به گزارش خبرگزاری فارس از نکا، واژه چهارشنبه‌سوری از دو واژه چهارشنبه که نام یکی از روزهای هفته است و سوری که به معنی سرخ است ساخته شده و در واقع آتش بزرگی تا صبح زود و برآمدن خورشید روشن نگه داشته می‌شود که این آتش معمولا در بعدازظهر زمانی که مردم آتش روشن می‌کنند و از آن می‌پرند آغاز می‌شود و در زمان پریدن می‌خوانند: "زردی من از تو، سرخی تو از من "در واقع این جمله نشانگر یک تطهیر و پاک‌سازی مذهبی است که واژه «سوری» به معنی «سرخ» به آن اشاره دارد.
مردم دیار مازندران هم مانند بسیاری از نقاط این مرز و بوم در راستای بزرگداشت این روز رسم و رسوم‌های مختلفی دارند که از جمله پریدن از روی آتش، پختن آش گزنه، شکستن کوزه‌های قدیمی، دروغ گفتن سرکاری و... از جمله مواردی است که در بین مردم مازندران از دیرباز مرسوم بوده و اکنون با توجه به افزایش زندگی شهرنشینی بسیاری از این عادات به فراموشی سپرده شده و جشن چهارشنبه‌سوری را به جشنواره‌ای جدید، اما بی‌ریشه تبدیل کرده است.
البته بسیاری از روستاها همچنان بر رسم و رسوم قدیمی پابرجا بوده و برنامه‌های خاص چهارشنبه‌سوری و دورهم‌نشینی را برگزار می‌کنند.
مراسم سنتی مربوط به این جشن ملی، از دیرباز در فرهنگ مردمان ایران زنده نگاه داشته شده و امروزه با ورود وسایل و امکانات آتش‌بازی و در حد نامتعارفی دنبال می‌شود که نه تنها شایسته مردم این دیار نیست بلکه موجب رعب و وحشت جامعه را در پی دارد.
* آتش‌بازی در چهارشنبه‌سوری
امروزه در شهرهای مختلف کشورمان و بسیاری از جهان، آتش‌بازی و انفجار ترقه‌ها و فشفشه‌ها از رسوم متداول و خطرناک چهارشنبه‌سوری است که خطرات احتمالی فراوانی به همراه دارد.
یکی از هنرمندان و صاحب‌نظران هنر و فرهنگ باستانی مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در نکا در این باره اظهار داشت: جشن آتش در واقع پیش‌درآمد جشن نوروز است که نویددهنده رسیدن بهار و تازه شدن طبیعت است.
صادق اسحاقی گرجی افزود: رسم چهارشنبه‌سوری در مازندران با برپایی هفت بوته آتش به نشانه هفت فرشته اجرا می‌شود و مردم باور دارند که آتش تطهیرکننده است و بدی و مرگ را می‌سوزاند و نشانه سلامت و گرمایش و زندگی‌بخش است، سپس آش “چهل گیاه یا آش گزنه” می‌پزند که دوا و درمان است و بر آن باورند که با خوردن این آش، سال آینده را با سلامت آغاز خواهند کرد.
وی درباره قاشق‌زنی در این آیین گفت: صدای برخورد قاشق و کاسه نیز نشان‌دهنده شروع مراسم قاشق‌زنی است و دختر و پسر با پوشیدن چارقد و چادر در کوچه‌ها قاشق‌زنی می‌کنند و می‌گویند: ”ای اهل محل، اهل در این منزل شگون امشب است، هدیه بریزید داخل پیمانه و کاسه”.
این پژوهشگر آداب و سنن ایران باستان مازندران عقیده دارد که چهارشنبه‌سوری در مازندران با آداب و سنن متفاوتی برگزار می‌شود که درست برگزار کردن این آیین، می‌تواند از بسیاری ناهنجاری‌های متداول در چهارشنبه‌سوری و خطرات ناشی از آن بکاهد.
* دروغ سرکاری در چهارشنبه‌سوری راهی برای آشتی دادن افراد
این هنرمند مازندرانی از دیگر آیین مردم این سرزمین را رسم "دروغ سرکاری" عنوان کرد و یادآور شد: دروغ سرکاری به این صورت است که شخصی به نزد هر یک از دو نفری که با یکدیگر قهر هستند رفته و با دروغی او را وادار می‌کند که به منزل طرف مقابل بروند و در آنجا با یکدیگر آشتی می‌کنند.
اسحاقی ادامه داد: آجیل ویژه چهارشنبه‌سوری نیز از جمله تنقلات مهم این شب است که مردم به خوردن آجیل رنگارنگ و زیبا بر ایجاد رابطه انسان با طبیعت تاکید دارند.
عیسی باقری نیز یکی دیگر از شهروندان مازندرانی است که درباره رسم و رسوم چهارشنبه‌سوری می‌گوید: زنانی که نذر می‌کردند در شب چهارشنبه آخر سال، آجیل هفت مغز به نام “آجیل چهارشنبه‌سوری” از یک دکان رو به قبله می‌خریدند و پاک می‌کردند و میان خویش و آشنا پخش می‌کردند و می‌خوردند، اما امروز تنها به عنوان تنقلات استفاده می‌شود.
وی ادامه داد: در روستاهای مازندران در شب چهارشنبه‌سوری، علاوه بر کشتی‌گرفتن و اسپند دود کردن، انواع آش‌ها پخته می‌شود از جمله "آش هفت ترشی" که از هفت نوع سبزی و هفت نوع ترشی و هفت نوع حبوبات در آن استفاده می‌شود و نیز " گزنه آش" که یکی از سبزی‌های مصرفی در آن گزنه است و اعتقاد بر این است که خوردن این آش بسیاری از بیماری‌ها و کسالت‌ها را از بین می‌برد.
* چهارشنبه‌سوری صوری را دور بیندازیم
البته امروزه فرهنگ چهارشنبه‌سوری با گذشته تفاوت‌های چشمگیری دارد و تعداد محدودی از افراد آیین گذشته را به‌جا می‌آورند و بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند که چهارشنبه‌سوری را بدون دغدغه در خانه‌ها سپری کنند و از آفات و بلایای خیابانی چهارشنبه‌سوری در امان باشند.
فرهنگ مردم همواره در درون زندگی و لابلای باورهای مردم نهفته است و باید با جستجو در درون آنان این باورها را به منصه ظهور و بروز رساند.
امروزه آنچه در شهرهای مختلف ایران، در این شب انجام می‌گیرد بیشتر به جنگ و نزاع شبیه است تا سور و شادی!
امروزه بسیاری از افراد، با فراموشی فرهنگ مناسب و آیینی چهارشنبه‌سوری، چهارشنبه‌صوری باب میل خود را باب کرده‌اند و به جای اینکه از نور و روشنایی برای آبادانی زندگی خود استفاده کنند از آن به عنوان ابزاری برای خوشی‌های زودگذر استفاده کرده و با یک زبانه آتش، زندگی را به کام نابودی می‌کشانند.
* با متخلفان چهارشنبه‌سوری با جدیت برخورد می‌کنیم
فرمانده انتظامی شهرستان نکا نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در نکا ابراز داشت: فرهنگ عدم استفاده از چهارشنبه‌سوری باید از خانواده‌ها در جامعه نهادینه شود.
اسماعیل فتحی با بیان اینکه خانواده‌ها باید با درک خطرات احتمالی این شب، فرزندان خود را از انجام فعالیت‌های خطرآفرین منصرف کنند، خاطرنشان کرد: سلامت باید در اولویت همه برنامه‌ها باشد و رعایت نکات ایمنی و سلامت نیز از جمله مواردی است که باید توسط خانواده‌ها دنبال شود.
وی متذکر شد: نیروی انتظامی با جدیت لازم در این رابطه وارد می‌شود، اما همکاری مردم در این زمینه می‌تواند از بروز خطرات احتمالی و خدای ناکرده وقایع فاجعه‌آمیز جلوگیری کند.
فتحی در پایان اذعان داشت: شادمانی مغایرتی با قوانین ندارد، اما اگر این اقدامات منتهی به بی‌نظمی و تضییع حق کسی شود با اتخاذ تمهیدات لازم با آن برخورد می‌کنیم.
==============
گزارش از مریم نظری
==========
انتهای پیام/ن۱۰/چ3000
