به گزارش خبرگزاری فارس، احزاب مختلف اسرائیل بالاخره جمعه شب بعد از 6 هفته کش و قوس با تشکیل کابینه ائتلافی به رهبری «بنیامین نتانیاهو» موافقت کردند.
وقتی کابینه جدید نتانیاهو را که از 3 حزب راستگرا و دو حزب میانهرو تشکیل شده، بررسی میکنیم میبینیم این کابینه فقط حضور نتانیاهو در دفتر نخستوزیری را تضمین کرده، وگرنه به نظر نمیرسد آقای نخستوزیر رضایت چندانی از ترکیب جدید تیمش داشته باشد.
اگر حزب «لیکود» تحت رهبری نتانیاهو را کنار بگذاریم، از چهار حزب باقیمانده فقط «آویگدور لیبرمن» رهبر حزب «اسرائیل بیتنا» است که میشود او را متحد و همپیمان نتانیاهو دانست. «یعیر لاپید» و «زیپی لیونی» رهبران دو حزب «یش عاتید» و «هاتنوعا» که تا سه هفته قبل انتخابات میخواستند «جبهه مخالفان نتانیاهو» تشکیل دهند، «نفتالی بنت» رهبر حزب «هبیت هیهودی» هم که از زمان ریاستش بر ستاد مشترک با نتانیاهو و همسرش سارا نتانیاهو به اختلاف خورده و حتی بر سر همین اختلاف هم نتانیاهو تلاش زیادی کرد که بنت وارد کابینه نشود.
نتانیاهو و ائتلاف مشترک «لیکود-بیتنا» که در پارلمان قبلی 42 کرسی در اختیار داشتند، در این انتخابات فقط به 31 کرسی رسیدند. به همین خاطر هم نتانیاهو مجبور شد به مخالفان خود برای رسیدن به مجموع 61 کرسی لازم جهت تشکیل کابینه، میدان دهد. او حتی وادار شد در اقدامی کم سابقه حامیان سنتی خود یعنی احزاب جامعه مذهبی اسرائیل همچون «شاس» و «یهودیان متحد» را نیز از کابینه کنار بگذارد.
همین عوامل، کابینه جدید نتانیاهو را به مجمعجزایری از عقاید متناقض بر سر موضوعات کلیدی بدل کردهاند. پرونده هستهای ایران، صلح با فلسطینیها، قانون سربازگیری و نحوه بودجهریزی از جمله مهمترین مواردی است که اعضای ارشد کابینه جدید اختلافات جدی بر سر آنها دارند.
کابینهای میانهرو در قبال ایران
«بنیامین نتانیاهو» در دوره قبل نخستوزیری لفاظیهای زیادی در مورد لزوم حمله به ایران داشت و بارها ضربالعجلهایی هم برای ایران تعیین کرد، که البته همانطور که پیشبینی میشد هر بار این ضربالعجل را به تعویق انداخت.
اوج حملات لفظی نتانیاهو علیه ایران زمانی بود که او به همراه «آویگدور لیبرمن» و «ایهود باراک» وزیر خارجه و وزیر جنگ مثلث حامیان حمله نظامی به ایران را تشکیل داده بود. از آن مثلث فعلا نتانیاهو مانده و کابینهای پر از مخالف، باراکی که از سمت خود استعفا داده و لیبرمنی که با پرونده قضایی روبروست و فعلا امکان فعالیت سیاسی ندارد. عملا مثلث نتانیاهو از بین رفته.
تیمی که حالا نتانیاهو را در کابینه همراهی میکند کاملا با تیم سابق متفاوت است. «یعیر لاپید» که وزارت دارایی را در اختیار گرفته کمتر در مورد ایران و برنامه هستهای صحبت کرده. شعار او در انتخابات بهبود وضعیت اجتماعی و کاهش فشار اقتصادی در جامعه بود. این مجری سابق تلویزیون اسرائیل که حالا سیاستمداری عالیرتبه شده با همین شعار بود که بعد از ائتلاف نتانیاهو و لیبرمن، بیشترین آرا را برای حزب تحت رهبریاش جذب کرد. حالا هم اگر او بخواهد در دوره بعدی برای نخستوزیری بجنگد، میداند که باید شعارهایش را عملی کند و این یعنی او احتمالا به نتانیاهو اجازه نخواهد داد اسرائیل را وارد مخمصهای کند که وضعیت اقتصادی را قطعا از حالا بدتر میکند.
«نفتالی بنت» هم اگرچه که رهبری یک حزب دست راستی در کابینه را بر عهده دارد، اما او هم حمایت چندانی از طرح حمله نظامی نداشته. البته او موافق برنامه هستهای ایران نیست، اما خوب از حمله نظامی هم حمایت نمیکند. رئیس سابق ستاد مشترک ارتش اسرائیل حامی سرسخت تحریمها علیه ایران است. او در مصاحبهای که با شبکه فاکسنیوز داشت گفته بود که آمریکا باید شدیدترین تحریمها را علیه ایران اعمال کند. او که در این انتخابات وزارت صنعت و تجارت را در اختیار گرفته، مانند لاپید بیشتر شعارهایی در مورد وضعیت اقتصادی اسرائیل داده است. او بعد از امضای موافقتنامه ائتلاف با نتانیاهو هم کاهش فشار اقتصادی و افزایش رقابت تجاری را اهداف اصلی خود اعلام کرد.
نرمترین مواضع در قبال ایران را هم «زیپی لیونی» داشته. این وزیر خارجه سابق و رهبر حزب تازهتاسیس «هاتنوعا» حتی در جریان نشست خبری معارفه ائتلاف با نتانیاهو هم گفت که اختلافاتش با نتانیاهو هنوز رفع نشده. لیونی زمانی که سال گذشته از عضویت «کنست» استعفا داد، به شدت از سیاستهای نتانیاهو در قبال ایران انتقاد کرده بود. وی در آن زمان با اشاره به اینکه نتانیاهو باید به صحبتهای رئیس «شینبت» (سازمان امنیت داخلی اسرائیل) توجه کند، گفته بود: «خطر واقعی سیاستهای کسانی است که سرشان را زیر برف کردهاند».
اشاره او به انتقادات تندی بود که «یوال دیسکین» رئیس «شینبت» به سیاستهای نتانیاهو در قبال ایران و روند صلح خاورمیانه، وارد کرده بود.
مخالفت با طرح حمله نظامی به تاسیسات هستهای ایران فقط محدود به رقبای نتانیاهو در کابینه نیست. حتی وزیر جنگ جدیدی هم که نتانیاهو برگزیده هم جزو مقامات میانهرو اسرائیل در قبال ایران به شمار میآید. پایگاه تحلیلی «المانیتور» در این مورد نوشته است: «موشه یعلون» یکی از میانهروترین اعضای کابینه اصلی و کابینه امنیتی در قبال ایران به شمار میآید. او یکی از وزرایی است که دائما با ماجراجویی نظامی علیه ایران مخالفت کرده است.
البته یعلون با اساس حمله نظامی با ایران مخالف نیست، اما میگوید اکنون زمان این اقدام نرسیده و اسرائیل در موضعی نیست که بتواند در نبرد با ایران پیروز باشد. وی در تمام دوره قبلی کابینه همواره گفته بود که هنوز زمان چنین حملهای فرانرسیده است.
کابینه جدید؛ کابینه شهرکنشینان
کابینه جدید اسرائیل وقتی به موضوع فلسطین میرسد، کابینهای به شدت رادیکال و ضدفلسطینی است. ترکیب این کابینه به نحوی است که شاید بتوان آن را کابینه «شهرکنشینان» نامید.
هم «نفتالی بنت» که خود یک شهرکنشین است و هم «یعیر لاپید» هر دو اعلام کردهاند که به دنبال متوقف کردن روند شهرکسازیها در کرانه باختری نیستند. بنت رسما اعلام کرده اعتقادی به تشکیل کشور فلسطین ندارد و نباید اجازه تشکیل چنین کشوری داده شود.
حزب «هبیت هیهودی» که بنت رهبری آن را بر عهده دارد از رادیکالترین احزاب در قبال مسئله صلح با فلسطینیها به شمار میآید. در رقابتهای انتخاباتی دو فیلم از اعضای این حزب منتشر شد که یکی از آنها طرح انفجار «مسجدالاقصی» را مطرح کرده و دیگری هم گفته بود که نیروهای اسرائیلی باید وارد نوار غزه شوند و شهرکسازیها را در آنجا آغاز کنند.
نتانیاهو و لیبرمن هم که در دوره قبلی کابینه به خوبی مواضع خود در قبال صلح با فلسطینیها را نشان دادند. در دوره تصدی این دو نفر مذاکرات صلح با فلسطینیها عملا متوقف شد و شهرکسازیها در منطقه E1 کرانه باختری که مدتها متوقف بود، از سر گرفته شد.
«موشه یعلون» وزیر جنگ کابینه جدید هم مخالف سرسخت صلح با فلسطینیها و تشکیل کشور فلسطین است. یعلون در سال 2002 در مصاحبهای که با روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» داشت، فلسطینیها را نظیر یک «غده سرطانی» دانسته بود. هرچند که او در آن زمان هم با برخورد نظامی و به تعبیر او «حذف کامل غده» مخالفت کرده و راهکار تدریجی را برای آن بهتر دانسته بود.
در این دوره تصدی وزارت شهرسازی هم به یک شهرکنشین سپرده شده که خوب طبیعتا به دنبال گسترش شهرکهای صهیونیست نشین است. «عوری آریل» خود یک شهرکنشین است، یک شهرک اسرائیلی را پایهگذاری کرده و زمانی هم که در وزارت جنگ بوده، مسئولیت امور شهرکها را بر عهده داشته.
تنها حامی مذاکره صلح با فلسطینیها در کابینه جدید «زیپی لیونی» است که در این دوره به عنوان وزیر دادگستری و نماینده نتانیاهو در امر مذاکرات صلح با فلسطینیها منصوب شده است.
در مجموع کابینه جدید نتانیاهو را میتوان کابینهای معتدل در قبال ایران و شدیدا رادیکال در قابل صلح با فلسطینیها دانست. به نظر میرسد پایان 6 هفته تلاش برای تشکیل کابینه تازه آغازی است برای چالشهای بزرگی که نتانیاهو باید در حلقه رقبایش با آنها روبرو شود.
یادداشت از صادق قربانی
انتهای پیام/ص