به گزارش خبرگزاری فارس از همدان، اعتیاد به عنوان یک بیماری روانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شناخته می‌شود.
اعتیاد یعنی عادت به مصرف مواد خوراکی، دارو یا مواد محرک که در دسته‌بندی‌های مختلف در قالب مواد توهم‌زا، محرک، سست‌کننده و نشاط‌آور گنجانده می‌شوند.
مصرف این گونه مواد در فرد ایجاد وابستگی روانی، فیزیولوژیک می‌کند و با وابستگی، فرد معتاد نیازمند تکرار استعمال است که مواد مخدر در دسته‌های متنوع در سیستم روانی و فیزیولوژیک فرد بیمار اختلال ایجاد می‌کند.
یکی از عوامل ابتلا و گرایش افراد جامعه به سمت مواد مخدر و استفاده از انواع مخدرها فقر فرهنگی و اقتصادی است.
اگر در یک جامعه کار فرهنگی صحیحی برای کنترل و قبیح نشان دادن استعمال مواد مخدر صورت نگیرد مصرف مواد مخدر و الکل‌ها به عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به آرامش و تفریح جایگزین وسایل تفریح حقیقی می‌شود.
در طی سالهای بعد از انقلاب اسلامی و نگاه زمامداران حکومت اسلامی در سلامت فکری، روحی، اجتماعی و فرهنگی جامعه تلاش‌های مختلف و مضاعفی برای مهار و کنترل اعتیاد به مواد مخدر و الکل انجام شده است.
دستگاه‌های متولی امر مبارزه با مواد مخدر در سالهای اخیر برای کنترل ورود مواد مخدر به کشور در مرزهای شرقی دیوار کشی و ایجاد موانع مصنوعی را مد نظر قرار داده و در کنار این اقدامات با تقدیم شهدای زیادی در راه مبارزه با این پدیده شوم و خانمان سوز از هیچ تلاشی دریغ نکرده است.
پدیده اعتیاد فقط موضوعی نیست که بتوان با آن به صورت سخت برخورد کرد زیرا این پدیده در واقع نیازمند ایجاد بسترهای فرهنگی برای مهار و کنترل در خانواده‌ها است.
* اعتیاد سرمایه‌های کشور را دود می‌کند
وقتی در جامعه‌ای افراد به سمت استفاده از مصرف مواد مخدر گرایش می‌یابند در این میان تجارت پرسود قاچاق مواد مخدر شکل می‌گیرد که سرمایه‌های هنگفتی از کشور برای واردات مواد خارج و مصرف‌کننده داخلی نیز سرمایه‌های خود را دود کرده و به اقتصاد کشور آسیب وارد می‌کند.
البته ما در این گزارش در پی بررسی مسائل اقتصادی و پزشکی مصرف مواد مخدر نیستیم و بیشتر به دنبال راهکارهای فرهنگی برای مبارزه با این پدیده هستیم برای این منظور در ابتدا با حضور در مرکز درمان و نگهداری موضوع ماده 16 استان همدان با تنی چند از افرادی که در این مرکز برای درمان نگهداری می‌شدند گفت و گویی را ترتیب دادیم و آنچه که در ذیل می‌آید حاصل گفت و گو با آنها است:
جوان 27 سالهای با بیان اینکه از دوران دبیرستان سیگار می‌کشیدم و بعدها در سال آخر دبیرستان با هدایت یکی از دوستانم با حشیش آشنا شدم و به این ترتیب به سمت استفاده از مواد مخدر خصوصاً مواد شیمیایی و صنعتی گرایش یافتم و امروز که در این مرکز برای درمان آمدم سه سال شیشه مصرف می‌کرد.
وی ادامه داد: اگر در زمانی که من سیگار می‌کشیدم کسی به من از عواقب استعمال سیگار و اینکه اولین نخ سیگار روزی به مصرف مواد می‌انجامد هرگز به این سمت کشیده نمی‌شدم.
این جوان که نمی‌خواهد نامی از او در گزارش ببرم اضافه کرد: ما در یکی از محلات پایین شهر و در یک خانواده فقیری زندگی می‌کردیم که دسترسی به خیلی از امکانات برای ما مقدور نبود و همواره در آرزوی رسیدن به امکاناتی که بالای شهر بودیم.
وی افزود: عامل اصلی گرایش من به سوی مواد مخدر دوری از خانواده و در کنار چند دوست نایاب است.
در ادامه با پسر 17 سالهای برخورد کردم که از مشاهده این نوجوان در بین افراد معتاد شوکه شدم و از او پرسیدم اینجا چه کار می‌کند پاسخ داد: از سه سال پیش کراک مصرف می‌کردم وقتی خانواده‌ام متوجه شدند که مواد می‌کشم من را از خانه بیرون کردند و من هم از شهر خودمان راه افتادم و به همدان آمدم و در اینجا کارهای مختلفی انجام می‌دادم اما به جایی رسیدم که دیگر توان جسمی کاری را از دست دادم.
* رویکرد فرهنگی عامل مبارزه با مواد مخدر
در ادامه فردی به نام جعفر که 45 سال دارد گفت: از 15 سالگی شروع به مصرف تریاک کردم و علت گرایش من به سمت مواد به خاطر اعتیاد پدرم بود.
در این مرکز که در 50 کیلومتری شهر همدان و در جاده تهران ایجاد شده با معتادین دیگری هم صحبت کردیم و هر کس از دلایل خود برای معتاد شدن می‌گفت و ادله و توجیه خود را بیان می‌کرد و با توجه به اینکه امروز برای ترک اعتیاد آمده بود باز هم نمی‌خواست مسئولیت انحراف و ناهنجاری را بپذیرد و دیگران و جامعه را مقصر قلمداد می‌کرد که بخشی از مشکلات را باید در جامعه و نوع هنجارهای جامعه جستجو کرد.
دبیر ستاد مبارزه با مواد مخدر همدان نیز همواره بر رویکرد فرهنگی در مبارزه با پدیده اعتیاد تأکید دارد و ابراز داشت: برای اینکه کار فرهنگی در خصوص معتادان و پیشگیری از گسترش اعتیاد در جامعه شکل گیرد باید از افرادی که آموزش‌های لازم را دریافت کردند استفاده کرد.
* تربیت 50 مربی برای انجام امور فرهنگی در استان
علیرضا قاسمی‌فرزاد از تربیت تعداد 50 مربی برای انجام امور فرهنگی در سطح آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌های استان خبر داد و گفت: این افراد آموزش‌دیده به مدارس، دانشگاه‌ها، مجموعه‌های اداری و کارگری اعزام می‌شوند تا آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی در خصوص مواد مخدر را انجام خواهند داد.
وی در ادامه تصریح کرد: باید فرهنگ پیشگیری از این بلای خانمان‌سوز در جامعه نهادینه شود و راه‌های مقابله با آنها را تبیین کنند.
دبیر ستاد مبارزه با مواد مخدر همدان در ادامه به فرهنگسازی برای مبارزه با گرایش جوانان به اعتیاد معتقد است و می‌گوید که با توجه به پیچیدگی موضوع مواد مخدر به خصوص مواد مخدر صنعتی باید آگاهی لازم به نوجوانان و جوانان را برای پیشگیری از ابتلا به آن ارائه کرد.
وی اعزام مربیان به ادارات و کارخانجات برای برگزاری کلاس‌های آموزشی برای خانواده‌ها و دانش‌آموزان در مدارس را یکی از کارهای فرهنگی در راستای مبارزه با اعتیاد می‌داند.
در ادامه با دبیر شورای هماهنگی تشکل‌های اعتیاد استان گفت‌وگویی را ترتیب دادیم که آنچه در ذیل می‌آید حاصل این مصاحبه است.
محمدرضا غلامی با بیان اینکه نقش تشکل‌های غیر دولتی (سمن‌ها) در حوزه پیشگیری از اعتیاد بی‌بدیل و انکارناپذیر است اظهار داشت: من معتقدم تنها واکسن مبارزه با اعتیاد و کنترل این پدیده شوم واکسن فرهنگی است.
وی افزود: تشکل‌های فرهنگی و پیشگیری استان در قالب گروه‌های داوطلب و آموزش دیده همواره در راستای آموزش پیشگیرانه فعالیت می‌کنند و آموزش خانواده‌ها را اولویت کار خود قرار داده است.
دبیر شورای هماهنگی تشکل‌های اعتیاد همدان در ادامه با اشاره به اینکه تشکل‌های غیر دولتی فرهنگی و پیشگیری از اعتیاد استان به انجام برنامه‌ها و طرح‌های مختلف در سطح محلات و محله محور به صورت منسجم و منظم انجام می‌شود افزود: ما در وهله اول خانواده‌ها با مواد مخدر خصوصاً شیشه و قرص‌های روان‌گردان که شیوع زیادی در بین جوانان پیدا کرده را در اولویت برنامه‌ها قرار دادیم.
وی در ادامه با توجه به اینکه جوانان برای گذراندن اوقات فراغت سالم نیازمند فضاهای تفریحی هستند اضافه کرد: ایجاد فرهنگسراهای فعال و پویا، فضاهای ورزشی در حاشیه شهر از الزامات کار فرهنگی برای جوانان است.
غلامی افزود: یکی از مسائل فرهنگی در جامعه که باید بر روی آن کار شود عدم آشنایی خانواده و تعامل والدین با فرزندان است که اساسی‌ترین و محوری‌ترین مشکل فرهنگی عدم اعتماد دو طرف در کانون خانواده است.
همچنین در این زمینه فرماندار همدان با بیان اینکه خانواده‌ها باید با مضرات اعتیاد آشنا شوند گفت: محیط‌های آموزشی باید آسیب‌هایی که مصرف مواد مخدر بر روی افراد می‌گذارد را به خانواده‌ها، دانش‌آموزان و دانشجویان آموزش دهند.
* خود را به سلاح دین تجیهز کنیم، منحرف نمی‌شویم
حسن قهرمانی‌مطلق افزود: قبح وجود مواد مخدر در جامعه باید مد نظر قرار گیرد و انجام کارهای جنبی و فرهنگی با افزایش سالن‌های ورزشی و مراکز فرهنگی در پر کردن اوقات فراغت جوانان مؤثر است.
وی ادامه داد: انسان‌ها با تجهیز خود به سلاح دین از گرایش به سمت اعتیاد و استفاده از مواد مخدر دوری می‌کنند.
فرماندار همدان به نقش رسانه‌های عمومی و به ویژه صدا و سیما در آگاهی‌بخشی جامعه برای دوری از بلای اعتیاد اشاره کرد و یادآور شد: در دانشگاه‌ها و مراکز جمعی مانند سربازخانه‌ها جوانان حضور گسترده‌ای دارند باید آموزش‌های لازم برای کنترل و آگاهی‌بخشی جوانان درباره مضرات مصرف مواد مخدر می‌تواند از راهکارهای فرهنگی مؤثر در کاهش گرایش به سمت اعتیاد در جامعه باشد.
به هر حال با توجه به اینکه ناهنجاری‌های اجتماعی در بستری به دور از فرهنگ اصیل و یا فرهنگ مورد هجمه قرار گرفته، شکل می‌گیرد، گرایش به اعتیاد در این فضا بیشتر نمود پیدا می‌کند.
اعتیاد پدیده‌ای است که با ابزار فرهنگ و ایجاد مراکز فرهنگی با استفاده از افراد آموزش‌دیده که دارای قوه خلاق و ابتکار در تبیین مسائل فرهنگی، اجتماعی هستند می‌تواند زمینه آگاهی‌بخشی در خانواده‌ها را نسبت به مواد مخدر ایجاد کند.
بررسی مسائل و مشکلات خانواده‌ها خصوصاً در حاشیه شهر که درگیر ناهنجاری‌های اجتماعی هستند با همکاری سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی و حمایتی امکان‌پذیر است.
* لزوم تأسیس فرهنگسرا در مناطق حاشیه شهر
گرایش به اعتیاد در فضایی که جوانان و نوجوانان برای گذران اوقات فراغت و ایام بیکاری خود پناهگاهی ایمن نداشته باشند شکل می‌گیرد و برای اینکه فضای ایمنی برای فرزندان ایجاد شود باید راهکارهایی اندیشیده شود که با کمترین هزینه‌ها اماکن تفریحی مناسب با فرهنگ جامعه در مناطق مختلف شهر با حضور افراد خوشنام دارای تبحر در هدایت جوانان احداث شود.
در نقاط پرجمعیت حاشیه شهر نیازمند تأسیس فرهنگسراهایی با کارکردهای مختلف فرهنگی، اجتماعی، هنری در کنار استفاده از ظرفیت کانون‌های فرهنگی مساجد در راستای ایجاد فضای نشاط و امیدواری در جامعه احساس می‌شود.
یکی از نکاتی که در موضوع گرایش جوانان به اعتیاد قابل تأمل است مسئله کاهش سن ابتلا به اعتیاد و تغییر نوع مواد مخدر از سنتی به صنعتی است.
مواد سنتی و افیونی آسیب‌های کمتری به شخص معتاد وارد می‌کردند اما مواد مخدر صنعتی و شیمیایی سیستم جسمی و روانی فرد را دچار اختلال‌های شدید و در برخی مواقع غیر قابل جبران می‌کند.
یکی دیگر مسائل مهم در موضوع اعتیاد در دسترس بودن مواد مخدر است که اگر کار فرهنگی درستی انجام شود می‌توان جوانان را در برابر این خطرات مصون کرد.
-----------------
سردار فارسی
----------------
انتهای پیام/89019/غ40/ژ1001
