به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری فارس از شهرستان ساری، انحلال رابطه همسری در ازدواج دائمی را که بعد از آن از نظر رعایت حقوق و تکالیف مربوط به زناشویی مسئولیتی برای دو همسر نخواهد بود، طلاق می‌گویند.
به بیان دیگر اگر ازدواج را قراردادی بین دو شخص برای زندگی مشترک بدانیم، این قرارداد همواره دائم نیست و گاهی بنا به دلایلی فسخ می‌شود.
جریان فسخ قرارداد بین یک زوج طلاق خوانده می‌شود.
هیچ دختر و پسری در آغاز زندگی و در پای سفره عقد تصور نمی‌کنند که ممکن است روزی مشکلات چنان بر آنان غلبه کند و شرایطی بر آنان تحمیل شود تا دادخواست طلاق داده و به زندگی مشترک‌شان پایان دهند.
طلاق احساس باخت در ارتباط زناشویی است که طرفین برای رهایی از این احساس و به ناچار بدان مبادرت می‌کنند.
گاهی طلاق تنها راه منطقی برای حل مشکل به نظر می‌رسد اما آنچه دارای اهمیت است نگرش متفاوت افراد جامعه نسبت به این پدیده است.
به طور کلی بالارفتن میزان طلاق در دوران ما سبب شده است که این مسئله به عنوان یک آسیب اجتماعی موردتوجه گروه زیادی از کارشناسان و مسولان قرار گیرد.
در بسیاری از موارد حتی گروهی آن را به عنوان نشانه از میان رفتن خانواده در سال‌های آینده تلقی کردند و گفته می‌شود که امروزه مردم با تشویش کمتری در مقایسه با گذشته به ازدواج روی می‌آورند، چرا که طلاق برای آنان در حکم راهکاری تلقی می‌شود تا در صورتی که در فرایند ازدواج مشکلی بروز کرده و یا حالت موفقیت‌آمیز و خشنود کننده‌ای برای طرفین متصور نبود بتوانند به راحتی از قید ازدواج خلاص شوند.
بیشتر طلاق‌ها وقتی اتفاق می‌افتد که ازدواج و یا ازدواج‌کنندگان جوان و کم تجربه هستند این در حالی است که تمامی ازدواج‌ها پس از سپری شدن ایام شادی آفرین توام با عشق و محبت دست‌خوش گونه‌ای از بحران می‌شوند و تمامی زوجها حداقل چند گامی را باید در بحران‌های کوچک و بزرگ طی طریق کنند.
به اعتقاد کارشناسان طلاق دلایل گوناگونی دارد، این دلایل متناسب با موقعیت، طبقه و جایگاه اجتماعی زوجین متفاوت است، بی‌تردید شناخت عوامل موثر در شکل‌گیری این پدیده در کنترل و کاهش آن نقش به‌سزایی دارد.
با این وجود دلایل احتمالی از هم گسیختگی زندگی زناشویی از طریق طلاق تقریبا بی‌شمارند زیرا پیوند زناشویی دو شخصیت منحصر به فرد با دو زمینه متفاوت را برای زندگی در زیر یک سقف گردهم می‌آورد. شاید مهم‌ترین دلیل طلاق این باشد که پیش از ازدواج، یک طرف زناشویی از طرف دیگر چشم‌داشت‌های بیش از حدی دارد، این چشم‌داشت‌ها عبارتند از منزلت اجتماعی، رابطه جنسی، شهرت خانوادگی، سلامت جسمانی، امنیت شغلی و نقشی که یک فرد از همسرش انتظار دارد.
در جوامع امروزی عشق و علاقه پرشور یکی از عوامل مهم زندگی زناشویی به شمار می‌آید.
پیش از ازدواج یک زوج معتقدند تا زمانی که عشق‌شان به همدیگر فروکش نکند بر هر مشکلی می‌توان فائق آمد.
آنها به زودی در می‌یابند که آتش عشق پیشین‌شان فروکش کرده و برای حل مسائل شان باید راه‌های عملی‌تری را در پیش بگیرند.
به هر روی طلاق یکی از مهم‌ترین ناهنجاری‌های خانوادگی و اجتماعی است که در جامعه ما روندی روزافزون و رشد چشمگیر داشته است، به‌گونه‌ای که بررسی‌ها نشان می‌دهد با وجود همه موانع یا ذهنیت منفی که در جامعه نسبت به آن وجود دارد، این مسئله می‌رود تا به امری بسیار رایج بدل شود و قبح آن نیز تا حد زیادی در میان مردم از بین برود.
واژه طلاق از دیرباز در فرهنگ مردم این دیار از بار معنایی خاصی برخوردار بوده است.
طلاق بیش از آنکه معلول یک سری ناهنجاری‌های خانوادگی باشد که ناخواسته و از سر اجبار پیش می‌آید، یک گناه تلقی می‌شده است با این وجود رشد چشمگیر آمار طلاق در مقایسه با آمار ازدواج در جامعه ایرانی در سطح کلان و استان مازندران در مقیاسی کوچک‌تر چالش مهمی است که ضرورت بررسی آن از جنبه‌های مختلف احساس می‌شود.
* رتبه هشتم مازندران در طلاق
مدیرکل ثبت احوال استان مازندران با اشاره به اینکه در 9 ماهه سال جاری 24هزار و 456 واقعه ازدواج در مقابل 4 هزار و 914 واقعه طلاق در مازندران به ثبت رسید، گفت: استان مازندران از نظر وضعیت طلاق در کشور در جایگاه هشتم قرار دارد.
فرج‌الله ملکی با بیان اینکه در این مدت نسبت ازدواج به طلاق 89 به 15 بوده است، گفت: در همین مدت نرخ طلاق در استان دو در هزار بوده به طوری که در هر شبانه‌روز 18 واقعه طلاق در مازندران به ثبت رسیده است.
ملکی افزود: استان‌های البرز، تهران، خراسان رضوی، کرمانشاه و قم بیشترین آمار طلاق را در سطح کشور دارند.
مدیرکل ثبت احوال مازندران خاطرنشان کرد: آگاهی نداشتن کافی جوانان در انتخاب همسر، تعیین معیارهای سطحی در انتخاب همسر، عدم تفاهم اخلاقی و اختلاف فرهنگی زوجین، دخالت‌های بی‌مورد خانواده‌ها، بیکاری، از بین رفتن قبح طلاق، افزایش آمار طلاق توافقی و اعتیاد مهم‌ترین عوامل طلاق در مازندران هستند.
وی با اشاره به اینکه بیشترین ازدواج ثبت شده در استان در سنین 20 تا 24 سال است، یادآور شد: بیشترین آمار طلاق هم در سنین 25 تا 29 سال اتفاق افتاده است.
ملکی میانگین سن ازدواج آقایان را 27 سال و خانم‌ها را 24 سال اعلام کرد و افزود: میانگین سن طلاق در خانم‌ها 30 و در آقایان 33 سال است.
وی با بیان اینکه بیشترین آمار طلاق ثبت شده مربوط به زوجین هم‌سن است، تصریح کرد: بیشترین طلاق با طول زندگی کمتر از چهار سال ثبت شده است.
* مشکلات فرهنگی دلیل 83 درصد طلاق در مازندران
معاون سیاسی و امنیتی استاندار مازندران با اشاره تفصیلی به پیشینه مازندران و آمار بالای تحکیم خانواده در نسل گذشته مازندران که طلاق را امر منسوخی می‌دانستند و تمام تلاش خانواده‌ها این بود که مانع شکل‌گیری طلاق در بافت خانوادگی خود شوند، گفت: آمار طلاق در مازندران نگران‌کننده و تثبیت و حتی کاهش محسوس آن مستلزم همکاری جدی خانواده‌ها، اقوام ذی‌نفوذ و سایر نهادهای تاثیرگذار اجتماعی است.
هادی ابراهیمی ادامه داد: خانواده اصلی‌ترین نهاد اجتماعی در جامعه است و بقای هر جامعه‌ای نیز منوط به تقویت و تداوم خانواده‌ها است و طلاق، جدی‌ترین آفت برای رونق خانواده‌ها است و تمامی روابط اخلاقی و عاطفی و معنوی در یک جامعه انسانی و مذهبی منوط به پایداری و استحکام ارتباطات خانوادگی است و اگر این نهاد مقدس، قربانی گسترده تصمیمات احساسی، ناشیانه و توهم‌آمیز شود، جامعه ما باید احساس نگرانی کند و نگذارد که روند تصاعدی طلاق همچنان استمرار بیابد.
ابراهیمی با بیان اینکه از شنیدن آمار بالای طلاق احساس خطر می‌کنم گفت: ما در ایام اخیر به آنالیز آماری و توصیفی طلاق پرداختیم و در نهایت تاسف باید اعلام کنیم که 83 درصد علل طلاق به موضوعات فرهنگی مربوط می‌شود و دلایل اقتصادی و غیره در 17 درصد باقیمانده گنجانده شدند و در بین موضوعات فرهنگی، عناوینی همچون چشم و هم‌چشمی، تعارضات فرهنگی، عدم تفاهم و غیره دارای فراوانی بیشتری‌اند که متاسفانه همه این‌ها ریشه در فقدان و یا عدم کفایت آموزش زندگی در قبل از ازدواج و نیز شروع زندگی دارد.
وی ادامه داد: تکان دهنده‌ترین آمار حاکی از آن است که بیش از 40 درصد طلاق‌ها مربوط به طلاق‌های دوران نامزدی و در نخستین سال عقد است که نداشتن مهارت زوج‌های جوان و نیز عدم آموزش کافی را به ما یادآور می‌شود و در این رابطه لازم می‌دانم ضمن فراخوان روحانیت، شبکه‌های تبلیغی، رسانه‌ها و سایر نهادهای فرهنگی و اجتماعی جهت اعتلای سطوح مهارت زندگی و بهبود ارتباطات زوجها متذکر شوم که آنچه که مهم‌تر از ضمانت‌های مالی مثل مهریه و جهیزیه و غیره است، تجهیز افکار زوجین به مهارت‌ها، تجارب فرهنگی و مذهبی است که متاسفانه کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند.
معاون سیاسی و امنیتی استاندار مازندران گفت: امروزه ما شاهد اوج گیری پدیده زشت چشم و هم‌چشمی و کورس‌گذاری خانواده‌ها در افزایش مخارج سرسام‌آور عروسی‌هایی هستیم که گاهی تا یک هفته در هتل‌های مجلل و باغ‌های گران با پذیرایی‌های تشریفاتی و ثبت نرخ‌های هجومی 100 میلیون و 200 میلیون به طول می‌انجامد که این اسراف‌ها و تبذیرها جرات ازدواج را از خانواده‌های متوسط می گیرد و این ازدواج‌های پرهزینه زمینه فشارهای روحی و روانی را به زوج‌های جوان تقویت کرده و گاهی بدهکاری ناشی از این مراسم اندازه اختلافات را بالا برده و خیلی زود جدا می‌شوند.
ابراهیمی افزود: فرمانداری‌ها موظف به راه‌اندازی کارگروه تحکیم بنیاد خانواده و جلوگیری از اتفاقات ساختارشکن و خانمان برانداز شده و در این رابطه باید از پتانسیل روحانیت، اساتید دانشگاه‌ها، قضات، اصحاب رسانه و سایر عناصر تاثیرگذار استفاده بهینه شود تا روند نزولی این آمار نگران‌کننده آغاز شود.
وی افزود: ما تمام تلاش خود را برای تحقق ازدواج‌های آسان با ارائه تسهیلات بانکی و گسترش وام‌های ازدواج، وام‌های خود اشتغالی و سایر حمایت‌های بانکی انجام داده و می‌دهیم تا مانع از تبعات تلخ طلاق‌های گسترده شویم و در این رابطه دست کمک به سوی مشاورهای روانی و اجتماعی، روحانیت، اساتید دانشگاه، معلمان مدارس، شبکه‌های تبلیغی، مراکز بهزیستی، مراکز بهداشتی، ناجا و قوه محترم قضائیه دراز می‌کنیم.
ابراهیمی با تاکید بر ضرورت تشکیل کارگروه‌های تخصصی به شکل منطقه‌ای برای حل مسائل مناطق مختلف استان گفت: مردم باید مطمئن باشند که یقیناً خروجی این جلسات و بکارگیری درست ظرفیت‌های نهادهای مهم جامعه مثل نمازهای جمعه، مساجد، حسینیه‌ها، روضه‌ها، هیئت‌ها، رسانه‌ها، نهادهای تربیتی و آموزشی و غیره به کاهش محسوس آمار طلاق خواهد انجامید.
* طلاق عاطفی مخرب‌تر از طلاق واقعی
زهرا شرف‌الدین در دوره آموزشی راهبردهای ارتقای بهداشت روانی و اجتماعی که از سوی آموزش و پرورش و امور بانوان فرمانداری آمل برگزار شد با اشاره به اینکه بهترین زن کسی است که خانواده‌اش از وی راضی باشند، یادآور شد: خدمت به خانواده آتش غضب خداوند را می‌پوشاند.
وی افزود: اگرچه امروز طلاق معضل نگران‌کننده‌ای در جامعه است اما قطع ارتباط عاطفی زن و شوهر که به طلاق عاطفی مشهور است از طلاق قطعی مضرتر و مخرب‌تر است.
شرف‌الدین با اشاره به اینکه یک تحقیق در پرونده طلاق‌های استان نشان می‌دهد که بر خلاف تصور همگان وضعیت اقتصادی در جدایی‌ها نقش کمتری دارد، یادآور شد: مهم‌ترین دلایل طلاق‌ها در مازندران به دلیل مسائل فرهنگی صورت می‌گیرد در حالی همه تصور می‌کنند که مسائل اقتصادی عامل اصلی طلاق‌هاست.
وی تاکید کرد: عدم شناخت زن و مرد از یکدیگر، عدم آشنایی به وظایف همسرداری و خانواده، عدم تفاهم و سوظن و مشکلات اخلاقی زوجین از مهم‌ترین دلایل طلاق به شمار می‌رود که منشأ فرهنگی دارد.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری مازندران با اشاره به اینکه این مشکلات فقط مربوط استان مازندران نیست و در همه جای کشور دیده می‌شود، افزود: بخشی از طلاق‌ها نیز به دلیل مسائل جنسی در میان زن و شوهر صورت می‌گیرد.
وی با اعلام اینکه در جامعه امروز زن و مرد باید بتوانند احساسات خود را مدیریت کنند، تصریح کرد: این مدیریت به دوام و ثبات خانواده‌ها کمک می‌کند.
شرف‌الدین با اشاره به روابط همکاران زن و مرد در ادارات گفت: بسیاری از روابطی که آسان شمرده می‌شود آغاز نابودی و ویرانی خانواده‌هاست.
شرف‌الدین علت افزایش مقوله خیانت در خانواده‌ها که معمولاً به طلاق می‌انجامد را دور بودن از مبانی اسلامی و دلباختگی نسبت به فرهنگ غرب و نفوذ این فرهنگ در جامعه دانست و افزود: تهاجم فرهنگی، شیوع فیلم‌های غیراخلاقی و استفاده نادرست از تکنولوژی جدید نظیر ماهواره و اینترنت در افزایش طلاق‌ها موثر بوده است.
وی افزود: در این باره نگاه تک بعدی و دنبال یک مقصر بودن نتیجه‌ای در برندارد چرا که خانواده تک بعدی و دارای یک زاویه نیست، عوامل متعددی مثل تکه‌های پازل در کنار هم منجر به آمار روزافزون طلاق شده است.
وی با بیان اینکه خدمت بی‌منت زن در خانواده، خانواده را از آسیب نجات می‌دهد، گفت: زنان نباید به جای آرامش دادن به خانواده، اضطراب را به خانواده تزریق کنند.
به هر تقدیر پدیده طلاق از نظر روانی، حقوقی و اجتماعی آثار فراوانی دارد که بعضی از آنها مربوط به خود زوجین و بعضی دیگر به خانواده آنها است و در صورتی که از آن ازدواج فرزندانی هم به وجود آمده باشند، این جدایی تاثیر بسیار قابل ملاحظه ای در وضعیت کودکان آنها می‌کند.
به اعتقاد کارشناسان مهم‌ترین اثر طلاق احساس تنهایی و منزوی شدن فرد است که این اتفاق احتمال سوءتعبیرها و حتی خودکشی را افزایش می دهد و شرایطی را ایجاد می‌کند که فرد از زندگی بیزار و توام با احساس پوچی در برابر سو الاتی قرار گیرد که شاید هرگز نتواند پاسخی برای آن بیابد.
در چنین شرایطی بدبینی فرد نسبت به جنس مخالف و تعمیم آن نسبت به همه افراد جامعه شکل می‌گیرد که این سرآغاز بسیاری از ناهنجاری ها است.
نگاه‌های ترحم‌آمیز و یا انگ‌ها و برچسب‌هایی که در باور بسیاری نهادینه شده است موجب می‌شود فرد احساس کمبود بیشتری کند.
از طرفی دلسوزی بیش از حد اطرافیان و جامعه نیز باعث می‌شود مشکلات روحی افراد مطلقه تشدید شده و جو بی‌اعتمادی و تعارض با دیگران تمام فضای ذهنی این گروه را پر کند.
خلاصه کلام اینکه طلاق شاید تنها مشروعی است که آثار مخرب بسیاری را برای فرد، خانواده و جامعه به همراه دارد.
====================
گزارش از کوروش غفاری چراتی
انتهای پیام/2296/غ40
