فارس از رسوم رنگانگ ایرانی در شب یلدای کیش گزارش می‌دهد‌

به گزارش خبرگزاری فارس از جزیره کیش در افسانه‌ها آمده است که ایرانیان آخرین شب حضور پاییز را که یلدا نام دارد تا زمان تابش دوباره خورشید بیدار می‌ماندند و برای شکست تاریکی و اهریمن و پیروزی خورشید مهر به دعا و نیایش می‌پرداختند و همه، تلاش می‌کردند تا صلح و دوستی میهمان خانه‌هایشان باشد و تا می‌توانستند از جنگ و خونریزی جلوگیری کرده و تا می‌شد از ریختن خون حیوانات هم دوری می‌کردند.

ایران کشوری است کهن با آداب و رسومی خاص در گوشه و کنارش، آداب و رسومی زیبا که نماد عشق و دوستی و مهرورزی است. ایرانیان این شب زیبا را در کنار دوستان و خانواده با مهربانی به صبحی دلپذیر پیوند می‌زنند و از هم نشینی با یکدیگر لذت می‌برند.

جزیره رویایی کیش نیز با مردمانی از جای جای ایران که در غربتی دوستانه در کنار هم زندگی می‌کنند می‌کوشند تا با وجود جای خالی خانواده‌ها یاد آنان را در کنار دوستان به صبحی زیبا گره بزنند. با گشت و گذاری در میان یلدا نشینان مروارید نشان خلیج فارس از آداب و سنن بخش‌هایی از کشورمان آشنا می شویم.

«مجید یوسف زاده» اگر چه بزرگ شده تهران است اما از ریشه اصیل شمالی است. پدر و مادرش هر دو در رشت به دنیا آمده و بزرگ شده‌اند اما روزگار را در شهر تهران سپری کرده‌اند و حالا مجید با همسر و فرزندانش در جزیره کیش زندگی می‌کند.

این کیشوند در حالی که همراه دوستان خانوادگیشان در گوشه‌ای از پارک سیمرغ با سفره‌ای رنگین از میوه‌های زمستانی و هندوانه‌ای سرخ به نماد سرخی و زیبایی زندگی نشسته است می‌گوید: در شب چله در شهر ما از آوکونوس استفاده می‌کنند.

وی ادامه داد: کونوس به معنای ازگیل خام است که در خمره به همراه نمک و آب مدتی می‌ماند تا از حالت خامی خارج شود. این میوه را تمامی شمالی‌ها دوست دارند و در همه خانه‌ها پیدا می‌شود. از دیگر خوراکی‌های شب یلدای شمالی‌ها می‌توان به هندوانه، انار سرخ دانه شده، میوه‌های پاییزی و تنقلات نام برد که تزیین کننده سفره‌های شب چله مردمان خطه شمال است.

در گوشه‌ای دیگر از پارک تعداد زیادی از یک خانواده به دور هم جمع شده‌اند و به زبان آذری شعر می‌خوانند و گرم گفت‌وگو هستند به میانشان رفته و از آداب شب یلدایشان می‌پرسیم.

یکی از مادران این جمع گرم و پرشور می‌گوید: آذری‌ها داستان‌های کهن بسیاری دارند که شاید جایش در فرهنگ کشور ما بسیار خالی است. داستان‌های زیبایی که کم از شاهنامه ندارد اما خیلی کم نوشته و گفته شده است.

وی ادامه داد: یکی از این داستان‌ها که من از کودکی به آن علاقه داشتم و پدرم همیشه در شب‌های طولانی زمستان برایمان می‌گفت داستان پسر آهنگری است که عاشق دختری می‌شود و برای رسیدن به او راهی سخت و پرپیچ و خم را طی می‌کند.

وی گفت: غالب این داستان که به دمیرچی اوغلی معروف است به زبان شعر است و بسیار زیباست. من با این که هر سال این داستان را می‌شنوم هنوز هم مشتاق شنیدن آن هستم. داستانی که از غیرت مردان ایران زمین سخن می‌گوید.

وی در مورد خوردنی‌های این شب مردمان خطه آذربایجان می‌گوید: ما در این شب گندم برشته یا شاهدانه، هندوانه سرخ و لبو، آجیل، گردو و کشمش، بادام و سنجد را بر سر سفره می‌گذاریم و برای بچه‌ها قصه‌های زیبا و شعر می‌خوانیم و در پایان شب پوست میوه و آجیل‌ها را هم به آب روان می‌سپاریم.

در پارکی دیگر از نوار ساحلی جزیره مرجانی خانواده‌ای دیگر را از سرزمین ایران زمین را شاهدیم. مردمانی از سرزمین کویر که گرمای روز و سرمای شب را در غالب اوقات سال شاهدند.

«علی محمدی» در خصوص رسوم مردم کویر در شب یلدا می‌گوید: در شب یلدا در شهر ما همه در خانه بزرگ فامیل به دور هم جمع می‌شویم. سفره‌ای بزرگ پهن می‌کنیم و هر خانواده هر چه را که در خانه داشته‌اند با خود به همراه می‌آورند تا در کنار هم شب یلدا را به شبی خاطره انگیز تبدیل کنند. در این شب جوانان بازی‌هایی را که به صورت دسته جمعی می دانند انجام می‌دهند. زنان برای هم فال حافظ می‌گیرند و پدر بزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها از خاطرات سال‌های جوانی برایمان می‌گویند.

وی اضافه می‌کند: من این شب را خیلی دوست دارم. اما در جزیره کیش بسیاری از خانواده‌ها به تنهایی و دور از خانواده زندگی می‌کنند. من سعی می‌کنم هر سال شب یلدا را در کنار فامیل باشم اما امسال نتوانستم به خانه بروم و با خانواده یکی از دوستانم به این پارک آمده‌ام. اگر چه در کنار این دوستان هم شب خوبی دارم اما هیچ چیز جای حضور در جمع فامیل را پر نمی‌کند.

«یاسمین فردی» هم از شهر عشق، شهر امام رضا (ع) میهمان کیش مهربان است. یاسمین که سفره‌ای زیبا در مقابل دارد در مورد سفره شب یلدای چیده شده در مقابلش می‌گوید: باورتان نمی‌شود اگر بگویم دیروز چقدر دلم گرفته بود که در شهر خودم نیستم تا شب یلدا را در مشهد و کنار خانواده‌ام باشم. اما از آنجا که خداوند همیشه هوای بندگانش را دارد و صدای آن‌ها را می شنود دیروز با یکی از خانواده‌های ساکن جزیره که همشهری خودم بودند آشنا شده و برای شب یلدا به میهمانیشان دعوت شدم و امشب از دیدن این سفره زیبا که به رسم مردمان شهر خودم چیده شده لذت بردم.

وی افزود: ما در شب یلدا از گززمستونه، آجیل ، حلوا کنجدی، باقالی با گلپر، هندوانه سرخ و شیرین و تخمه و میوه‌های زمستانی برای تزیین سفره‌هایمان استفاده می‌کنیم. اما مهمتر از همه گرمای وجود دوستان و خانواده و قصه‌های شیرینی است که در کنار هر سفره گفته می‌شود به این جمع‌های صمیمی رونق می‌دهد.

یاسمین در ادامه گفت: ما در این شب بلند زیبا که به دختر سیاه مو معروف است شاهنامه می‌خوانیم و قصه پردازی می‌کنیم و فال حافظ می‌گیریم. در برخی از شهرستان‌های مشهد هنوز هم برخی از کرسی استفاده می‌کنند و این شب را در زیر گرمای لحاف کرسی به صبح می‌رسانند.

شب یلدا که می‌رسد اگر چه صدای زنگ رفتن پاییز هزار رنگ و آمدن ننه سرما و سپیدی برف و خواب زمستانی گوش‌ها را نوازش می‌دهد، اما دانه‌های انار سرخ بر سفره‌های یلدا، رنگینگ و خرمای شیرازی‌ها و خوانچه‌های عروس تزیین شده زیبای آذری‌ها، تفال و حافظ خوانی تهرانی‌ها همه خبر از پیوند شبی تاریک و طولانی به سپیدی صبحی نو و زیباست که نماد مهرورزی و عشق و امیدی دوباره است برای کوتاه شدن دست اهریمنان بد نهاد از زندگی پاک ساکنان زمین.

در این شب ایرانی‌ها به دور هم گرد آمده با صله رحم و شب نشینی، کدورت از دل می‌دزایند و مهر را میهمان دل‌هایشان می‌کنند در زمانی که آهن و سنگ به نام صنعت وارد خانه‌ها و شهرها شده و فاصله انداخته میان رابطه‌ها. و حالا در این شب بلند و تاریک در کنار هم تاریکی را می‌شکنیم و به انتظار صبحی دوباره دل به خدا سپرده و به زایش دوباره خورشید لبخند می‌زنیم.

در شب یلدا چهره کیش، چهره‌ای متفاوت شده. هر گوشه از پارک‌های ساحلی این شهر مرجانی با گرما و نور وجود مردمان ایران زمین گرم و نورانی شده و سفره‌هایی رنگین از خنده‌های زیبایی که نشان از فراموشی غم غربت دارند و تجلی همدلی گواهی می‌دهند.

در طولانی‌ترین شب سال، دختر سیاه موی ایرانی آمده است تا مهربانی را به هم میهنانش هدیه کند تا جام دلهایشان به شربت مهربانی سرخ شود و کامشان به میوه‌های خوشبختی شیرین.

انتهای پیام/88003/ش/ظ1004