«سید افتخار حسین نقوی» مدیر شبکه ماهواره‌ای «ساچ تی.وی» و عضو شورای ایدئولوژیک پاکستان در گفت‌وگو با خبرنگار دفتر منطقه‌ای خبرگزاری فارس، اوضاع پاکستان و تحولات اخیر این کشور را مورد بررسی قرار داد.
متن کامل این مصاحبه بدین شرح است:
فارس: نقش قدرت‌های فرامنطقه‌ای در بروز مشکلات امنیتی افغانستان و پاکستان و مناسبات این 2 کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
افتخار نقوی: مشکل افغانستان و پاکستان موضوع جدیدی نیست و از سال‌ها پیش، از زمان خروج شوروی و روی کار آمدن طالبان در افغانستان آغاز شده است.
مشکلات و ناامنی‌های موجود در پاکستان از جمله در ایالت «خیبرپختنوخواه» تا حدودی مربوط با مشکلات و ناامنی‌های موجود در افغانستان است و این در حالی است که دولت افغانستان نیز پاکستان را به دست داشتن در برخی حوادث امنیتی و تروریستی در این کشور متهم می‌کند.
آمریکا قصد دارد قبل از خرج از افغانستان اقداماتی برای حفظ منافع خود در منطقه انجام دهد که این اقدامات جنبه‌های مختلفی داشته و از قبل برنامه‌ریزی‌هایی برای آن انجام می‌شود.
همچنین این در حالی است که کرزی سعی دارد طوری رفتار کند که نارضایتی آمریکایی‌ها را در پی نداشته باشد.
اما پس از روی کار آمدن نوازشریف، امیدهایی برای بهبود رابطه 2 کشور و پیدا کردن راهی برای حل مشکل طالبان به وجود آمد که البته آمریکا نیز مایل به روی کار آمدن نواز بود.
البته در این میان سعی شد تا نواز شریف طوری به قدرت برسد که نیاز به ائتلاف با سایر احزاب نداشته باشد و به‌طور مستقل در رأس امور قرار بگیرد.
البته بعد از به قدرت رسیدن نواز شریف، توده مردم انتظار داشتند که اوضاع امنیتی و اقتصادی کشور بهتر شود اما چنین چیزی رخ نداد و تنها 100 روز پس از روی کار آمدن دولت جدید، حدود 300 تا 400 نفر در حملات گروه‌های تروریستی و طالبان کشته شدند.
فارس: ارزیابی شما از سفر کرزی به پاکستان و تأثیر آن بر تحولات پس از آن از جمله موافقت دولت پاکستان برای مذاکره با طالبان و آزادی «ملابرادر» معاون سابق «ملا عمر» چیست؟
افتخار نقوی: باید توجه داشت که طالبان به 2 گروه مجزا تقسیم می‌شود: اول، طالبانی که مشکل افغانستان است و دیگری، طالبانی که مشکل پاکستان است.
طالبانی که در داخل افغانستان حضور دارند، مشکل کرزی است و بنابراین رئیس‌جمهور افغانستان و نیز مقامات آمریکایی که نیروهای خود را در این کشور مستقر کرده‌اند، خواهان مقابله با این گروه هستند.
کرزی نیز در سفر اخیر خود به پاکستان خواهان آزادی طالبان افغان شد که به نظر می‌رسد در این میان، آمریکایی‌ها نیز سیگنال‌هایی برای همکاری با وی به نواز شریف داده بودند.
اما موضوع توافق احزاب پاکستان برای مذاکره با طالبان پاکستان بحث جداگانه‌ای است که موضوع آن ربطی به سفر کرزی ندارد.
فارس: هدف نواز شریف از برگزاری نشست همه احزاب برای مذاکره با طالبان چه بود و دولت نواز در روند صلح با چه چالش‌هایی دست به گریبان است؟
افتخار نقوی: تحلیلگران سیاسی بر این باورند که طالبان فعال در پاکستان از حمایت آمریکا و عربستان سعودی برخوردار است.
نواز شریف نیز سعی کرد با برگزاری کنفرانس همه احزاب، خودش به تنهایی در زمینه مذاکره با طالبان تصمیم‌گیرنده نباشد و همه احزاب را وارد موضوع کند که این اقدام در گذشته نیز چندین بار از سوی برخی احزاب انجام شده بود.
حال موضوعی که در این جلسه مطرح شد این بود که طالبان متشکل از چند گروه مختلف مثل «طالبان پنجابی»، «لشکر جهنگوی»، «تحریک طالبان» و غیره است و بدین ترتیب، طرف مذاکره دولت مشخص نیست.
موضوع دیگر این است که طالبان پاکستان، قانون و دولت این کشور را قبول ندارند و با این شرایط چگونه می‌توان با آنها پای میز مذاکره نشست؟
هر چند که در این میان، «فضل‌الرحمن» رهبر حزب «جمعیت علمای پاکستان» اعلام آمادگی کرده است که حاضر به پادر میانی در مذاکرات است. وی یک روحانی سیاستمدار و کارکشته است که ارتباطاتی با طالبان پاکستان دارد. این در حالی است که «مولانا سمیع الحق» با طالبان داخل افغانستان در ارتباط است.
همچنین طالبان افغانستان هنوز تابع «ملا عمر» هستند که این موضوع درباره طالبان پاکستان صدق نمی‌کند.
علاوه بر این، بین ارتش و دولت نیز در این باره اختلافاتی وجود دارد. نواز شریف و دولت بیشتر به دنبال تأمین خواسته‌های آمریکا هستند و می‌خواهند در برابر مقامات واشنگتن دست پری داشته باشند اما ارتشی‌ها خط قرمزی برای خود دارند که از آن جلوتر نرفته و در برابر آن مقاومت می‌کنند.
از سوی دیگر، بین ارتش و آمریکا نیز اختلافاتی درباره طالبان و «شبکه حقانی» وجود داشته است. واشنگتن بارها مقامات ارتش و سرویس اطلاعاتی پاکستان را به حمایت از این شبکه متهم کرده و خواستار مقابله با این گروه که حملات زیادی در افغانستان انجام داده شده است که این موضوع نیز یک اختلاف همیشگی بین ارتش پاکستان با آمریکایی‌ها است.
فارس: چرا طالبان به راحتی حاضر به مذاکره با دولت پاکستان نیست و چرا مقامات این کشور تاکنون نتوانسته‌اند مقابله جدی با این گروه داشته باشند؟
افتخار نقوی: موضوع این است که طالبان خودشان تصمیم‌گیرنده نیستند.
برخی از آنها با هند در ارتباطند، برخی از حمایت اسرائیل برخوردارند و برخی از آنها حتی مسلمان نیز نیستند و فقط برای ترسیم چهره نامناسب از اسلام، به اسم اسلام دست به عملیات‌های تروریستی می‌زنند.
زمانی که نواز شریف قصد داشت اقداماتی بر ضد آنها انجام دهد تهدید کردند که وی و دولتش را هدف قرار خواهند داد.
البته دولت و سرویس‌های اطلاعاتی پاکستان نیز به خوبی از ماهیت این گروه‌ها و تأمین‌کننده‌ها و حامیان آنها مطلع هستند اما مشکل اینجا است که زمانی که قصد دستگیری یک عضو ارشد این گروه را دارند بلافاصله با فشار آمریکا یا عربستان برای آزادی وی مواجه می‌شوند.
لذا هیچ گاه ضربه‌ای به افراد عالیرتبه این گروه وارد نشده و همیشه اعضای رده میانی و رده‌های پایین قربانی می‌شوند.
در این شرایط، برای نواز شریف مشکل است تا به وعده‌های خود عمل کرده و امنیت را در کشور برقرار کند.
از سوی دیگر، این کشور با مشکل اقتصادی زیادی مواجه است و نواز شریف نمی‌تواند بدون اتکا به کمک‌های خارجی مشکلات کشور را رفع کند که این کشورها نیز در قبال کمک‌های خود خواسته‌هایی نیز از دولت دارند.
از سوی دیگر، نیروهای خارجی که در حال ترک افغانستان هستند در تلاشند تا ارتش و دولت پاکستان را تضعیف کرده و پس از آن منطقه را ترک کنند و حتی برخی خبرها حکایت از آن دارد که نیروهای خارجی قبل از ترک افغانستان قصد دارند کشتار وسیعی به راه اندازند.
این موضوعات، مشکلات زیادی را برای مصالحه دولت با طالبان ایجاد کرده و حتی گفته می‌شود که عربستان نیز به خاطر این مسئله از دولت پاکستان ناراضی است.
این در حالی است که نیروهای طالبان به طور گسترده در بخش‌های مختلف نفوذ کرده‌اند و هرگاه بخواهند می‌توانند که نقطه‌ای که مد نظرشان باشد را هدف قرار دهند که در این بین، افراد نفوذی هم اخبار و اطلاعات را در اختیار آنان قرار می‌دهند.
با توجه به این موضوعات، دولت نواز شریف با بحران جدی در مقابله با طالبان مواجه است.
فارس: موضوع مفقود شدن کانتینرهای آمریکایی در پاکستان که گفته می‌شود حامل مقادیز زیادی سلاح و ابزار جاسوی بوده‌اند چیست؟
افتخار نقوی: موضوع مفقود شدن کانتینرهای آمریکایی در شهر کراچی پاکستان از زمان «آصف علی زرداری» رئیس‌جمهور سابق پاکستان مطرح شد که در همان زمان نیز موضوع به دادگاه رفت.
الان نیز بار دیگر این موضوع مطرح شده است.
آنچه مشخص است این است که این سلاح‌ها و مهمات در اختیار تروریست‌ها و اخلال‌گران در پاکستان قرار گرفته است و دیگر قابل جمع‌آوری نیست و هم اکنون شهر کراچی مملو از سلاح شده است.
مشکل کراچی این است که هم اکنون احزاب حاضر در این شهر از جمله «جنبش متحده قومی»، «حزب ملی عوامی»، «حزب مردم»، «جماعت اسلامی» و حزب «سنی تحریک» هر کدام دارای یک شاخه نظامی هستند که در این بین طالبان نیز به آنها اضافه شده است.
هدف آمریکایی‌ها از این اقدام، ناامن کردن کراچی که شاهرگ اقتصادی پاکستان به شمار می‌رود است.
بدین ترتیب، ایجاد امنیت در این کشور نیز به یک چالش برای دولت نواز شریف که خواهان جلب سرمایه‌گذاران خارجی و بهبود اوضاع اقتصادی کشور و نیز جلب رضایت مردم است شده است.
فارس: حال موضوعی که اینجا پیش می‌آید این است که آمریکا از یک سو به دنبال ناامن کردن و تضعیف پاکستان است و از سوی دیگر برای «خروج امن» خود از افغانستان نیازمند یک امنیت نسبی در پاکستان است. این تناقض را چگونه تحلیل می‌کنید؟
افتخار نقوی: آمریکا به دنبال آن است که کانتینرهای تدارکاتی‌شان به‌طور امن از افغانستان خارج و وارد کراچی شود. در این میان، عوامل آنان در بین راه تعدادی از کانتینرها را هدف حمله قرار داده و آنها را آتش می‌زنند تا به این ترتیب دولت را برای تأمین امنیت این منطقه تحت فشار قرار دهند.
ولی در کل، آمریکایی‌ها نمی‌خواهند در زمان خروج خود از افغانستان یک پاکستان قوی و امن در منطقه داشته باشند.
آمریکایی‌ها به خوبی می‌دانند که به رغم کمک‌های ظاهری که در قالب برخی موسسات چون USAID در این کشور انجام می‌دهند، در بین مردم پاکستان جایگاهی ندارند و حتی یک پاکستانی هم نیست که حامی آنان باشد.
لذا با توجه به این موضوع می‌خواهد پاکستان از این هم ضعیف‌تر و محتاج‌تر شود.
انتهای پیام/خ
