به گزارش خبرگزاری فارس از یاسوج، درس‌های دوران دبستان که یادمان می‌آید و زنگ انشا و موضوع انشای همه ما که «علم بهتر است یا ثروت»؛ آن موقع تقریبا کسی نبود که بنویسد ثروت؛ مزین کننده انشای همه ما در موضوع اخیر این بود که علم با خود ثروت نیز می‌آورد.
جالب می‌شود وقتی بدانیم این روزها موضوع انشای کودکیمان یکی از بزرگترین دغدغه‌های ایران اسلامی است.
امروز تولید ثروت از دانش در تمام محافل علمی، پژوهشی و دانشگاهی کشور مطرح شده است و حتی برای تسهیل این روند قوانینی وضع شده‌اند.
شرکت‌های دانش‌بنیان که این روزها به وفور نام آن‌ها را می‌شنویم دقیقا همان وظیفه را دارند که در دوران کودکیمان در چرایی انتخاب علم در موضوع انشای علم و ثروت نگاشتیم.
آری امروز شرکت‌های دانش بنیان تعریف شده‌اند تا به ایده‌آل کودکی همه ما جامه عمل بپوشانند.
مقام معظم رهبری نیز در سال‌های اخیر به صراحت دغدغه‌های خود در زمینه شرکت‌های دانش بنیان را بیان فرموده‌اند: «یکی از بهترین مظاهر و موثرترین مولفه‌های اقتصاد مقاومتی، شرکت‌های دانش بنیان هستند که می‌توانند اقتصاد مقاومتی را پایدار کنند» و این اهمیت شرکت‌ها در حوزه دانش و اقتصاد را نشان می‌دهد.
بی‌شک با توجه به وضعیت اخیر اقتصادی ایران، یکی از مهمترین مولفه‌های پیشرفت اقتصادی، پیشرفت پایدار است و این جز در سایه ایجاد زیرساخت‌های اقتصاد علمی حاصل نمی‌شود.
در این میان نقش شرکت‌های دانش بنیان پر رنگ‌تر می‌شود که با توجه به تعریف آن‌ها در حوزه علمی و اقتصادی کشور می‌توانند تجاری سازی ایده‌های مختلف را رقم بزنند و موضوع اخیر نشان می‌دهد آن چه که در اقتصاد مقاومتی مد نظر است، با چنین مبنای علمی تحقق می‌یابد.
تولید ایده، تجاری‌سازی و تولید انبوه، در کنار فعالیت اقتصادی اولا به تقویت زیربناهای علمی، ایده‌پردازی، نوآوری و غیره منتج می‌شود و از سوی دیگر مجموع ایده پردازی‌ها و به روز بودن آن‌هاست که چرخش چرخ‌های اقتصادی کشور را پایدار می‌کند.
در ماده یک قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات مصوب مجلس شورای اسلامی در 24، 26 و 27 مرداد ماه 89 در تعریف شرکت‌های دانش بنیان چنین آمده است: «شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده فراوان به ویژه در تولید نرم‌افزارهای مربوط تشکیل می‌شود.»
و قانون مذکور در بندهای مختلف شرایط مختلفی را جهت حمایت از شرکت‌های دانش بنیان وضع می‌کند که تسهیل روند مناقصات مرتبط با ماده یک، اختصاص نیم درصد بودجه عمومی دولت جهت صندوق حامی شرکت‌های دانش بنیان، تسهیلات بانکی، تسهیلات بیمه‌ای، عقد قرارداد توسط ادارات جهت انجام امورات تحقیق و پژوهش در زمینه خدمات و کالاهایی که خارج از کشور تهیه می‌کنند، اولویت استقرار در پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد تنها نمونه‌هایی از این حمایت‌های قانونی از شرکت‌های دانش بنیان است.
حال با ذکر این مقدمه گذری به وضعیت شرکت‌های دانش بنیان در استان کهگیلویه و بویراحمد می‌زنیم. یکی از مشکلات اساسی استان کهگیلویه و بویراحمد بحث پارک علم و فناوری بود که در رنگ و لعاب سخنان مسئولان در چند سال اخیر گم شد.
یکی از مهمترین لازمه‌های فعالیت شرکت‌های دانش بنیان وجود پارک‌های علم و فناوری است که متاسفانه در استان کهگیلویه و بویراحمد این مسئله تنها در حد حرف و سخن باقی ماند و مسئولی نبود که آستین همت بالا بزند و به احداث این پارک فکر کند.
معلوم نبودن متولی احداث پارک علم و فناوری در ابتدا و سپس منازعات بر سر محل استقرار این پارک باعث شد که کهگیلویه و بویراحمد در دولت نهم و دهم که اتفاقا مصوبه احداث پارک نیز از ره آوردهای سفرهای استانی همین دولت‌هاست، محقق نشود.
سهم استان از شرکت‌های دانش بنیان کمتر از انگشتان دست است
استاندار کهگیلویه و بویراحمد نیز که به واقع یکی از حامیان جدی احداث پارک علم و فناوری در استان و مثل همیشه اولتیماتوم‌های وی در این زمینه نیز خبرساز، اما به رغم تمام تلاش‌ها کاری از پیش نبرد و حتی کلنگی نیز برای احداث این مکان علمی – تحقیقاتی بر زمین نخورد.
و تاسف بارتر آن که استان‌های همجوار ما توانستند در سال‌های اخیر پارک‌های علم و فناوری خود را فعال کنند و امروز به عنوان یکی از فعالین حوزه شرکت‌های دانش بنیان مطرح شوند، اما در استان ما، مسئولان ارشد استان حتی نتوانستند موضوع زمین این پارک را حل و فصل کنند.
بی‌شک پارک علم و فناوری به دلیل اهمیت خاص موضوع که در بالا ذکر شد، می‌توانست نقش مهمی در شکوفایی پژوهشی و اقتصادیی استان ایفا کند و به نوعی تمام مسئولان استان باید دلسوز احداث این مکان می‌بودند.
اگر امروز شاهدیم که شرکت‌های دانش‌بنیان نتوانسته‌اند به رونق اقتصاد استان کمکی کنند و حتی در برخی موارد نتوانسته‌ایم در تشکیل شرکتی با ماهیت دانش بنیان موفق باشیم، دلیل را باید در عدم ایجاد زیرساخت‌ها در استان دید و می‌توان از پارک علم و فناوری به عنوان حلقه گم شده فعالیت شرکت‌های دانش بنیان در استان یاد کرد.
رئیس بنیاد نخبگان کهگیلویه و بویراحمد نیز تعداد شرکت‌های دانش بنیان فعال کشور بیش از شش هزار شرکت عنوان کرد و بیان داشت: سهم استان کهگیلویه و بویراحمد از شرکت‌های دانش‌بنیان از انگشتان دست کمتر است.
دکتر علی مرادی فراهم نبودن زیرساخت‌ها برای فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در استان را از موانع اصلی توسعه این شرکت‌ها در استان عنوان کرد و افزود: نبود روحیه خلاقیت در میان جوانان استان که به ایده‌پردازی و نوآوری می‌انجامد، از دیگر علل عدم توسعه محصولات دانش‌بنیان در استان است که لازم است با فرهنگ‌سازی تقویت روحیه خلاقیت از سنین پایین صورت گیرد.
همچنان که رئیس بنیاد نخبگان این موضوع را تایید می‌کند، نبود زیر ساخت‌های لازم برای فعالیت شرکت‌های دانش بنیان از موانع اصلی عدم فعالیت گسترده این شرکت‌ها در استان است.
این مسئول مرتبط نیز پارک علم و فناوری را بستر اصلی برای این شرکت‌ها می‌داند.
رئیس بنیاد نخبگان استان نبود پارک علم و فناوری در استان را فاجعه خواند و ابراز داشت: به واسطه نبودن این پارک فرصت‌های سرمایه‌گذاری زیادی را از دست داده‌ایم.
وی اقتصاد مبنی بر دانش را دارای مزایای زیادی دانست و تصریح کرد: در شرکت‌های دانش بنیان خروجی چند ده و چند صد برابر ورودی است و این یکی از مهمترین مزایای اقتصاد مبتنی بر دانش است.
مرادی افزود: یکی دیگر از مزایای شرکت‌های دانش بنیان این است که این شرکت‌ها زیرساخت‌های گسترده‌ای نیاز ندارند و در حد یک آزمایشگاه، کارگاه و یا مواردی از این دست می‌توانند فعالیت خود را شروع کنند.
در این که کهگیلویه و بویراحمد به عنوان منطقه‌ای که رنج محرومیت انگار هیچ‌گاه نمی‌خواهد از پیشانیش کنار برود، به وجود شرکت‌های مبتنی بر پژوهش و اقتصاد علم محور نیاز دارد، شکی نیست اما اینکه چرا تاکنون نهادهای متولی گامی در جهت ایجاد بستر برای گسترش طرح‌های دانش بنیان که اتفاقا از دغدغه‌های مهم کشور است و رابطه‌ای ناگسستنی با اقتصاد مقاومتی دارد، تلاشی نکرده سؤالی است که مسئولان ارشد استان اکنون باید به آن پاسخ دهند.
پیش از این دکتر اردوان ارژنگ رئیس دانشگاه یاسوج، تنها مشکل احداث پارک علم و فناوری را مشکل زمین می‌داند و می‌گوید: طبق اعلام وزارت علوم برای احداث پارک علم و فناوری استان حداقل 5 و حداکثر 30 هکتار زمین نیاز است و تنها مشکل پارک علم و فناوری استان تهیه زمین است.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد نیز در همین زمینه گفته است: گسترش اقتصاد دانش‌بنیان نیاز به فراهم آوردن امکانات و شرایط لازم برای تحقیق و پژوهش دارد که همه مسئولان برای تکمیل بنیان‌های آن مسئولیت داریم و هیچ کس نمی‌تواند از زیر بار آن شانه خالی کند.
مسئول ارشد اجرایی در استان کهگیلویه و بویراحمد با بیان اینکه مراکز رشد و پارک علم و فناوری زیرساخت اصلی برای نیل به اقتصاد نوین و پویا هستند، اظهار کرد: با اقتصاد سنتی هرگز نمی‌توان به افقی که پیش‌بینی کرده‌ایم، دست یابیم.
اما متاسفانه شاهدیم که سخنان استاندار محقق نشد و حتی خود استاندار کهگیلویه و بویر احمد نیز نتوانست یاری‌رسان دانشگاه یاسوج در تهیه زمین باشد.
به تعویق افتادن احداث این پارک مهم تنها به دلیل نبود زمین، نمره منفی در کارنامه مسئولانی است که می‌توانستند با تهیه زمینی یاریگر متولی اصلی احداث پارک علم و فناوری باشند.
مدیرانی که نگاه پژوهشی ندارند
دانش بنیان همچنان که از تعریف قانونی آن پیداست بر دو محور پژوهش و ایده و اقتصاد و تولید ثروت متکی است.
جایگاه استان در بحث اقتصاد تعریفی ندارد و جایگاه ما در تولید ثروت در رده‌های آخر جدول قرار می‌گیرد و وضعیت توسعه‌ای استان خود شاهد این مدعاست.
به همین خاطر از بحث در رابطه با اقتصاد کهگیلویه و بویراحمد صرف نظر می‌کنیم و به واکاوی پژوهش در استان می‌پردازیم.
محرومیت در کهگیلویه و بویراحمد همچنین وجود موانع مختلف توسعه‌ای به همراه وجود پتانسیل‌های مختلف گردشگری، کشاورزی و فرهنگی نقش پژوهش را در استان پررنگ می‌کند.
مشکلات محورهای مواصلاتی، موانع پیش روی توسعه کشاورزی، مشکلات شهری، مسائل فرهنگی و صدها مورد از این دست جز با پژوهش‌های منسجم، شناخته نمی‌شوند و اگر فعالیتی در راستای حل این مشکلات انجام داده باشیم که دارای مبنای پژوهشی منسجم نباشد به بیراهه رفته‌ایم.
اکنون شاید بتوان ادعا کرد که عدم توسعه روزافزون کهگیلویه و بویراحمد به رغم فعالیت‌های مهم عمرانی و فرهنگی به دلیل همین عدم توجه به پژوهش و تحقیق علمی، قبل، بعد و حین اقدام عملی است.
در واقع می‌توان گفت که اقدامات عملی در استان با اقدامات علمی همگام نمی‌شوند.
مطابق قانون ادارات باید نیم تا 3 درصد از بودجه هزینه‌ای و تملک دارایی خود را صرف فعالیت‌های پژوهشی کنند، اما آیا امروز به واقع ادارات استان دست به چنین اقدامی می‌زنند.
از مهمترین مسائلی که سال‌ها بحث پژوهش را در استان به مخاطره انداخت هزینه کردن بودجه پژوهشی در جاهای دیگری غیر از این حوزه بوده است.
مدیرکل آموزش و پژوهش استانداری در اول تیرماه سال 91 بیشتر پژوهش‌های ادارات را رفع تکلیفی می‌داند. مدیرکل آموزش و پژوهش استانداری کهگیلویه و بویراحمد معتقد است: ادارات باید نیازها و اولویت‌های پژوهشی این استان را تشخیص دهند و بر اساس آن طرح ارائه دهند نه اینکه بخواهند برای رفع تکلیف اقدام کنند.
به راستی سخن کاظمی، قابل تامل است امروز هر چند بیش از یکسال از آن روز که وی این سخن را بیان داشت می‌گذرد، اما همچنان شاهدیم که خرید کامپیوتر، میز و صندلی و ... یا طرح‌های کلیشه‌ای که بعد از پژوهش فقط خاک می‌خورند، اولویت‌های پژوهشی ادارات استان هستند.
کاظمی در همان نشست به آب و فاضلاب شهری و محیط زیست تاکید کرد که به ترتیب فاضلاب یاسوج و پدیده گرد و غبار را اولویت پژوهشی خود قرار دهند اما آیا به واقع چنین شد؟
قبل از کاظمی نیز فرهاد باقرپور معاون توسعه مدیریت استانداری کهگیلویه و بویراحمد، موضوع طرح‌های پژوهشی کلیشه‌ای را مطرح کرده بود اما دغدغه‌ها راه به جایی نبرد.
باقرپور در خرداد 91 از تدوین اولویت‌های پژوهشی استان و تصویب آن در کارگروه پژوهش، تحول اداری و فناوری اطلاعات استان خبر داده بود اما اینکه این اولویت‌ها کجا رفت و چرا مورد پژوهش قرار نگرفت و اگر پژوهشی در این زمینه‌ها انجام شد، نتیجه‌ای اعلام نشد یا اینکه این اولویت‌ها چگونه انتخاب شد سخنی به میان نیامد.
البته یکی از مهمترین دلایل قانونگذار در تعیین بودجه پژوهشی، علمی کردن فعالیت‌های عمرانی و اداری کشور بوده است، اما ظاهرا مدیران کهگیلویه و بویراحمد اعتقادی به این شیوه فعالیت ندارند و در واقع قصد دردسر تراشیدن برای خود را ندارند که باید به اینان یادآور شد که اگر دغدغه پیشرفت استان را دارند باید به پژوهش و فعالیت علمی متوسل شوند.
طول کشیدن پروژه زیرگذر گچساران، توسعه نامتوازان شهری یاسوج، مشکلات ترافیکی شهرهای استان، مسائل گردشگری استان و بسیاری دیگر از مشکلاتی که کهگیلویه و بویراحمد با آن دست و پنجه نرم می‌کند ریشه در همین بی‌توجهی به پژوهش دارد.
رئیس بنیاد نخبگان استان نیز در این زمینه می‌گوید: در سال جاری بودجه پژوهشی از نیم تا 3 درصد به 1 تا 3 درصد افزایش یافته است و این نشان از نگاه کلان دولتمردان جمهوری اسلامی ایران به پژوهش و کار علمی است
شاید ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه باشد، اما استان محروم کهگیلویه و بویراحمد جای آزمون و خطای مدیران نیست.
بهتر است به جای آزمون و خطا و خدایی ناکرده صرف نادرست بیت‌المال در این آزمون و خطاها، با پشتوانه پژوهشی دست به فعالیت‌های عمرانی، شهری، فرهنگی و غیره زد تا اول پایبندی به قانون صورت گرفته باشد و در ثانی پژوهشگران استان نیز به عنوان اتاق فکر مدیران حمایت و به سمت فعالیت‌های تخصصی خود هدایت شوند.
------------------------
گزارش از پیمان فرامرزی
--------------------------
انتهای پیام/2571/ب40/پ3003
