اوقاف برای حل موقوفه‌خواری با رسانه‌ها همکاری کند

به گزارش خبرگزاری فارس از بیرجند، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی خبرنگاران و روزنامه‌نگاران خراسان‌جنوبی در آستانه هفته وقف و همایش وقف و رسانه طی یادداشتی نوشت: هفته وقف امسال بهانه‌ای شد تا مسئولان در سازمان اوقاف و امور خیریه کشور اقدامی ارزشمند در تعامل بیشتر اوقاف با رسانه‌ها را انجام دهند.
همایش وقف و رسانه بهانه این نوشتار و سخنی کوتاه با رسانه‌ها و خبرنگاران و مسئولان اوقاف به ویژه در استان خراسان‌جنوبی است.
وقف از سنت‌های پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (س) است به همین دلیل با وجود گذشت زمان و اقدامات رژیم پهلوی برای از بین بردن این سنت حسنه، هنوز از ارزش‌های این سنت نیک در میان مردم کم نشده است.
همان‌طور که همه واقف هستند وقف عقدی است که به موجب آن، مالک عین مال معینی از اموال خود را حبس نموده ( از نقل و انتقال مصون دارد) و منافع آن را در راه مصرف معین قرار دهد و به دو شکل عام و خاص تعریف می‌شود.
وقف عام وقفی است که در جهت و مصلحت عمومی و یا عناوین عامه باشد مانند وقف بر مساجد، مدارس، تعزیه‌داری، اطعام، دارو و درمان و ده‌ها مورد دیگر و وقف خاص نیز وقفی است برای شخص یا اشخاص معین و محصور مانند وقف بر اولاد و احفاد.
حال که با موضوعات مختلف وقف آشنا هستیم سئوال این است که برای فرهنگ‌سازی آن چه کرده‌ایم؟ آیا اثرات وقف را معرفی کرده‌ایم؟
وقف برای امنیت جامعه و برطرف شدن مشکلات و معضلات است و برای تحقق این امر همکاری مردم و مسئولان به ویژه رسانه‌ها و خبرنگاران ضروری است.
در ماه‌های اخیر تعامل روابط عمومی اداره اوقاف و امورخیریه خراسان‌جنوبی با رسانه‌ها بیشتر شده و هر روز شاهد مطالبی در مطبوعات و رسانه‌ها هستیم، با نگاه مختصری به مطبوعات در ماه‌های اخیر به مطالبی بر می‌خوریم که همگی به نقل از روابط عمومی اداره اوقاف و امورخیریه یا مدیرکل اوقاف استان است.

* تبدیل بقاع و اماکن متبرکه به قطب فرهنگی بدون همکاری رسانه‌ها امکان‌پذیر نیست
همان‌طور که مشخص شد رسالت اداره اوقاف و امور خیریه در زمینه فرهنگ‌سازی وقف بسیار سنگین و دغدغه مدیران این مجموعه نیز در این راستا همیشگی است.
قطعا تبدیل بقاع و اماکن متبرکه به قطب فرهنگی بدون استفاده از رسانه امکان‌پذیر نیست و همان‌طور که مسئولان اوقاف هم تاکید دارند تبدیل پایگاه‌های مذهبی کشور به قطب‌های فرهنگی مورد تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی، بدون بهره‌گیری از ابزارهای رسانه‌ای غیر ممکن و دور از دسترس است.
استان خراسان‌جنوبی داری 6 هزار موقوفه و 14 هزار رقبه و 67 امامزاده و یک‌ هزار و 518 مسجد و 573 حسینیه است که سنددار کردن این اماکن در دستور کار قرار دارد.
نگاهی به این آمار نشان می‌دهد مسئولان اداره اوقاف و رسانه‌ها حتی تا معرفی حداقلی این آثار راه درازی دارند.
آستانه مقدس شاه سلیمان علی(ع)، آستانه مقدس سلطان ابوالقاسم(ع) نصرآباد خوسف، آستانه مقدس شهدای دره شیخان بیرجند، آستانه مقدس امام‌زاده زیدالنار(ع) و آستانه مقدس امام‌زاده زید(ع) قاین، آستانه مقدس امام‌زاده عبدالله(ع) و آستانه مقدس امام‌زاده اسماعیل (ع) خضری، آستانه مقدس مسجد ابوالفضل(ع)، آستانه مقدس سیدعلی(ع) و آستانه مقدس سیدناالحسین(ع) نهبندان،مجتمع فرهنگی مذهبی ابوالفضل(ع) و آستانه مقدس بی‌بی زینب خاتون(ع) سربیشه، آستانه مقدس سلطان محمد و سلطان ابراهیم، آستانه مقدس سلطان احمد و سلطان ابوالحسن و آستانه مقدس سلطان ابوالقاسم(ع) فردوس، آستانه مقدس امامزاده سلطان کریم‌شاه(ع)، آستانه مقدس امام‌زاده مصیب(ع) و آستانه مقدس سلطان ابوالقاسم(ع) سرایان و آستانه مقدس محمدبن اصغر(ع) بشرویه تنها نمونه‌هایی هستند که تا حدودی مردم با آنان آشنا هستند.

* پوشش برنامه‌های اوقاف نیازمند یک خبرگزاری مستقل است
شاید برخی دوستان تصور کنند که اداره اوقاف نیز به مانند همه سازمان‌ها که می‌شود با چند خبر در مطبوعات و رسانه‌ها به معرفی آن پرداخت امکان‌پذیر است اما حقیقت چیز دیگری می‌گوید و آن اینکه باید اوقاف یک رسانه مجزا داشته باشد.
آشناسازی با بقاع متبرکه تنها بخشی از وظایف اوقاف است، اجرای ویژه برنامه‌های یاس نبوی، ولایت علوی اکمال دین نبوی، بصیرت عاشورایی، آرامش بهاری، نشاط معنوی، برگزاری مراسم‌های میلاد و شهادت معصومین (ع)، اجرای ویژه برنامه‌های ماه مبارک رمضان، راه‌اندازی دفتر پاسخگویی به مسائل شرعی و اجرای برنامه، اقامه نماز جماعت و بیان احکام شرعی، برگزاری مراسم‌های گرامیداشت انقلاب اسلامی، برگزاری مراسم اعیاد اسلامی، راه‌اندازی و تجهیز کتابخانه‌های فیزیکی و دیجیتالی، نصب و برپایی سلسله مباحث نمایشگاهی، نمایشگاه کتاب و عرضه محصولات فرهنگی، میزبانی و برنامه‌ریزی برنامه‌های مبلغان اعزامی نیز در حوزه فرهنگی از سوی این سازمان دنبال می‌شود.
واحد قرآنی نیز با برگزاری جلسات تفسیر، برگزاری جلسات سنتی قرائت قرآن، برگزاری کلاس حفظ قرآن، برگزاری محافل انس با قرآن و برگزاری مراسم ترتیل خوانی در ماه مبارک رمضان کار بزرگی انجام می‌دهد.
حال سئوال اینجاست وقتی این همه برنامه در سازمانی دنبال می‌شود که همه مردم با آن ارتباط دارند و وقتی بیش از 20 هزار موقوفه و رقبه در استان داریم آیا می‌شود با یک روابط عمومی به فرهنگ‌سازی و معرفی آن پرداخت یا نیازمند یک خبرگزاری مستقل و ویژه مباحث وقفی و یا مشارکت همه رسانه‌ها و مطبوعات دارد.

*فرهنگ‌سازی وقف و استفاده از روش‌های نوین
فرهنگ وقف باید به آحاد مردم شناسانده شود و روش‌های نوین در امور وقف به مردم نیک‌اندیش ارائه شود تا همگان بنابر مصالح نظام و جامعه پیرامون خود اموال شخصی خودشان را در کارها و امورات خیرخواهانه جهت‌دهی کنند.
بارها شنیده‌ایم که مردم می‌گویند در بسیاری از نقاط به نیت واقف عمل نمی‌شود، موقوفات رها شده‌اند، اوقاف خبری از موقوفات ندارد، درآمد موقوفات کجا می‌رود و صدها سخن دیگر که از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است.
دغدغه مردم برای توجه به موقوفات و کم‌کاری مسئولان اوقاف در زمینه اطلاع‌رسانی فعالیت‌های انجام شده و توجه آنان به همه موقوفات نه تنها موقوفات درآمدزا تنها بخشی از برداشت‌ها و نتیجه‌ای است که از سخن مردم می‌شود در نقاط مختلف استان داشت.

*کارشناسان اوقاف از موقعیت مکانی برخی موقوفات اطلاع ندارند
برخی از روسا و کارشناسان اوقاف اگر به روستایی مراجعه می‌کنند از موقعیت مکانی موقوفات خبری ندارند و وقتی کسی پیگیری نمی‌کند قطعا موقوفات رها می‌شود.
همان‌طور که مدیرکل اوقاف و امورخیریه استان گفته‌‌اند باید رؤسای ادارات اوقاف در به روزرسانی اجارات رقبات موقوفات اهتمام ورزند و طرح دهگردشی را در دستور کار قرار دهند و مردم را با احکام وقف آشنا کنند و نسبت به روزرسانی اجارات، وصول معوقات رقبات وقفی، شناسایی موقوفات و مسائل مبتلا به اوقافی فراخوان کنند.
با اجرای سامانه جامع موقوفات و بقاع متبرکه، مدیریت کردن و نظارت متمرکز سازمان اوقاف و امورخیریه در رأس هرم بر آمار و اجرای نیات واقفان قطعا توجه به موقوفات بیش از گذشته می‌شود.

*یک بخش ثابت در رسانه باید به وقف اختصاص یابد
در زمینه گسترش فرهنگ وقف رسانه‌ها می‌توانند با نشان دادن نقش وقف در عرصه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه به ترویج فرهنگ و سنت حسنه وقف مبادرت ورزند، البته به شرط همکاری سازمان اوقاف با رسانه‌ها.
عدم وجود بخش خاص مربوط به وقف در رسانه‌ها مشکلی است که باید مرتفع شود.
اگر در این زمینه سازمان اوقاف و امور خیریه خوراک رسانه را تأمین کند، رسانه‌ها به طور حتم قسمت خاصی را به این موضوع اختصاص می‌دهند، البته باید تفاهمنامه‌هایی بین رسانه‌ها و اوقاف بسته شود و در این راستا از محل اعتبارات فرهنگی و تبلیغاتی هم هزینه‌هایی صورت گیرد.
مسئولان سازمان اوقاف همواره تعامل خوب و مؤثری با رسانه‌ها داشته‌اند، اما این تعامل به اندازه‌ای نیست که مردم به صورت محسوس با وقف آشنایی کامل داشته باشند به طور مثال کسی نمی‌داند که اگر بخواهد اموال خود را وقف کند چه مراحلی را باید طی کند.

* اوقاف برای حل موقوفه‌خواری با رسانه‌ها همکاری کند
از سویی دیگر در مواردی که رسانه‌ها قصد ورود به موضوعات مختلف مانند موقوفه‌خواری را دارند، مسئولان اوقاف و امور خیریه باید با گفت‌وگو با رسانه‌ها به حل این معضل کمک کنند که در این زمینه همکاری خوبی در گذشته نبوده و باید مسئولان جدید اوقاف نیز اعلام آمادگی کنند.
اگر اوقاف و امور خیریه به معرفی دستگاه‌های دولتی موقوفه‌خوار اقدام کند حتما زمینه کاهش موقوفه‌خواری به وجود می‌آید.
سازمان اوقاف باید با برگزاری جلسات مستمر، مؤثر و راهبردی با مسئولان رسانه‌ها از ظرفیت و نیروی عظیم رسانه‌ها استفاده کند نه اینکه اگر مسئول رسانه‌ای وقت از مدیران اوقاف می‌خواهد ماه‌ها معطل شود.
سازمان اوقاف برای تعامل بیشتر با رسانه‌ها می‌تواند به برگزاری جلسات توجیهی برای مقامات ارشد و مدیران استانی خود اقدام کند تا آنها با اطلاع‌رسانی به موقع مردم را از عملکرد خود آگاه کنند.
اوقاف و امور خیریه می‌تواند با تأمین اطلاعات و مواد خام مربوط به موضوع وقف در رسانه‌ها جایگاه وقف را نزد مردم به خصوص مسئولان ارتقا بخشد چرا که هر از چند گاهی خبرهایی از موقوفه‌خواری اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر می‌شود که شاید این اقدام ناشی از عدم آگاهی این افراد از جایگاه وقف و مضموم موقوفه‌خواری در کشور باشد.
اگر وقف به خوبی و شایستگی در جامعه تعریف و تبیین شود به طور قطع شاهد تحول شگرف در ابعاد مختلف فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی خواهیم بود.
انتظار دیگر رسانه‌ها از اوقاف این است که در فرهنگ‌سازی وقف با آنان همکاری بیشتری داشته باشد. فرهنگ‌سازی در این عرصه مستلزم انجام برخی کارهای مطالعاتی و پژوهشی است تا هم اهمیت وقف و هم راه‌های گسترش آن در جامعه معرفی شود.
تعامل و همکاری حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌ها، رسانه‌ها و سازمان اوقاف و امور خیریه در راستای گسترش و توسعه وقف چیزی نیست که به راحتی از کنار آن عبور کنیم.

* رسانه‌ها وقف را از مهجوریت خارج کنند
امید است زمانی فرا برسد که تمامی مدارس و دانشگاه‌های کشور متکی به منابع وقف باشند و موضوع پر اهمیتی همچون وقف که در جامعه ما مهجور مانده است را بیشتر بشناسیم.
برای شناساندن وقف در جامعه و جلب نظر مردم به این امر مهم هیچ ابزاری مؤثرتر از رسانه‌ها نیست.
بسیاری گمان می‌کنند وقف مربوط به زمان پس از مرگشان است لذا رسانه‌ها باید با تبلیغ، لذت وقف را به واقفان در زمان حیاتشان بچشانند.
رسانه‌ها و خبرنگاران باید برای خارج کردن وقف از گمنامی و مهجوری و تبدیل آن به فرهنگ زنده و پویا گام بردارند.
-------------------------------
یادداشت از احسان مداح
-------------------------------
انتهای پیام/ح10/ط4000