احمد خاتمی امروز در حاشیه اختتامیه جایزه ادبی شیراز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در شیراز اظهار داشت: فاصله گرفتن ادبیات از فلسفه می‌تواند آسیب جدی به این حوزه وارد کند.
عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی اضافه کرد: در دانشگاه‌های ما درسی که به علوم عقلی مرتبط باشد و سایه‌ای بر سر دانشجوی ادبیات ایجاد کند، وجود ندارد.
وی گفت: شیراز مهد تمدن ایران اسلامی و پایگاه هنر، فرهنگ و ادب فارسی است.
خاتمی افزود: شیراز می‌تواند در ادبیات، فلسفه و حتی رشته‌های مختلف هنری دارای مکتب خاص خود باشد اما شرایط لازم برای ایجاد مکاتب را ایجاد نکرده‌ایم.
وی تصریح کرد: برای در نظر گرفتن یک مکتب ادبی دو راه وجود دارد یکی اینکه با تسامح و سهل‌انگاری همان سبک‌های ادبی را به مکتب تعبیر کنیم که احساس می‌کنم در برخی از مقالات اتفاق افتاده و یا می‌توان نگاهی علمی به موضوع داشت.
رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشکده شهید بهشتی با بیان اینکه برگزیدن راه دوم رسالت دانشگاهیان است، تصریح کرد: باید شرایط لازم برای ایجاد مکتب‌ها که ویژگی اصلی آن جهان‌بینی منحصر به فرد آنهاست، ایجاد شود.
خاتمی افزود: هنگامی که به سمت مکتب می‌رویم، جهان‌بینی و جهان‌شناسی شاعر و ادیب مطرح است و اینکه آیا هر جهان‌بینی و جهان‌شناسی می‌تواند مکتبی ادبی باشد، خود موضوع بحثی تازه است.
وی با اشاره به اینکه هر خالق اثری جهان‌بینی خاص خود را دارد، تصریح کرد: در شعر نیز اندیشه جایگاه خود را دارد اما مکتب تنها اندیشه، جهان‌بینی و جهان‌شناسی شاعر نیست بلکه باید نوعی هنجارشکنی در متن باشد و این حرف با حرف‌های متعارف روزگار شاعر و نویسنده نیز باید متفاوت باشد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه لوازم ذکر شده شروط لازم به شمار می‌رود، خاطرنشان کرد: شرط دیگر مکتب ادبی این بوده که از این جهان‌بینی دیگران نیز پیروی کنند و اگر دیگران تبعیت نکنند، مکتب ادبی شکل نگرفته است.
وی با اشاره به جایگاه حافظ و سعدی تصریح کرد: اینان از بزرگان شعر و ادب فارسی هستند که هر کدام را می‌توان صاحب مکتبی دانست.
عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: آنچه امروز در نظریه‌های ما مطرح شده بیشتر مقوله سبک بوده و مبانی مکتب ادبی است.
وی با بیان اینکه در استفاده از اصطلاحات باید حواسمان جمع باشد، گفت: مکتب می‌تواند سبک را در برگیرد، زمانی که صحبت از مکتب ادبی می‌کنیم و به دنبال معرفی آن به جهان نیز هستیم، باید لوازم و ابزار را فراهم کنیم.
این مثنوی‌پژوه خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین لوازم شکل‌گیری مکتب‌های ادبی تقویت اندیشه و جهان‌بینی است.
وی با بیان اینکه دروس عقلی در مقاطع سه‌گانه دانشگاه کمتر ارائه می‌شود، گفت: امروز بزرگ‌ترین آفت در عرصه ادبیات، جدایی دانشجویان از حوزه فلسفه است و در هیچ یک از مقاطع سه‌گانه تحصیلی در دانشگاه‌های کشور درسی که با علوم فلسفی مرتبط باشد، نداریم.
عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی افزود: باید احساس نیاز برای برنامه‌ریزان داخل و خارج از نظام دانشگاهی اتفاق بیفتد و امروز نیز فرصتی است تا اندیشه‌های پنهان را در مکاتب ادبی جاری کنیم و هیچ کس نمی‌تواند در هیچ مقطعی، مکتبی بیافریند مگر اینکه شرایط را فراهم کند.
وی در پایان گفت: حتی ادیبانی مانند مولانا که با فلسفه سر ستیز داشتند نیز با فلسفه آشنایی کافی داشته‌اند.
انتهای پیام/ز10/ض1002
