مسئولان به ژانر دفاع مقدس توجهی ندارند/ عملکرد برخی افراد، مردم را از شهدا دور کرده است

به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، علیرضا حنیفی فارغ‌التحصیل از دانشکده هنرهای زیبا با گرایش ادبیات نمایشی است که تاکنون نمایشنامه‌های بسیار و برجسته‌ای را در عرصه دفاع مقدس نوشته است.
ممد نبودی، عروس برفی، شب‌های بارانی، قطار جنوب، قطعه گمشده، چرخ هشتم، جبهه شمال شرقی و غیره تنها بخشی از آثار و کتاب‌های این مرد نمایشنامه‌نویس در عرصه دفاع مقدس است.
نمایش"پیراهن هزار یوسف" که حنیفی نویسندگی و کارگردانی آن را به عهده دارد، جزء شاخص‌ترین کارهای حنیفی است که در چهارمین جشنواره تئاتر دفاع مقدس و بارها در استان تهران اجرا رفته است، همچنین حاتمی‌کیا "بوی پیراهن یوسف" را بر مبنای این نمایشنامه ساخت.
به بهانه سیزدهمین جشنواره تئاتر دفاع مقدس، حنیفی با نمایش "پیراهن هزار یوسف" یک هفته‌ میهمان استان اصفهانی‌ها بود و فرصتی را پیش آورد تا خبرنگار فارس در اصفهان با او گفت‌وگوی مفصلی داشته باشد.
*فارس: برای چندمین بار است که در جشنواره تئاتر دفاع مقدس شرکت می‌کنید و آیا شما در دوره‌های پیشین نیز حضور داشته‌اید؟
حنیفی: هر سال و در هر 12 دوره پیشین در جشنواره تئاتر دفاع مقدس شرکت کردم و در امسال در یکی از هشت گروه شرکت کننده در جشنواره تئاتر دفاع مقدس هستم که از استان کردستان و بنا به صلاحدید و درخواست انجمن تئاتر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در استان اصفهان با نمایش "پیراهن هزار یوسف" شرکت دارم.
*فارس: انجمن تئاتر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به چه منظوری راه‌اندازی شده و کار آن چیست؟
وی با اشاره به تاسیس انجمن تئاتر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در 13 سال پیش گفت: این انجمن را آقای چمران رئیس شورای شهر تهران به همراه تعدادی از بچه‌های دل‌سوخته و باقی مانده جنگ پایه‌گذاری کرد تا خاطرات جنگ به فراموشی سپرده نشود و در راستای این جشنواره نویسندگان و کارگردان‌های ژانر دفاع مقدس نیز شناسایی شوند.
*فارس: شما در همه دوره‌های پیشین جشنواره تئاتر دفاع مقدس حضور داشته‌اید و بسیاری معتقدند که آثار مربوط به دوره‌های نخست جشنواره به لحاظ کیفیت و ارزش به مراتب با اهمیت‌تر از آثار دوره‌های بعدی است، نظر شما در این رابطه چیست؟
در دوره‌های نخست آثار با ارزش‌تر و با کیفیت‌تری انتخاب و نویسنده‌ها با چیره دستی و پشتکار و جدیت مشغول نوشتن بودند، ضمن اینکه آن نگرش نسبت به مسئله جنگ که مبارزه‌ها را به واسطه دفاعی بودن و مقاومت و پایداری آن مورد اهمیت قرار می‌داد نیز بیشتر وجود داشت ولی از دوره پنجم و ششم به بعد و تغییر مدیریت‌ و کنار رفتن دوستانی که تا آن زمان در جریان امور بودند لطمه زیادی به روند برگزاری جشنواره وارد شد، زیرا در این دوره‌ها برخی از دوستان اهل نقد، قلم، کار و برخی کارگردانان آشنا به صحنه از حوزه تئاتر دفاع مقدس کنار رفتند.
*فارس: به چه دلیل شما در ژانر دفاع مقدس کار می‌کنید و در زمینه‌های دیگر وارد نشده‌اید؟
 من متولد سال 1337 در شهر سنندج و اهل شهرستان قروه هستم، دانش‌آموخته هنرهای نمایشی در دانشگاه هنرهای زیبا از همان زمان تحقیقاتی بر روی جنگ به دلیل کشمکش‌ها و جنگ‌های که در کردستان قبل از جنگ تحمیلی بود، داشتم و به یاری خود توانستم در این حوزه نمایش‌های بسیاری را داشته باشم .
*فارس: شما به عنوان یکی از پرکارترین هنرمندان عرصه دفاع مقدس فکر می‌کنید ‌توانسته‌اید جنگ تحمیلی را آن‌گونه که بوده است در نوشته‌ها و نمایش‌هایتان نشان دهید؟
ما در همه نوشته‌ها، نمایش‌ها و فیلم‌ها این که در دوران جنگ رزمند‌ها و اسرا کشته شده و کتک خورده‌اند را نشان داده‌ایم و در کل ظاهر قضیه را روایت کردیم، ولی اینکه آنها در آن لحظه که عقل حکم می‌کند موقعیت را ترک کنند به چه فکر می‌کرده‌اند، به این فلسفه پرداخته نشده است.
همچنین حکایت‌ها و داستان‌های استثنایی در مورد شهدا و اسرا وجود دارد که همه مؤید داشتن یک ایمان قوی است، و با وجود اینکه آرشیو غنی و پرمحتوایی در 30 سال فعالیتم در عرصه دفاع مقدس دارم هنوز جرأت نزدیک شدن به مبحث اسرا را ندارم.
*فارس: آَیا آثاری که تا به حال در ژانر دفاع مقدس تولید شده مورد رضایت شما بوده و توانسته‌اند دین خود را ادا کنند؟
اینکه در آثار نوشتاری و سینمایی ما آدم‌ها یکی باشند و فقط اسم‌ها و مکان‌ها را عوض کنیم، کمکی  به حفظ ارزش‌های رزمنده‌ها نمی‌کند.
و اینکه رزمنده‌های ما یک شبه عارف نشدند بلکه یکی یکی به ما مبدل گشتند، انگار که وارد میخانه عشق شده‌اند، حال چه کسی می‌تواند اینها را به تصویر بکشد یا با قلم خود بر روی صفحه کاغذ بنشاند و شعارگرایی در آثار بسیار زیاد شده و منجر به وازدگی مردم از شهدا، جانبازان و جنگ شده است باید به شعور برسیم زیرا که شعار عملکردی ندارد و شعور رزمنده‌ها را به نمایش بگذاریم.
باید در نظر داشت که حاتمی‌کیا توانست مقداری از درون مایه این آدم‌ها را نشان دهد ولی آیا ده‌نمکی با به مسخره گرفتن جنگ و دوران اسارت توانست دین خود را ادا کند.
چرا ده نمکی اسرایی را که در سرمای سخت عراق بدون بالا پوش بودند و بعد از ماه‌ها که رنگ آب به خود نمی‌دیدند و فقط پنج دقیقه فرصت حمام کردن داشتند را نشان نداد؟ اگر روزی ده‌نمکی را ببینم به او می‌گویم که با این فیلم توهین کردی.
*فارس: شما جنگ ایران و عراق را چگونه درک کرده‌اید و با نمایش‌هایتان سعی دارید چه چیزی را نشان دهید؟
هشت سال دوران جنگ مقطع تاریخی خاصی است که با وجود اینکه در ایران نیروهای مردمی هنوز شکل نگرفته بود و تحمیل این جنگ برایش فشار مضاعفی بر آنها بود، ولی پایداری در عقاید مردم منجر به نجاتشان شد.
البته این آدم‌ها باید تجزیه و تحلیل شوند و به جرات می‌توان گفت، این‌گونه آدم‌ها را در تمام جهان نمی‌توان یافت و اینکه چگونه در لحظه تصمیم می‌گرفتند را باید شناخت.
*فارس: اوضاع نویسنده‌های دفاع مقدس چگونه است و از مسئولان چه انتظاری دارید؟
مسئولان باید مهملی را فراهم کنند تا نویسندگان جنگ بدون دغدغه به نوشتن بپردازند، چرا که یاد شهدا کمتر از شهادت نیست، نمی‌دانم 30 سال بر روی ژانر جنگ و دفاع مقدس کار کردن شاید دیوانگی یا علاقه محض باشد و بسیاری اوقات با هزینه‌های شخصی کار را کلاسه بندی کرده‌ام.
وی در اینجا با سه بار تکرار بر کلمه متاسفانه، تاکید کرد: مسئولان به آثاری که در ژانر دفاع مقدس ساخته می‌شود، نمی‌پردازند و توجهی ندارند، چه بسا نویسنده‌هایی در شاخه دفاع مقدس داشتیم که بعد از جشنواره ششم یا هفتم کنار کشیده‌اند، البته تنها جشنواره‌ها کافی نیست، بلکه نمایش‌ها باید کارشناسی شود و این عملکرد برخی است که منجر به دوری مردم از رزمنده‌ها شده و گرنه آنها شهید، رزمنده، اسرا و جنگ را فراموش نکردند.
*فارس: آیا آثار، نمایش‌نامه‌ها و تئاتر شما به عنوان یکی از پرکارترین هنرمندان عرصه دفاع مقدس است بر کسی هم تاثیر‌گذار بوده است؟
باور کنید ایران مردم پاکی دارد که همیشه به دنبال یافتن حقیقت‌ هستند.
یک بار بعد از نمایش"پیراهن هزار یوسف" در فرهنگسرایی در شمال تهران خانمی در حالی که اشک می‌ریخت و با روسری سه گوش کوتاهش سعی داشت موهایش را بپوشاند، گفت: منو ببخشید تا حالا فکر نمی‌کردم جنگ این بلاها را به سر آدم بیاورد.
*فارس: نمایش اجرای "پیراهن هزار یوسف" در استان اصفهان، چگونه بود و آیا راضی بودید؟
نویسنده و کارگردان با سابقه تئاتر مقاومت اصفهان را شهری شهید پرور دانست و تصریح کرد: بیشتر بچه‌های عملیاتی در جنگ از اصفهان بودند.
در چند روزی که "پیراهن هزار یوسف" به روی صحنه رفت و گروه نمایش اصفهان برای تماشا آمده بودند به این نکته توجه کردم که تا حالا چندین بار این نمایش را توسط هنرمندان تئاتر اصفهان دیده‌ام ولی به این زیبایی مفهوم آن را متوجه نشده بودم.
--------------------------
گفت‌وگو از مریم ایروانی
------------------------
انتهای پیام/ ر10