگیری کند و چرخ‌های صنعت نفت را به گردش در آورد.ریاحی همچنین از رهبران سازمان مخفی افسران ناسیونالیست بود که از نهضت ملی و اندیشه‌های دکتر مصدق طرفداری می‌کرد. او همچنین با رهبران «حزب ایران» دوستی و ارتباط داشت و همین روابط بود که باعث شد پس از ماجرای 9 اسفند 1331، به ریاست ستاد ارتش منصوب شود و تا 28 مرداد 1332 در این سمت باقی ماند.

حسین فردوست در خاطرات خود می‌نویسد: «ریاحی، در دوران مصدق، محمدرضا شاه را فرمانده کل قوا می‌دانست و قلبا از رویه مصدق نسبت به فرم اداره ارتش راضی نبود. او علاقه داشت شاه ارتش را اداره کند. مصدق در تمام مدتی که ریاحی رییس ستاد بود، علنا خود را مدیون او می‌دانست. همان زمان بود که به اطلاع من رساندند که اگر زیر فرمان امضای محمدرضا نباشد، ریاحی آن را اجرا نخواهد کرد. محمدرضا به او کوچکترین مرحمتی نکرده بود که خود را مدیون او بداند بلکه این را طبق اصول می‌گفت.»

در شب 24 مرداد 32 که شایعه کودتای نظامی فراگیر شده بود، مصدق متوجه شد که سرتیپ ریاحی در انجام وظیفه کوتاهی می‌کند. از این رو او را احضار کرد و از او نوشته‌ای گرفت که از دولت قانونی دفاع و حمایت خواهد کرد.‌‌ همان شب، افراد گارد سلطنتی به خانه ریاحی یورش بردند ولی موفق به دستگیری او نشدند. پس از آنکه کودتا نافرجام ماند و شاه به خارج از کشور گریخت، ریاحی از کودتا پرده برداشت و فرار شاه را استعفا تلقی کرد، پس دستور داد نام شاه از مراسم دعای صبحگاهی و شامگاهی پادگان‌ها حذف شود؛ اما در روز 28 مرداد چنانکه باید و شاید از حکومت مصدق دفاع نکرد . سرتیپ ریاحی در غروب 28 مرداد بازداشت شد و از سوی دادرسی ارتش تحت تعقیب قرار گرفت، اتهامات سرتیپ ریاحی خیانت و اقدام برای بر هم زدن اساس حکومت و ترتیب آن و نیز تحریک مردم به مسلح شدن بر ضد قدرت سلطنت بود . اینچنین بود که دادگاه بدوی به تقی ریاحی حکم دو سال زندان داد و سرانجام دادگاه تجدیدنظر که در اردیبهشت 1333 تشکیل شد او را به 3 سال زندان محکوم کرد. سرتیپ ریاحی پس از خروج از زندان در بخش خصوصی به کار مشغول شد و پس از چندی از ایران خارج شد و در فرانسه اقامت گزید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران بازگشت و در فروردین 1358 از سوی دولت موقت بازرگان به وزارت دفاع ملی منصوب شد. وی سرانجام 27 شهریورماه 1358 به علت دخالت اشخاص غیرمسئول در امور ارتش از سمت خود استعفا داد و چندی بعد دکتر مصطفی چمران به جای او به سمت وزارت دفاع منصوب شد. ریاحی پس از استعفا مدت زمان کوتاهی در ایران ماند اما وقتی شرایط کشور را برای ادامه حضور مناسب ندانست، ترک وطن کرد و بار دیگر به فرانسه بازگشت. او تا پایان عمر در این کشور ماند. تیمسار ریاحی سرانجام در تاریخ 14 مرداد ماه سال 1367 در سن 78 سالگی در شهر نیس واقع در جنوب فرانسه درگذشت . ( رک تاریخ ایرانی )

3- کیهان ، 27شهریور 1358، صفحه 11

4- اطلاعات ، 27شهریور 1358، صفحه 10

5- اطلاعات ، 27شهریور 1358، صفحه 3

6- کیهان ، 27شهریور 1358، صفحه 1، در روز شنبه 9 تیر 1358 گروهی از افراد مسلح به فرماندهی محمد منتظری که قصد داشتند بدون گذرنامه، ایران را به مقصد لندن ترک کنند، باند فرودگاه مهرآباد را بستند.روزنامه کیهان فردای آن روز نوشت: به دنبال حمله افراد مسلح به باند فرودگاه مهرآباد که قصد داشتند به همراه محمد (با نام گذرنامه‌ای عباس غلام محمد) فرزند آیت‌الله منتظری و اصغر جمالی‌فرد دانشجو به طور غیرمجاز با هواپیما از کشور خارج شوند، گروهی از افسران - درجه‌داران و همافران نیروی هوایی محوطه فرودگاه مهرآباد را تحت پوشش و حفاظت قرار دادند، گروه مسلح تا ساعت 22 حاضر به ترک فرودگاه نشدند و هر لحظه امکان درگیری مسلحانه بین افراد نیروی هوایی و گروه مسلح محمد منتظری وجود داشت. سروان علی‌اکبر علوی، رییس کلانتری فرودگاه مهرآباد در گفت‌وگو با خبرگزاری پارس در این زمینه گفت که افراد مسلح پس از حمله به محوطه سالن ترانزیت از خروج مسافران و سوار شدن آنان به هواپیما جلوگیری کردند و مانع پرواز هواپیما شدند. این گروه مرتبا تهدید می‌کردند که اگر اجازه خروج از کشور به آنان داده نشود از ورود و خروج کلیه هواپیما‌ها جلوگیری خواهند کرد و فرودگاه را به روی همه هواپیما‌ها خواهند بست. این گروه همچنین با گماردن دو مامور مسلح در مقابل درب ورودی سالن کلانتر هواپیمایی از ورود مسافرینی که قصد داشتند بلیت خود را تحویل دهند جلوگیری می‌کردند.

سروان علوی همچنین گفت گروه مسلح با اتومبیل به محوطه باند فرودگاه رفتند و از پرواز هواپیمای پاکستانی جلوگیری کردند. آنان با تهدید خلبان را وادار کردند که موتورهای هواپیما را خاموش کنند. مقامات و مسئولان فرودگاه برای جلوگیری از حادثه و رسیدن آسیب به مسافران از درگیری با گروه مسلح خودداری کردند ولی مراتب به وسیله پاسداران مستقر در ترمینال 4 به پایگاه یکم شکاری نیروی هوایی گزارش شد و فرودگاه تحت کنترل افراد نیروی هوایی درآمد.»

به دنبال سفر محمد منتظری به لیبی و نیز بازگشت وی از این کشور نیز حوادث مشابهی پیش آمد که منجر به ایجاد حاشیه های گسترده ای در فضای کشور و نیز در سطح رسانه ها شد  .

به هر حال آیت الله منتظری در خاطرات خود نیز به این موضوع اشاره می کند و حق را به صورت نسبی به فرزند خود می دهد . وی می گوید : پس از پیروزی انقلاب من به قم آمده بودم و مشغول کارهای طلبگی بودم ولی مرحوم محمد در متن مسائل سیاسی کشور بود، روح مطلب این بود که محمد انقلابی فکر می‎کرد و معتقد بود که باید در رابطه با مسائل انقلاب انقلابی عمل کرد و کارهای کشور و نیز افرادی را که از خارج به ایران می‎آیند با معیارهای انقلاب مورد توجه قرار داد، دولت موقت نظرش بیشتر روی نظم داخلی و نظم جهانی و ارتباط با دولتها و اینکه حکومت تثبیت بشود بود... مرحوم محمد چون خیلی انقلابی فکر می‎کرد خیلی نظمها را به هم می‎زد تا اندازه ای هم حق با مرحوم محمد بود اما به نظر ما این جور که ایشان می‎خواست پیش برود عملی نبود، همه علیه ایشان موضع می‎گرفتند. مرحوم آقای ربانی املشی به همراه مرحوم آقای قدوسی -که آن وقت دادستان انقلاب بود- در مجلس خبرگان آمدند پیش من و از کارهای محمد اظهار ناراحتی می‎کردند. البته محمد واقعا داشت اعصابش را از دست می‎داد چون می‎دید که بخصوص دولت موقت در آن جهتی که آرمانهای انقلاب را عملی کند نیست و این روی اعصاب او خیلی اثر گذاشته بود، الان هم ما می‎بینیم که خیلی از خواسته هایی که داشته ایم عملی نشده است اما ما یا ظرفیتمان زیادتر است یا بی تفاوت شده ایم، بالاخره تحمل می‎کنیم، اما محمد طاقت این مسائل را نداشت چون می‎دید که خواسته ها و توقعاتی را که از انقلاب داشته است عملی نشده و این مسائل او را ناراحت می‎کرد، و آنچه که من نوشتم همین بود که ایشان اعصابش ناراحت است، من یک چیز بینا بین نوشتم،یک عده از جوانهای انقلابی هم به دنبال محمد بودند، من می‎خواستم بگویم محمد درست می‎گوید اما تند می‎گوید چون بر اعصابش مسلط نیست، حرف حقش را به تندی می‎زند و این باعث رنجش برخی افراد از ایشان می‎شود، واقع قضیه هم همین است که انسان وقتی اهداف انقلابی هم داشته باشد باید با یک شیوه مناسب حرفش را بزند چون همه یک جور فکر نمی کنند، محمد یک جوری شده بود که واقعا نمی توانست خودش را کنترل کند، من می‎خواستم به یک شکلی قضیه را ختم کنم که فشار هم روی او نیاورند تا بر اعصاب خود مسلط شود; البته بعد مرحوم محمد خودش تعدیل شد، در حزب جمهوری هم شرکت کرد و با مرحوم آقای بهشتی هم در یک جا شهید شدند. (رک خاطرات آیت الله منتظری و نقد آن ،اسدالله بادامچیان ، صفحه 518)

7- اطلاعات ، 27شهریور 58، صفحه 2

8- اطلاعات ، 27شهریور 1358، صفحه 11

9- اطلاعات ، 27شهریور 1358، صفحه 12

10- اطلاعات ، 27شهریور 1358، صفحه 12

انتهای متن/

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد شد پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
Captcha
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.

پر بازدید ها

    پر بحث ترین ها

      بیشترین اشتراک

        اخبار گردشگری globe
        تازه های کتاب
        اخبار کسب و کار تریبون
        همراه اول