به گزارش خبرگزاری فارس از همدان، استان همدان از دیر زمان مهد پرورش گیاهان دارویی بوده و بر این اساس گیاهان دارویی و استفاده از آنها همواره مورد توجه قرار داشته است.
تاکنون از اراضی استان همدان بالغ بر 3 هزار هکتار زیر کشت گیاهان دارویی بوده و حدود 350 گونه از گیاهان دارویی نیز در سطح استان شناسایی شده است.
با توجه به رویش و تولید انواع گیاهان دارویی در سطح استان، طب سنتی نیز در استان همدان از جایگاه خاصی برخوردار است و از قدیم الایام نیز استفاده و تهیه عرقیات از گیاهان دارویی برای درمان بیماری‌ها مرسوم بوده است.
شیخ الرئیس ابوعلی سینا در طب سنتی خدمات ارزشمندی را در شاخه‌های مختلف پزشکی، دارویی، فلسفی و... به بشریت عرضه داشته به طوری که بعد از گذشت قرن‌ها هنوز کتب وی در بهترین دانشگاه‌های جهان تدریس می‌شود.
این دانشمند بزرگ همواره از گیاهان دارویی در درمان اصلی بیماری‌ها استفاده می‌کرد و در کتاب قانون خود نیز خواص درمانی این گیاهان را شرح داده است.
امروزه استان همدان با نام ابن‌سینا در جهان شناخته شده و سازمان ملل نیز هزارمین سالروز تألیف کتاب قانون این دانشمند بزرگ را جشن می‌گیرد.
بعد از ظهور پزشکی مدرن و استفاده از داروهای صنعتی و شیمیایی که کم توجهی به طب سنتی و گیاهان دارویی را در پی داشت، طی سال‌های اخیر مسائلی از قبیل عوارض جانبی و گرانی داروها مجدداً مردم را به استفاده از گیاهان دارویی سوق داده است.
طی سال‌های اخیر نیز با توجه به گرایش مردم و بالا رفتن مصرف گیاهان دارویی، تحقیقات گسترده‌ای در زمینه داروسازی و بهره‌گیری از گیاهان دارویی و خواص آنها برای درمان بیماری‌ها در حال انجام است.
در حال حاضر نیز اجزای مختلف گیاهان دارویی شامل ریشه، ساقه، دانه، برگ، گل و میوه به طرق مختلف از قبیل جوشانده، پودر، ضماد و... برای درمان بیماری‌هل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در راستای بررسی اهمیت گیاهان دارویی در پزشکی و وضعیت آن در سطح استان با مسئولان مربوطه به گفت‌وگو نشستیم.
*تهیه 300 قلم دارویی و فرآورده گیاهی از گیاهان دارویی
کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان با اشاره به نقش گیاهان دارویی در داروسازی به خبرنگار فارس گفت: در حال حاضر حدود 300 قلم دارویی و فرآورده از گیاهان دارویی تهیه می‌شود.
کیوان رزاقی اظهار کرد: بیشترین مشکل داروها و فرآورده‌های تهیه شده از گیاهان دارویی در زمینه بیمه است که تعداد کمی از آنها توسط تأمین اجتماعی بیمه شده است.
وی با اشاره به 180 گونه گیاه دارویی موجود در باغ گیاهان دارویی جهادکشاورزی همدان بیان داشت: این گیاهان شامل بابونه، گل راعی و... هستند و هدف از تولید آنها در باغ گیاهان دارویی سهولت دسترسی محققان به این گیاهان و اهلی کردن آنها است.
کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان تصریح کرد: در سطح استان همدان باغ گیاهان دارویی که بودجه تحقیقاتی داشته باشد فقط یک باغ است که زیر نظر جهادکشاورزی فعالیت می‌کند.
وی با اشاره به ایجاد اشتغال در زمینه تولید گیاهان دارویی ابراز داشت: وام‌های بلندمدت با بهره کم کمک بزرگی در راستای تولید فرآورده‌های گیاهی به شمار می‌رود.
رزاقی یادآور شد: با توجه به بالا رفتن قیمت فرآورده‌های گیاهی طی یک سال اخیر، این امر نشان دهنده مصرف بالای این فرآورده‌ها است که تولید نتوانسته جایگزین میزان مصرف شود.
وی ادامه داد: قیمت بالای فرآورده‌های گیاهی سبب شده اقبال بیشتری نسبت به کاشت گیاهان دارویی در سطح استان وجود داشته باشد اما هنوز مرجع مشخصی در این رابطه وجود ندارد و این مهم نیازمند توجه بیشتری است.
*باید استان را به سمت کاشت گیاهان دارویی هدایت کرد
کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان با اشاره به کم‌آبی استان همدان بیان داشت: گیاهان دارویی اصولاً به آب زیادی نیاز ندارند و بیشتر در فصل بهار و اوایل تابستان به نتیجه می‌رسند.
وی ادامه داد: با توجه به استفاده از عرصه‌های منابع ملی برای کاشت آنها، می‌تواند تولید خوبی را در بر داشته باشد.
رزاقی یادآور شد: استان همدان از قدیم‌الایام به دلیل شرایط آب و هوایی خود، قطب گیاهان دارویی بوده و برخی از این گیاهان به صورت خودرو در عرصه‌های منابع طبیعی رشد کرده‌اند.
وی با بیان اینکه عمده کشت گیاهان دارویی در استان اصفهان انجام می‌شود، گفت: گیاهان دارویی موجود در استان همدان بیشتر خودرو هستند و باید اقدامات اساسی در این زمینه صورت گرفته و زمین‌های بیشتری در اختیار کاشت گیاهان دارویی قرار بگیرد.
کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان خواستار حمایت‌های بیشتر در راستای تولید گیاهان دارویی شد و خاطرنشان کرد: با ارائه تسهیلات به کشاورزان می‌توان در این راستا اقدامات خوبی انجام داد.
وی با اشاره به مزایای تولید گیاهان دارویی تأکید کرد: انجام این مهم علاوه بر مصرف آب کمتر می‌تواند منبع درآمدی خوبی برای کشاورزان باشد.
*داروهای گیاهی نمی‌توانند جایگزین داروهای اساسی باشند
رئیس انجمن داروسازان همدان نیز در این راستا به خبرنگار فارس گفت: در حال حاضر داروهای گیاهی بسیاری در داروخانه‌ها به صورت قطره و قرص وجود دارد که در زمینه‌های مختلف مصرف می‌شوند و گاهی نیز نسخه می‌شوند.
سیاوش جهانشاهی با بیان اینکه برخی از داروهای گیاهی نیز اخیراً در تعهدات بیمه وارد شده است، افزود: کسی منکر خاصیت داروهای گیاهی نیست ولی باید به این امر توجه کرد که این داروها نمی‌توانند جایگزین داروهای شیمیایی و اساسی باشند.
وی تصریح کرد: گرایش به سمت داروهای گیاهی بیشتر و یک گرایش عمومی است چرا که این داروها پرورده طبیعت بوده و عوارض کمتری دارد اما طبیعتاً اثر آنها به قدرت و تأثیرگذاری دیگر داروها نیست و در تمام موارد نمی‌تواند تأثیرگذار باشند.
رئیس انجمن داروسازان همدان یادآور شد: در مورد برخی از بیماری‌ها مانند سرماخوردگی، سرفه و... گیاهان دارویی می‌توانند کارآیی داشته باشند و جایگزین شوند اما در زمینه بیماری‌های اساسی مانند سرطان‌ها، عفونت‌ها و... نمی‌توان از این طریق درمان کرد.
*درمان اصلی ابن سینا از گیاهان دارویی نشأت می‌گیرد
مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی سینا نیز در ادامه با اشاره به یکم شهریور سالروز تولد بوعلی سینا اظهار کرد: در هزاره گذشته این حکیم فرزانه در طب سنتی سرآمد تمام پزشکان و دانشمندان است و درمان اصلی وی از گیاهان دارویی نشأت می‌گیرد.
توکل دارایی افزود: در طب سنتی ناخودآگاه ذهن افراد به گیاهان دارویی منعطف می‌شود و این امر حاکی از اهمیت گیاهان دارویی در طب قدیم دارد.
وی با بیان اینکه این دانشمند بزرگ در زمینه پزشکی 40 کتاب و رساله دارد، گفت: گیاهان مختلفی نیز مانند بادرنج بویه که حکیم در بیشتر مواقع آنها را برای درمان بیماری‌ها تجویز می‌کرد به وی منتسب هستند.
مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی سینا تصریح کرد: دانشمندان و صاحبنظران معتقدند ابن‌سینا در آثارش پزشکی را با جالینوس، فلسفه را با ارسطو و داروشناسی را با دیوسقوریدوس شروع کرده و توضیح می‌دهد.
وی با اشاره به آثار این دانشمند بزرگ بیان داشت: کتاب قانون بزرگترین دایرة‌المعارف پزشکی در هزار گذشته است که ابن‌سینا در این کتاب نظرات منحصر به فردی در زمینه طبابت ارائه کرده است.
دارایی با اشاره به شهرت کتاب قانون در اروپا یادآور شد: در زبان‌های اروپایی نیز اثری چون قانون، منظم و روشمند تألیف نشده است.
وی با بیان اینکه ابن سینا علاوه بر پزشکی، فیلسوف بزرگ و موفقی نیز بود، گفت: این دانشمند بزرگ و توانا در کتاب قانون مرز بین پزشکی و فلسفی را تبیین و روشن کرده است.
مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی سینا ابراز داشت: نظامی عروضی سمرقندی در کتاب «چهارمقاله» خود درباره اهمیت کتاب قانون ابن سینا می‌گوید اگر بقراط و جالینوس زنده شوند سزاوار است در پیشگاه این کتاب سجده کنند.
وی با بیان اینکه کتاب قانون شامل پنج کتاب است، ادامه داد: کتاب نخست شامل کلیات و تعریف دانش پزشکی، ارکان و اخلاط چهارگانه در مورد اعضا و نیروهای موجود در بدن و شیوه‌های مختلف درمان می‌شود.
*شرح 800 داروی گیاهی در کتاب دوم قانون
دارایی اظهار کرد: کتاب دوم با نام ادویه مفرده شامل دو مقاله و 22 فصل است که شیخ در این کتاب به اصول کلی داروشناسی و خواص و کیفیت داروها پرداخته است.
به گفته وی در این کتاب به 800 قلم داروی گیاهی و خواص آنها اشاره شده که جزو داروهای مفرده (غیر ترکیبی و ساده) هستند.
مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی سینا با بیان اینکه در کتاب سوم قانون، در مورد بیماری‌های بدن و بهبودی و درمان آنها راه‌های مختلفی بیان شده، گفت: کتاب چهارم نیز با محوریت تب به بررسی بیماری‌هایی که به عضو معینی از بدن اختصاص ندارند، می‌پردازد.
وی خاطرنشان کرد: ابن سینا در کتاب پنجم قانون نیز حدود 650 داروی مرکب و به تعبیر پزشکان دوره اسلامی داروهای قرابادین، انواع پادزهر، قرص و شربت را شرح می‌دهد.
دارایی بیان داشت: مهمترین شهرت ابن سینا در سطح عامه مردم جهان در زمینه پزشکی است به گونه‌ای که اروپائیان به وی لقب سلطان الاطبا داده‌اند.
*«قانون» پایه‌گذار مکتب پزشکی در جهان اسلام
وی با اشاره به اهمیت و برتری کتاب قانون در طب اسلامی افزود: اگر این کتاب بزرگ و نفیس را از طب اسلامی جدا کنیم چیزی از آن باقی نمی‌ماند.
مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی سینا یادآور شد: تعداد شروح، خلاصه‌ها و ترجمه‌های مختلف حاکی از اهمیت تأثیرگذاری و شگفت‌انگیزی کتاب قانون در طول هزاره گذشته در جهان اسلام است.
وی با بیان اینکه بعد از تألیف قانون مکتب بزرگ پزشکی در جهان اسلام با نشأت از این کتاب به وجود آمد، تأکید کرد: شرح ابن نفیس و شرح حکیم قطب‌الدین شیرازی به نام تحفةالسعدیه در قرن هفتم و هشتم هجری قمری از مهمترین شرح‌های کتاب قانون به شمار می‌رود.
دارایی با اشاره به تأثیر ابن‌سینا در جهان ابراز داشت: کتاب قانون این دانشمند بزرگ در قرن 16 و 17 میلادی در دانشگاه‌های ایتالیا و فرانسه تدریس می‌شد.
وی با اشاره به بازگشت و گرایش مردم به طب سنتی گفت: در حال حاضر در اروپا بیش از 40 درصد از مردم به استفاده از گیاهان دارویی روی آورده‌اند.
مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی سینا یادآور شد: در ایران نیز فعالیت‌هایی از قبیل احداث دانشکده طب سنتی در صورت گرفته است.
وی در پایان با بیان اینکه در حال حاضر 12 دانشکده طب سنتی در کشور فعالیت دارند، خاطرنشان کرد: در استان همدان نیز پیگیری‌هایی در این راستا انجام شده است.
=========
مریم صابری‌یگانه
========
انتهای پیام/89006/ح40/ژ1001
