حمید طبسی امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در جیرفت در ارتباط با فلسفه شب یلدا در فرهنگ ایران باستان اظهار داشت: یکی از سنت‌های عمیق و ریشه‌دار فکری و فرهنگی ما ایرانیان یلداسوران یا جشن شب یلدا است.
وی ادامه داد: کلمه یلدا با واژه میلاد در زبان عربی از یک ریشه است، یعنی شب تولد، نامگذاری آن به نام شب تولد یا شب یلدا به این دلیل است که در فرهنگ ایران باستان باور بر این بوده است که این شب، شب تولد و زایش خورشید و مهر است.
طبسی بیان داشت: اساسا فلسفه شکل‌گیری این سنت فرهنگی این بوده که نیاکان باستانی ما بر این باور بودند که در شب یلدا که طولانی‌ترین شب سال است، اهریمن لشکر کشیده و قصد دارد، نور، فروغ و روشنایی را برای همیشه از بین ببرد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: آن ظلمت شب و سیاهی در حقیقت سپاهیان اهریمن هستند که در این شب برابر باور نیاکان ما آمدند، کاری کنند تا خورشید هرگز طلوع نکند و فروغ و روشنایی برای همیشه از بین برود، برای همین نیاکان ما در این شب مقید بودند که اولا شب‌نشینی‌هایی داشته باشند، گرد هم بنشینند و تا بامداد و تا زمان طلوع مهر یا خورشید بیدار بمانند، چراکه معتقد بودند این بیدار ماندن یک کمک روحی و روانی به خورشید می‌رساند تا بتواند در برابر اهریمن و سپاهیان او که همان ظلمت و تاریکی است، ایستادگی کند.
طبسی ابراز داشت: وقتی بامدادان خورشید طلوع می‌کرد و آنها یقین حاصل می‌کردند که باردیگر اهریمن و ظلمت شکست خورده و مهر پیروز شده است، با خاطری آسوده به خواب می‌رفتند، این سنت شاید افزون بر 3 هزار سال پیشینه دارد و مربوط به روزگاران پیش از دین‌آوری زرتشت و مربوط به روزگاران رواج و گسترش آیین میترائیسم در سرزمین ایران است.
وی اذعان داشت: این فرهنگ تا به امروز همچنان تداوم یافته است و هنوز هم‌میهنان ما مقید هستند که در این شب کنار هم بنشینند، میهمانی بدهند و این شب فرصت خوبی است که صله رحم هم انجام می‌شود، به دیدار هم می‌روند و این سنت اگر چه ریشه در آیین ایران باستان دارد، خیلی خوب با دوره اسلامی ایران پیوند خورده و به این شکل امروز آن که بسیار هم دلپذیر است، برگزار می‌شود.
طبسی با اشاره به اینکه شاهنامه‌خوانی نیز یکی از برنامه‌های این شب است، تصریح کرد: میوه‌هایی که در این شب انتخاب می‌شود، بسیار حساب شده است، مثلا سیب نماد زندگی است، به ویژه سیب سرخ نماد شادمانی و زندگی است که برای این شب انتخاب می‌شود و هندوانه که از دیرباز میوه همیشگی شب یلدا است باز به خاطر مغز سرخ رنگ این میوه که تداعی‌کننده سرزندگی و شادمانی است، انتخاب می‌شود.
وی در پایان اظهار داشت: باید امیدوار بود و همواره آرزو کرد که این سنت ایرانی که خیلی خوب با باورهای اسلامی ما پیوند خورده است، همچنان سالیان متمادی تداوم پیدا کند.
انتهای پیام/80002/ذ/ض1002
