پرورش در حمایت از ولایت فقیه، مشرب سیاسی متقنی دارد

به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، نکوداشت استاد سید علی‌اکبر پرورش صبح فردا در اصفهان برگزار می‌شود؛ به همین مناسبت گفت‌وگویی درباره ویژگی‌های شخصیتی و مبارزات انقلابی استاد پرورش با علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی انجام دادیم  که در زیر می‌خوانید:
 
*‌ فارس: آشنایی شما با استاد پرورش مربوط به چه زمانی است؟
ـ لاریجانی: آشنایی حضوری من با ایشان مربوط می­شود به اوایل انقلاب؛ البته قبل از انقلاب من دورادور ایشان را می­شناختم؛ گاهی هم در منزل شهید مطهری بحث ایشان می­شد؛ همچنین دوست گرامی­شان مرحوم آقای مصحف که گاهی ذکر خیر می­شد. من احساس می­کردم که شهید مطهری، آقای پرورش را به عنوان یک آدم خوش‌فکر، در عرصه تربیت نیروهای جوان می­شناسند؛ گاهی هم بعضی از مطالب ایشان مثل سخنرانی­ها به من می‌رسید، پیش از انقلاب احساس می­کردم ایشان یکی از پایگاه­های تربیت کادر جوان هستند، خوب یک پختگی هم در نوع مباحث اسلامی که ایشان مطرح می­کرد، وجود داشت.
بعد از انقلاب البته بیشتر با ایشان حشر و نشر داشتم. در جلسات گاهی با ایشان بحث‌هایی داشتیم که بیشتر شخصیت ایشان برای من روشن شد. استنباط من این است که استاد پرورش یکی از افرادی بودند که تأثیر زیادی در تربیت کادر متدین در اصفهان داشتند.
 
*‌ فارس: ویژگی بارز شخصیتی استاد پرورش چه بود؟
ـ لاریجانی: هم شور و هیجانات انقلابی در ایشان زنده بود و هم از یک شعور دینی برخوردار بودند. یعنی سطحی نبودند و از یک عمقی برخوردار بودند؛ اما یک نکته در شاگردان ایشان بود که حتماً تحت تأثیر تربیتی ایشان در آنها تبلور پیدا کرده، و این داشتن یک متانت اخلاقی است؛ یعنی خوددار و مراقب بودند و هر حرفی را هر جا نمی­زدند.
مخصوصاً خود ایشان، این خصوصیت در ایشان کاملاً جدی است. ضمن اینکه خیلی محفل ایشان شیرین و ابتهاج‌آفرین است، خیلی سنجیده سخن می­گویند؛ مراقب حرف­های خودشان هستند، این اخلاق سیاسی، اخلاق بسیار برگزیده‌ای است؛ من در دوره­های مختلف انقلاب اسلامی که می­بینم حوادث پرفراز و نشیبی به وجود آمد، افرادی بودند که گستاخانه حرف زدند؛ به راحتی راجع به دیگران قضاوت کردند، پرونده‌سازی کردند، حرف‌هایی زدند راجع به دیگران که آدم احساس می­کرد در درونش حسن نظر نیست و گاه هم همراه با غیبت و این‌هاست، ایشان خیلی از این جهت مراقب بودند و داشتن خصوصیت طمأنینه و اخلاق آرام و آرامش روحی، نشان از یک سلوک اخلاقی می­کند.
حالا هم در شاگردان ایشان، آدم این چند خصوصیت را می­دید و هم محفل خود ایشان این طور بود.
این آرامش روحی­شان در شرایط مختلف خیلی کمک می­کرد به انتخاب راه­های درست. خوب آقای پرورش از ابتدای انقلاب یک فردی بودند که در واقع مسیر مستقیمی را دنبال می­کردند. از نظر من ایشان یک انسان مسلکی است. یعنی در تمام فراز و فرودها در راه و صراط درست گام می­نهادند.
 
*‌ فارس: جریان‌شناسی استاد پرورش را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ـ لاریجانی: اگر خاطرتان باشد اوایل انقلاب هیجانات زیادی وجود داشت و برخی افراد خودشان رو جور دیگری معرفی می‌کردند؛ مثل بنی­صدر که رای زیادی هم آورد، بنی­صدر آن موقع یک میزان بود، برخی از نخبگان سیاسی از همان موقع دقت نظر در انکار بنی­صدر داشتند و می‌شناختند و برخی هم با سطحی‌نگری از او عبور کردند.
یکی از شخصیت‌هایی که این ماجرا را خوب شناخت آقای پرورش بود؛ ایشان از ابتدا افکار بنی‌صدر را خوب تجزیه و تحلیل می­کردند. چه از بعد سیاسی و چه از بعد دینی و در مجلس هم یک عنصر موثر بودند؛ برای اینکه آن موقع نیروها در مجلس دو قسمت شده بودند. اوایلی که بنی‌صدر بود نیروهای زیادی در مجلس طرفدارش بودند، خوب اواخر این­ها به مرور فهمیدند. آقای پرورش و برخی از دوستان دیگر از ابتدا خوب تشخیص دادند و این نشان می‌داد که ایشان برای تحلیل مسائل سیاسی از یک سری اصول مکتبی استفاده می­کردند.
گاهی هم متهم می­کردند. آن زمان اتهامات زیادی مطرح بود. چپ و راست به همدیگر تیراندازی­های سیاسی، زیاد می‌کردند، اما ایشان از جاده در نمی‌رفت. در حمایت از ولایت فقیه، زمان امام (ره) و بعد آیت‌الله خامنه­ای و داشتن یک مشرب سیاسی متقن ایشان همیشه شاخص بودند.
 
*‌ فارس: روحیه ایشان در برخورد با مسائل سیاسی چگونه بود؟
ـ لاریجانی: یکی دیگر از خصوصیات آقای پرورش روحیه­ی لطیف ایشان است؛ حالا سخنرانی‌هایشان هم این لطافت را نشان می­دهد؛ محضر ایشان هم همین­طور است. بحث‌های سیاسی از خشونتی برخوردار هست. مخصوصاً اگر از رفتارهای سیاسی غربی گرته­برداری شده باشد. این نوع تقابل­ها، خشونت‌ساز است. اما ایشان با همان معنویت عارفانه­ای که معمولاً از آن استفاده می­کردند، فضای سیاست را تلطیف می­کردند و فضای مودت را دامن می‌زدند؛ یعنی آن خویشتن داری در گفتار و آن مراقبه لسانی که ایشان داشت، همراه بود با یک لطافت روحی و این جلسات سیاسی را تبدیل می­کرد به یک جایی که افراد اگر آرای خیلی مختلف هم دارند به زودی جلوی هم قرار نگیرند و پیوندهایشان را تا آن جایی که اشتراکات هست حفظ کنند.
خوب این هم یک ویژگی است، خیلی از رجال سیاسی این ویژگی را ندارند و خیلی هم مثمر ثمر بوده­اند در کشور و در طول دوران انقلاب زحمت کشیدند ولی این جایگاه را نداشتند.
 
*‌ فارس: ارزیابی شما از نظرات استاد درباره جایگاه ولایت فقیه چیست؟
ـ لاریجانی: ایشان در تصویب اصل ولایت فقیه گفتند همان روزی که بنی‌صدر آمد توی مجلس و با لحن خود بنی‌صدر می‌گفتند که آمد و گفت که آقا این اصلی که شما دارید تصویب می‌کنیم، اصل دیکتاتور آخوندی است، ما دیکتاتور شاهنشاهی را خلاصه از بین بردیم و شما دارید این را جایگزین آن می‌کنید؟ ایشان گفتند در آن فضای همهمه، همه شروع کردند به اهانت کردن، اولاً ایشان تعریف می‌کرد از نقش ویژه شهید بهشتی و بعد آغاز کردن خیلی منطقی جلو بردن، که خیلی خوب، آن زمان هم آقای بنی‌صدر که اگر خاطرتان باشد غیر از بحث آزاد در می‌زد، شهید بهشتی فرموده بودند که رئیس جمهور محترم معتقد به بحث آزاد هستند و اگر موافق باشند یک ربع از وقت مجلس را به ایشان اختصاص بدهید، می‌گفتند توی آنها لحظه، بنی‌صدر خیلی عصبانی شد و لفظی که شایسته خودش بود رو به شهید مظلوم به کاربرد و گفت: ام‌الفسادی تو، ایشان گفتند آن لحظه من درگیر شدم که گفتند محافظان بنی‌صدر آمدند جلو و بنی‌صدر را گرفتند و آن را به سینه دیوار خواباندند که سرش به صندلی پشت سرش خورد.
 
*‌ فارس: نقش استاد پرورش در جریان‌های آغازین انقلاب چه بود؟
ـ لاریجانی: سال‌های تاسیس انقلاب و تاسیس جمهوری اسلامی، سال‌های پر مسئله‌ای بود. آن زمان مجلس خبرگان تقریباً فضایی بود که همه حرفشان را صریح می‌زدند؛ بنی‌صدر از کسانی بود که خیلی با زیرکی در مورد مخالفت با ولایت فقیه صحبت می‌کرد.
بنی‌صدر در واقع می‌خواست ولایت فقیه را جلوی مردم قرار دهد. در حالی که ولایت فقیه در واقع صیانت‌کننده حقوق مردم است. ولایت فقیه مراقبت می‌کند کسی فریبکاری نکند، تئوری ولایت فقیه نوعی صیانت از حقوق مردم است. او درست این را مغلطه می‌کرد و جور دیگر می‌خواست مطرح کند و بعضی از افرادی که آن زمان حرف زدند حالا جدای از شهید بهشتی و برخی از بزرگان دیگر، آقای پرورش هم بود.
خوب آقای پرورش با زبان دیگری غیر از زبان آقایان صحبت می‌کرد و با همان لطافت‌های روحی‌اش بیان داشت و توی مجلس دور اول هم همین‌طور بود. مجلس پر تنشی بود. لیبرال‌ها بودند، رجال انقلاب اسلامی هم افراد قوی بودند، خود حضرت آیت‌الله خامنه‌ای هم نماینده مجلس بودند لذا درگیری‌های فکری هم عمیق بود.
 
*‌ فارس: نقش پرورش در دوران نمایندگی مجلس را چگونه می‌بینید؟
ـ لاریجانی: مجلس صدر انقلاب جزو مجالس قوی دوره‌های مختلف است. آقای پرورش هم یکی از شخصیت‌های ممتاز مجلس بود. آن زمان سنشان هم کم بود و جزو جوان‌های مجلس محسوب می‌شدند؛ لذا پر تحرک بودند و آقای توکلی ما هم در آن موقع بودند توی مجلس، آقای محمدی بود، این‌ها جزو افرادی بودند که با هم نزدیک بودند و خیلی نقش داشتند در مقابل این جریان‌های لیبرال.
آقای پرورش توی این‌ها یک شیخیتی داشت گاهی هم یک جلساتی بود برای انتخاب رئیس جمهوری که گاهی منزل یارمحمدی تشکیل می‌شد؛ آن موقع افراد مختلفی کاندید بودند، مثل آقای غرضی یا آقای بنی‌صدر، کسان مختلف، نکته مهمی که مطرح بود این بود که این‌ها موضعشان نسبت به مقوله ولایت فقیه چیست؟
 
*‌ فارس: ارتباط استاد با قضیه عزل بنی‌صدر چگونه بود؟
ـ لاریجانی: خوب در آن جلسات هم باز آقای پرورش نقش مهمی داشت. آن موقع من رادیو تلویزیون بودم یک سلسله بحث‌هایی هم گذاشته بودم راجع به مقوله ولایت فقیه و با همین آقایان بحث می‌شد که تلقی آنها از حکومت دینی چیست؟ چون واقعاً این موضوعی که آقای پرورش و دوستانشان هم روی آن تاکید داشتند و به نظر من هم تاکید درستی بود، اینکه ولایت فقیه جایگاهی است که در واقع هم مشروعیت‌ساز هست برای حکومت هم عامل پایداری حکومت که می‌تواند منافع حقوق مردم را صیانت بکند و اگر این اصل نبود واقعاً در کشور ما در این 32 ساله خیلی مشکلات به وجود می‌آمد.
خوب خدمات آقای پرورش را باید در حوزه سیاسی جست‌وجو کرد. در عزل بنی‌صدر این‌ها نقش داشتند. خیلی فعال بودند و در روشنگری حلقه‌های نیروی جوان که آن زمان خوب فوران اتهامات از طرف بنی‌صدر به حزب جمهوری و آیت‌الله بهشتی و آیت‌الله خامنه‌ای این‌ها بود؛ این‌ها جزو رهبران حزب جمهوری بودند.
هنوز روزنامه انقلاب اسلامی یک ستونی داشت که بنی‌صدر به جای اینکه برود در جبهه کار کند همین‌طور مقاله می‌نوشت و هر بار این‌ها را متهم می‌کرد به دیکتاتوری حزبی و این چیزها. این تأثیر هم داشت توی جامعه. یعنی این جور رای آورد و 11 میلیون رای آورده بود و رقیبش که حزب نبود آقای دکتر حبیبی، حدود 3 میلیون رای آورده بود و با همین پشتوانه توپخانه‌اش را از نظر اتهام‌زنی روی این‌ها سوار کرده بود. به جای اینکه توپخانه‌اش را در جبهه سوار بکند داخل سوار کرده بود.
لذا این‌ها وقتی که تلاش‌هایشان در روشنگری جواب داد و بنی‌صدر توسط امام (ره) از فرمانده کل قوا عزل شد و بعد هم مجلس آن زمان که انصافاً خوب عمل کردند و بنی‌صدر را از ریاست جمهوری عزل کردند، گشایشی هم در جبهه‌ها به وجود آمد و هم در صحنه سیاسی.
یعنی نیروهای متدین وارد صحنه شدند و جالب این است که شما اگر تاریخ جنگ را ببینید، از زمانی که فرمانده کل قوا از او گرفته شد ظرف چند فاصله خیلی کوتاهی حصر آبادان را شکست. بعد هم پیروزی فتح خرمشهر پیش آمد.
در عین حال وقتی نیروهای حزب‌اللهی متدین در جاهای مختلف بودند و امام (ره) در هدایت جامعه بود، این حرکت ادامه پیدا کرد. نقش نیروهای مخلص در مجلس، مثل آقای پرورش خیلی تأثیرگذار بود در ای که این روند اصلاح شود و این نشان می‌دهد که مجلس چقدر پر اهمیت است و مکانی است که افراد پخته و با معرفت که مصالح کشور را درست تشخیص بدهند، جرأت و جسارت این را داشته باشند که اشکال و کژی می‌بینند، بایستند.
 
*‌ فارس: جلسات قرآنی استاد پرورش چگونه بود؟ آیا شما در آنها حضور داشتید؟
ـ لاریجانی: یکی از نکاتی که باز تبلور همین روحیه لطیف ایشان است، استفاده از مضامین قرآنی است ایشان این را خوب فهمیده و به نظر من قرائت ایشان خیلی محزون بوده و آدم یک رابطه خاصی، وقتی ایشان قرآن تلاوت می‌کند با همان حالت حزن‌آمیز با قرآن برقرار می‌کند. اما استفاده ایشان از نکات و مطالب قرآنی همراه با یک نوع ذوقیات هنری است. برداشت‌های هنرمندانه‌ای از قرآن دارند و گاهی دیدم سخنرانی‌های ایشان را که حالا تفاسیر مختلفی ما داریم. تفاسیر با مذاق فلسفی داریم با رواعی داریم، ضمن اینکه ایشان محتاط است که در واقع تفسیر به رای نکند.
این ویژگی‌ها در آقای پرورش خیلی درخشنده است. یعنی انسش با قرآن، گاهی دیده بودم که شب‌های ماه رمضان گاهی خدمتشان بودیم، هم قبل از افطار و هم بعد از افطار با یک حالت خیلی معنوی قرآن را می‌خواندند و بیان داشتند، جذاب بود جلساتشان. خداوند حفظشان بکند.
انتهای پیام/ج10