به گزارش خبرگزاری فارس از کرمان، با نزدیک شدن به ایام فرخنده نوروز و به منظور بزرگداشت جشن ملی، حفظ آیین‌ها و سنت‌های ملی جمعی از بانوان هنرمند و خوش ذوق کرمانی اقدام به برگزاری نمایشگاهی از سفره‌های هفتسین سنتی و فانتزی در تالار ملل کرمان کردند که با استقبال کم‌نظیر مردم هنردوست کرمان مواجه شد.
تمام اجزای به کار رفته در هفتسین نمایشگاه کار دست بوده و در تهیه و تزئین این سفره‌ها نیز موادی نظیر گل‌های کریستالی، گل‌های فوم، گل‌های سرمه، جام کریستال، مجسمه‌های چینی و ظروف سفالی به کار رفته است.
هفتسین:
هفتسین سفره‌ای است که ایرانیان هنگام نوروز می‌آرایند، این سفره ممکن است روی زمین یا روی میز گذاشته شود، اعضای خانواده معمولاً لحظهٔ تحویل سال را در کنار سفرهٔ هفتسین می‌گذرانند، برخی سفره را در مدت 13 روز نوروز نگه می‌دارند و در پایان این دوره در روز سیزده نوروز سبزه را به آب می‌سپارند.
چیدن سفره هفتسین از دیرباز از مراسم جدا ناشدنی نوروز بوده که ساعتی به تحویل سال مانده، این سفره گذاشته می‌شود.
چرا هفت، سین برای هفتسین؟
هفت عددی است مقدس که نشان‌دهنده هفت ایزد زرتشتیان موسوم به امشاسپندان است و به همین دلیل سین‌های نوروزی به نام هفتسین خوانده می‌شوند.
اجزای تشکیل دهنده هفتسین:
سفره هفتسین سفره‌ای است که در آن سبزه، سماق، سیر، سنجد، سیب، سمنو، سرکه و سکه، همچنین آینه شمعدان، شمع، کتب آسمان، ماهی قرمز، تخم‌مرغ رنگ کرده یا تزئین شده، کتاب شعر، گل مانند شب بو، لاله، سنبل، کاسه آب، نقل و نبات و شیرینی قرار می‌گیرد.
ویژگی‌های هفتسین:
آن چه که در این سفره قرار می‌گیرد، باید دارای شش ویژگی باشد، پارسی باشد، با بند واژه «س» آغاز شود، ریشه گیاهی داشته باشد، خوردنی باشد، اسم مرکب نباشد و برای بدن سودمند باشد.
نشانه‌ها و معانی اجزای هفتسین:
تمام مواردی که بر سر سفره هفتسین قرار می‌گیرند دارای معانی خاصی هستند که برای آغاز سال نو آن را طلب می‌کنیم و البته در هر منطقه معنا و تنوع این موارد متفاوت است.
در هفتسین سبزه نشان رویش و سبزی، سمنو به سبب داشتن گندم نشان برکت، سنجد نشانی از عشق و دلدادگی، سیب میوه‌ای به نشان سلامت عشق و زایش، سکه‌های تازه ضرب شده نمادی از ثروت، وجود چند دانه سیر نیز به نشانه دفع بیماری و سرکه به عنوان برکت بر سفره نوروز ایرانیان جای داده می‌شود.
نمادهای هفتسین:
هفتسین و نمادهای آن نشانه‌هایی از نو شدن زندگی و طبیعت هستند که در سفره جای می‌گیرند.
تخم‌مرغ رنگ کرده به نیت برکت و روزی که معمولا به تعداد اعضای خانواده تهیه می‌شود و در برخی مناطق به معنایی نشان نژاد و ازدیاد نسل است.
ماهی نماد برج حوت یا اسفند و نشان برکت و زایش و در برخی مناطق به نشانه زندگی و پایداری است.
شیرینی به معنای شیرین کام بودن در تمام روزهای سال و میوه، آجیل و یک تکه نان یا مقداری برنج هم نشان از پر برکت بودن سفره دارد.
گل به نیت باروری و شادابی و آینه، برای رفع کدورت و یک‌رنگی بر سر سفره هفتسین گذاشته می‌شود.
شمع روشن به نیت روشنایی و طول عمر اعضای خانواده که به همین دلیل اعتقاد بر این بوده که شمع هفتسین را نباید خاموش کرد و در صورت لزوم این کار باید با برگ سبز یا نقل و نبات انجام شود.
اسپند هم گیاهی مقدس محسوب شده و نمادی از بوی خوش و سرانجام آب در سفره هفتسین پاکی و پاکیزگی و همچنین نشان آبادانی و صافی، پاکی و گشایش در کارها است.
تاریخچه هفتسین:
تاریخچهٔ این رسم بسیار کهن است و به پادشاهی جمشید پادشاه اسطوره‌ای ایرانی‌ها می‌رسد در یک دوبیتی که به طور واضحی معاصر است، ریشه این سنت را از زمان کیانیان و در اصل به صورت هفت‌شین بیان می‌کند.
ایدهٔ «هفت شین» توسط بعضی ایرانیان پشتیبانی می‌شود که از جمله می‌گویند، شراب به دلیل باورهای اسلامی‌تر، جایش را به سرکه داده است و هفت‌شین به هفتسین تبدیل شده است، این نظریه به دلیل این که نام اجزا را به عربی می‌آورد و از اجزای ویژه‌ای چون سمنو نام نمی‌برد، رد شده است.
در بعضی ریشه‌یابی‌های دیگر، هفتسین را به هفت «سینی» ربط داده‌اند، یا اصلش را «هفت میم» دانسته‌اند، یا آن را از ریشهٔ «هفت‌چین» به معنی هفت چیدنی نامیده‌اند که این ریشه‌یابی نیز از سوی محققان جدی گرفته نمی‌شود در بسیاری از منابع تاریخی نیز آمده است که «هفتسین» نخست «هفت‌شین» بوده و بعدها به این نام تغییر یافته است.
شمع، شیرینی، شهد «عسل»، شمشاد، شربت و شقایق یا شاخه نبات، اجزای تشکیل دهنده سفره هفت‌شین بودند، برخی دیگر به وجود «هفت‌چین» در ایران پیش از اسلام اعتقاد دارند.
در زمان هخامنشیان در نوروز به روی هفت ظرف چینی غذا می‌گذاشتند که به آن هفت‌چین یا هفت چیدنی می‌گفتند، بعدها در زمان ساسانیان هفت‌شین رسم متداول مردم ایران شد و شمشاد در کنار بقیه شین‌های نوروزی به نشانه سبزی و جاودانگی بر سر سفره قرار گرفت.
بعد از سقوط ساسانیان وقتی که مردم ایران اسلام را پذیرفتند، سعی کردند، سنت‌ها و آیین‌های باستانی خود را نیز حفظ کنند.
طراحی هفتسین:
برای طراحی یک سفره هفتسین با توجه به فضایی که برای آن در نظر گرفته می‌شود از حالت‌های مختلف می‌توان استفاده کرد که وابسته به نوع ابتکار طراح است.
امروزه با روی کار آمدن مدل‌های فانتزی و... برخی بانوان هنرمند و با سلیقه دست به ابتکارات بسیار جالبی در این زمینه می‌زنند که هر بیننده‌ای را به حیرت وا می‌دارد، سفره‌های تلفیقی از مدرنیته و سنتی نمونه‌ای بسیار بارز و زیبا از اینگونه سفره‌ها است که طرفداران خاص خودش را دارد.
............................
گزارش از الهام پی‌پر
انتهای پیام/2446/ر40/د1000
