"مصطفی علوی"، استاد علوم سیاسی دانشگاه قاهره در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در قاهره به بررسی روابط مصر با رژیم صهیونیستی، قضیه فلسطین و راه بازگشت مصر به شکوه و قدرت منطقه ای خود پرداخت.
وی درباره نقش دولت انقلابی مصر در مناقشه اعراب و اسرائیل گفت: باید به دولت مصر اجازه داد تا فرصت پیدا کند و وضعیت خود را ثبات ببخشد سپس وارد مناقشات از جمله مناقشه اعراب با اسرائیل بشود چرا که این امر به وقت برای ساماندهی امور و روشن کردن مواضع و برنامه های دولت نیاز دارد و کاری نیست که به سادگی و با سرعت انجام بشود.
استاد دانشگاه قاهره تاکید کرد جامعه بین الملل حق فلسطینیان برای بازپس گیری سرزمینشان را به رسمیت شناخته است و مرحله آتی مرحله تاسیس دولت فلسطین یا به رسمیت شناختن موجودیت دولت فلسطین است.
وی درباره رابطه مصر با رژیم صهیونیستی گفت که این روابط بر اساس توافقنامه صلح کمپ دیوید و محدود به روابط دیپلماتیک و هماهنگی های امنیتی است و به چارچوب مسائل اقتصادی و فرهنگی و غیره وارد نمی شود.
مصطفی علوی درباره راه بازگشت مصر به شکوه خود همچنین گفت اگر مصر بخواهد سرآمد کشورهای عربی و منطقه باشد و با ایران و ترکیه ائتلاف تشکیل دهد نخست باید پیشرفت علمی و فناوری برای خود محقق کند.
وی با درخواست از نخست وزیر مصر برای در نظر گرفتن منفعت ملت و کشور مصر بالاتر از هر چیز دیگری گفت: منافع مصر باید بر وزرا و رهبران و مقامات سیاسی مصر حاکم باشد.
**** متن کامل این گفت‌وگو به شرح ذیل است****
فارس: نقش صهیونیست ها در مصر قبل از انقلاب این کشور چگونه بود و روابط بین مصر و رژیم صهیونستی از سال 1979 تاکنون چگونه می بینید؟
علوی: رابطه مصر با اسرائیل رابطه‌ای دیپلماتیک بر اساس توافقنامه صلح کمپ دیوید در سال 1979 بوده است و دو کشور به موجب این توافقنامه روابط و ساز و کارهای امنیتی با یکدیگر دارند و مناطقی موسوم به الف، ب و ج در خاک مصر و منطقه در خاک سرزمین های اشغالی بر اساس این توافقنامه تعیین شده است و به نظر نمی‌رسد که خارج از روابط دیپلماتیک هیچ پیشرفتی در زمینه روابط تجاری، فرهنگی و یا اقتصادی بین دو کشور ایجاد شده باشد. بنابراین عادی سازی روابط بین مصر و اسرائیل از سال 1979 تاکنون وجود ندارد و تنها در چارچوب روابط دیپلماتیک و امنیتی است.
فارس: در جریان انقلاب مصر شنیدیم که دستان پنهانی یا طرف سومی وجود دارند که در حوادث مصر تاثیرگذار هستند می توانید در این باره بیشتر برایمان توضیح دهید؟
علوی: با توجه به اینکه این موضوع از سوی رسانه ها و نه مقامات اعلام شده است من در جایگاه یک استاد علوم سیاسی نمی توانم در این باره توضیحی داشته باشم اما اینکه دستان مخفی در داخل و خارج بر حوادث پس از انقلاب مصرتاثیر داشته اند در زمان خود آشکار خواهد شد البته چه بسا طرف های خارجی که به دنبال منافع خود در منظقه هستند دستی در حوادث پس از انقلاب مصر هم داشته اند.
فارس: روابط مشترک آمریکا و رژیم صهیونیستی را چگونه می بینید؟
علوی: به اطمینان باید گفت روابط محکمی بین آمریکا و اسرائیل وجود دارد و این چیز جدیدی نیست و اگر به یاد داشته باشیم می دانیم اولین کشوری که رژیم اسرائیل را در ماه مه 1948 به رسمیت شناخت آمریکا بود و دومین کشور اتحاد جماهیر شوروی بود که اسرائیل را به رسمیت شناخت و این دو کشور در آن زمان دو قدرت بزرگ جهان بودند. اسرائیل در منطقه کشورهای عربی و خاک فلسطین تاسیس شد و موجودیت اسرانیل در منطقه ارتباط محکمی با سیاست آمریکا در راستای تحقق منافع خود دارد بنابراین طبیعی است که اسرائیل و آمریکا روابط قوی با یکدیگر داشته باشند.
فارس: آیا تشکیل یک اتحادیه عربی به رهبری مصر برای عضویت نیروهای عربی و اسلامی در آن و مقابله با اتحاد بین آمریکا و اسرائیل ممکن است؟ چگونه می توانیم حق فلسطینیان در حاکمیت بر سرزمینشان را به اسرائیل ثابت کنیم؟
علوی: حق فلسطینیان در بازپس گیری سرزمین خود از چنگ اسرائیل موضوعی است که جامعه بین المللی نیز آن را به رسمیت شناخته است و مبارزه خواه در سطح فلسطین یا در سطح جهان عرب باید مورد حمایت بین المللی و منطقه ای از سوی نیروهای منطقه ای غیرعربی قرار گیرد تا از تشکیل کشور مستقل فلسطینی در کرانه باختری و نوار غزه حمایت شود؛کشور مستقل فلسطین که به عضویت سازمان ملل در‌آمده باشد.
تشکیل کشور مستقل فلسطین مبارزه طولانی مدت و بزرگ و عمیق فلسطینیان و کشورهای عربی با یکدیگر را می‌طلبد به گونه ای که مورد پشتیبانی نیروهای منطقه ای و بین المللی نیز قرار بگیرد. ما در شرایط انقلاب‌های بهار عربی هستیم و نظام جدیدی در مصر روی کار آمده است که در قبال قضیه فلسطین بسیار بهتر از قبل خواهد بود اما باید به دولت مصر اجازه داد تا فرصت پیدا کند و وضعیت خود را ثبات ببخشد سپس وارد مناقشات از جمله مناقشه اعراب با اسرائیل بشود چرا که این امر به وقت برای ساماندهی امور و روشن کردن مواضع و برنامه های دولت نیاز دارد و کاری نیست که به سادگی و با سرعت انجام بشود.
فارس: چرا با وجود اینکه جامعه بین الملل اسرائیل را به رسمیت شناخته است می توان اسرائیل را از فلسطین بیرون انداخت؟
علوی: سیاست از جمله سیاست بین المللی بر مقوله ای با نام "هنر امکان" استوار است و تشکیل کشور مستقل فلسطینی در همه سرزمین کرانه باختری و نوار غزه ممکن است و این بخشی از خاک فلسطین است اما هنگامی که کشورها و رژیم ها اهداف خود برای آینده را تعیین می کنند این امکان را نیز در نظر می گیرند و اهداف خود را بر این مبنا تعیین می کنند و چه بسا در آینده فرصت های بهتری برای اهداف برتر وجود داشته باشد. اما در شرایط کنونی ما در برابر وضعیت بین المللی و منطقه ای واقع هستیم که اجازه نمی دهد هدف عالی تشکیل کشور مستقل فلسطینی بر همه خاک کرانه باختری و نوار غزه محقق شود این هدفی است که باید همه کشورهای عربی و غیر عربی منطقه با کشورهای جهان بر سر آن متحد بشوند.
فارس: آیا به دنبال تشکیل کشور مستقل فلسطینی رژیم صهیونیستی برچیده می شود؟
علوی: مرحله آتی مرحله تشکیل کشور مستقل فلسطین یا اعتراف به موجودیت کشور فلسطین در همه خاک کرانه باختری و نوار غزه است اما در ما فوق این سرزمین مردمی ساکن هستند که جهان رژیمشان را به رسمیت شناخته است و ما در شرایط کنونی باید به فکر نشکیل کشور مستفل فلسطینی در کرانه باختری و نوار غزه باشیم.
فارس: آیا مصر طرحی برای بازگشت به شکوه خود و به دست گرفتن قدرت در جهان عرب دارد؟
علوی: مطمئنا و این امری حتمی و لازم است اما برای تحقق آن باید به تحصیل و تحقیقات علمی در مصر اهتمام بیشتری داده شود که بدون آن نمی توان در بازگشت به شکوه و اقتدار موفق بود. در گذشته قدرت کشورها بر اساس قدرت نظامی آنها بود و پس از آن قدرت اقتصادی به آن افزوده شد و سپس قدرت فرهنگی نیز اضافه شد و هنگامی که فیلم و سریال مشاهده می کنید یا کتابی را به هر زبانی می خوانید این قدرت فرهنگی یک کشور را می رساند و این چیزی است که موجب شده است کشوری مثل آمریکا بسیار قدرتمندتر از دیگر کشورهای جهان همچون ژاپن باشد. ژاپن و چین قدرت‌های بزرگ جهان هستند اما از لحاط فرهنگی به قدرت بزرگ تبدیل نشده اند و این دو کشور ژاپن و چین با نیروی علمی و فناوری خود قدرت گرفته اند.
ساختار جوامع عربی باید بر این اصل جدید که همان آموزش و وجود سیستم ملی کامل برای تحقیقات علمی و توسعه فناوری است استوار باشد و این امر تاکنون در مصر که 3 درصد از تولید ناخالص ملی را در زمینه آموزش هزینه می کند ناکافی است اما در آمریکا و ژاپن این میزان 4/5 درصد است. اختراعات اکنون بیشتر از اینکه در زمینه سلامتی و پزشکی و درمان باشد در زمینه صنعت، کشاورزی، بازرگانی و در زمینه های بیوتکنولوژی و یا رایانه است که باید با دانش و تحقیقات علمی دروازه پیشرفت اساسی را به روی خود گشود که به دنبال آن پیشرفت های دیگردر زمینه های مختلف زندگی حاصل می شود.
فارس:وظیفه مصر برای ایفای نقش پیش آهنگی و رهبری کشورهای عربی چیست؟علوی: نخست ما باید کشورمان را بسازیم تا مشکلات امنیتی و اقتصادی آن را حل کنیم ما همواره می گوییم که سیاستی بدون اقتصاد وجود ندارد و اقتصاد بدون امنیت وجود ندارد و به دنبال آن سیاست بدون امنیت و اقتصاد وجود ندارد. ما باید در سطح مصر همه این مشکلات را حل کنیم و کشور بر اساس اصول صحیح بنا شود و یکی از اصول اساسی در این رویکرد این است که نظام تحقیقاتی علمی و فناوری واقعی برای مصر وجود داشته باشد و برای تحقیقات علمی هزینه کنیم نه تنها از بودجه بلکه از درآمد حاصل از تولید ملی در هر سال باید برای این امر اختصاص دهیم در حالی که حمایت مالی از تحقیقات علمی بسیار کم است و باید بیشتر بشود.
از سوی دیگر تحقیقات علمی باید با بخش صنعت، کشاورزی و آبیاری مرتبط بشود چرا که درخواست برای انجام تحقیقات علمی بر حسب نیاز وزارتخانه ها است برای مثال وزارت دفاع در نیروهای نظامی از دانشگاه بخواهد که تحقیقاتی را در زمینه مورد نیاز انجام دهند و یا وزارت اقتصاد با نهادهای خود از دانشگاه بخواهد که در کدام زمینه های اقتصادی پژوهش کنند.کلید پیشرفت و رسیدن به شکوه، پیشروی در مسیر تحقیقات علمی و توسعه فناوری است و به همین دلیل است که چین ظرف کم تر از 12 سال در رتبه دوم جهان قرار می گیرد چرا که با تحقیقات علمی و فناوری جلو رفته است و به جایگاه برتر اقتصادی در جهان دست یافته است و در جایگاه برتر نظامی نیز قرار خواهد گرفت.
چین تاکنون از لحاظ نظامی تنها قدرت برتر در منطقه شرق آسیا است و زمانی که تحقیقات علمی و پیشرفت در فناوری خود را به پایان برساند قدرت نظامی خود را به جهانیان نشان می دهد در عین حال که چین تنها کشوری در جهان است که موشک ضد ماهواره دارد و این نشان می دهد که در این زمینه علمی بی رقیب است. اگر مصر بخواهد سرآمد کشورهای عربی و منطقه باشد و با ایران و ترکیه ائتلاف تشکیل دهد نخست باید پیشرفت علمی و فناوری برای خود محقق کند.
فارس: چه پیامی برای هشام قندیل دارید؟
علوی: پیام مهم این است که نخست وزیر قبل از در نظر گرفتن منافع وزیر یا رئیس و یا هر فردی منفعت مصر را اول و آخر همه چیز بداند منفعت مصر بالاتر از هر چیز دیگری است و منافع مصر باید بر وزرا و رهبران و مقامات سیاسی مصر حاکم باشد.
انتهای پیام/ق
