به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، بشر از ابتدا در تلاش برای انتقال اطلاعات و دانش شفاهی خود بوده است.
در مجموع سیر تکامل خط و ارائه اندیشه و گفتار به صورت مکتوب را می‌توان تصویرنگاری، اندیشه‌نگاری، واژه‌نگاری، آوانگاری، هجانویسی و خط الفبا بیان کرد.
پس از به وجود آمدن خطوط کامل نسبی آن، بشر به فکر محمل‌هایی برای ثبت مکتوبات خود افتاد.
سنگ نوشته در طول تاریخ اولین محمل انتقال اطلاعات بود، الواح زرین و سیمین، الواح مسی، مفرغی، چوبی نو الواح گلی ناز دیگر محمل‌های مهم اطلاعات دوران باستان بوده‌اند که البته با توجه به مناطق مختلف بعضاً نوع این محمل‌ها متفاوت بوده است.
طومار پاپیر و ساز دیگر محمل‌های ثبت اطلاعات در دوران باستان بوده که اوایل در مصر به کار برده می‌شد و بعدها عمومیت یافت.
در بررسی سیر تحول این محمل‌ها از سنگ سخت به کاغذ نرم می‌رسیم. اختراع کاغذ توسط چینی‌ها مقدمه‌ای برای دیگر انقلاب فرهنگی بشر یعنی اختراع چاپ بود که به قولی زمینه رنسانس و انقلاب صنعتی را فراهم آورد. این اختراع که نقطه عطفی در تاریخ تمدن بشر بود در سال 1439 میلادی توسط یوهانگ وتنبرگ صورت گرفت، او در ابتدا کار چاپ را با حروف چوبى انجام می‌داد، اما به زودى دریافت که به خاطر دشوارى کنده‌کارى، حروف چوبى بی‌خاصیت است و به همین علت از حروف متحرک فلزی برای تکثیر و چاپ مواد اطلاعاتی استفاده کرد و با این کار توانست زنجیر کتاب‌های کم‌تعداد قرون وسطایی که قبلاً در انحصار درباریان، روحانیان و طبقات برگزیده بود، خارج کند و در اختیار همگان قرار دهد و کتاب‌ها به شیوه راحت‌تر، ارزانتر و زیادتر در دسترس خوانندگان قرار گیرد.
تحول چاپ پس از گوتنبرگ حرکتی کند داشت و تا قرن هفدهم تغییر عمده‌ای در آن رخ نداد؛ در سده هجدهم و ارائه عصر انقلاب صنعتی همزمان با پیشرفت سایر تکنولوژی‌هایی چون صنعت نساجی ماشین‌های بخار و شیمی، چاپ نیز به رشد تدریجی خود ادامه داد.
در آغاز سده نوزدهم، تحولات چاپ همزمان با تکنولوژی‌های جدید راه‌‌آهن و مهندسی مکانیک، سرعت گرفت.
در سال 1803 میلادی ماشینی اختراع شد که کاغذ را به شکل رول و به دور یک استوانه تولید می‌کرد و حدود 1810 میلادی چاپ استوانه‌ای اختراع شد.
درسال 1830 از ماشین بخار و نیروی آن برای چاپ استفاده شد که بر سرعت تولید کتاب افزود و در سال 1845 میلادی چاپ دوار یا روتاتیو رواج یافت و در اواخر قرن نوزدهم، تحولات عکاسی موجب تغییرات و دگرگونی‌های عظیمی در فن چاپ شد.
در قرن بیستم با ظهور و گسترش تکنولوژی‌های نوین ی چون الکترونیک، میکروالکترونیک در دهه‌های 1930 تا 1970 و گسترش آنها به تدریج از دهه‌های١9٨٠ و ١99٠ با ظهور انواع رایانه‌ها و بخ کارگیری این وسیله جدید و ترکیب آن در فرآیند چاپ تحولات شگرفی در این صنعت بوجود آمد.
* ورود صنعت چاپ به ایران
با توجه به تمدن غنی ایران، ورود صنعت چاپ به ایران تحول شگرفى در آثار ادبى، فرهنگى آن و همچنین اسلام به حساب مى‌آید.
اولین چاپخانه در ایران را مسیحیان در اصفهان در عهد شاه عباس دوم صفوى دایر کردند که بنا به دلایلی با موفقیت روبرو نشد.
در سال 1233 هجری قمری عباس میرزا کارخانه چاپ سربى را در تبریز دایر و اولین کتاب چاپ سربى را منتشر کرد و بدین ترتیب نشر کتاب از دستنویس به چاپ تغییرِ ماهیت داد و دیرى نپایید که چاپ سنگى جایگزین آن شد.
نخستین مطبعه چاپ سنگى را محمدصالح شیرازى از روسیه به تبریز وارد کرد و اولین نسخه‌اى که در آن مطبعه چاپ شد، قرآن مجید به خط میرزاحسین خوشنویس معروف در سال 1250 بود.
از اولین کتاب‌هاى چاپ سنگى ایران مى‌توان به کتاب‌هاى زادالمعاد تألیف علامه محمدباقرمجلسى چاپ شده در سال 1251 هجری قمری و حدیقةالشیعه تألیف ملااحمد مقدس اردبیلى چاپ شده در سال 1260 هجری قمری اشاره کرد.
از میان روزنامه‌ها نیز می‌توان روزنامه ملتى تبریز و روزنامه وقایع اتفاقیه را نام برد.
در اوایل سده چهاردهم هجرى چاپ سربى دوباره به کار افتاد و به تدریج جاى چاپ سنگى را گرفت. شوراى عالى انقلاب فرهنگى کشور یازدهم شهریور را به عنوان روز صنعت چاپ نامگذارى کرده است.
* راه‌اندازی نخستین چاپخانه در کردستان
اولین چاپخانه کردستان در سال 1314 توسط مرحوم ایرج علاقبندبهرامی در سنندج بنا نهاده شد.
مرتضی خوشخو در سال 1329 در سنندج دومین چاپخانه در کردستان و شهر سنندج را دایر کرد و پس از او ابراهیم دادگسترمقدم سومین چاپخانه کردستان را در شهر قروه راه‌اندازی کرد.
صنعت چاپ در کردستان در سال‌های اخیر روند روبه رشدی داشته است، اما این صنعت نوپا در کردستان نیازمند توجه ویژه مسئولان است.
هم‌اکنون 35 واحد چاپی افست و دیجیتال و 12 واحد چاپی سیلک و در مجموع 47 واحد چاپی در کردستان فعالیت می‌کنند.
انتهای پیام/79005/ذ40/ژ1001
