به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی این شهر تاکنون علت آتش‌سوزی‌های اخیر در شش باغ شیراز را اعلام نکرده است اما چندی پیش سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری این شهر در اطلاعیه‌ای نسبت به آتش‌سوزی عمدی باغهای شیراز توسط برخی مالکان هشدار داده بود.
شیراز همواره به داشتن باغهای سرسبز معروف بوده است، اما امروز کوچه‌باغ‌ها و باغ‌هایش پشت دیوارهای بلند ساختمان‌ها پنهان شده یا به زمین‌های مخروبه تبدیل شده‌اند تا با خشکاندن آن‌ها مالکانشان نقشه در دست، راهروهای شهرداری‌ها را به دنبال مجوز ساخت و ساز بالا و پایین بروند.
مساحت باغهای قصردشت شیراز سه دهه پیش، یعنی قبل از رونق بلندمرتبه‌سازی‌ها، چند برابر مساحت کنونی آن بود.
میوه‌های خوش عطر و طعم باغهای قصردشت شیراز نیز در هر جایی معروف بود، اما امروز این محصولات حتی در شیراز یافت نمی‌شوند و دیگر نباید به دنبال سیب‌های سرخ و سفید ترشش، انارهای دانه سرخش و زردآلوهای طلایی‌اش گشت.
از منطقه سجادیه که شروع بخشی از این باغ‌هاست اگر گذر کنیم باغهای سرسبز انگور و انجیری را به یاد می‌آوریم که تا دو سال پیش انگور، انجیر و گلابی‌های وحشی‌اش جانمان را تازه می‌کرد اما اکنون این باغ‌ها سوخته‌اند.
اگرچه مسئولان به شدت طرح ساماندهی باغهای قصردشت را دنبال می‌کنند، اما باز برخی آن‌ها شبانه طعمه حریق و نیستی می‌شوند.
به گفته مهدی عظیم یکی از دوستداران میراث فرهنگی، باغهای قصردشت شیراز شناسنامه اصیل این شهرند و باید به عنوان میراثی گرانبها برای آیندگان حفظ شوند، اما هر ساله شاهد ویرانی بخش بسیاری از این باغ‌ها در شیراز هستیم.
باغهای قصردشت شیراز که از سال‌های دور، وسیع‌ترین پهنه سبز و ریه شهر شیراز محسوب می‌شده‌اند، به دلیل تهدیدات جدی تخریب و تغییر کاربری ناشی از روند فزاینده گسترش ساخت و سازها به ویژه در دهه‌های 1380 - 1360، محور توجه مدیریت شهری قرار گرفتند و بر این اساس طرح ساماندهی این باغ‌ها توسط مهندسان مشاور برای این محدوده تهیه و در سال 1379 به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران رسید و مبنای اقدامات اجرایی در این محدوده قرار گرفت.
این طرح اگرچه به دلیل برخورداری از پشتوانه نظری محافظه‌کارانه توانست پهنه وسیعی از باغ‌ها را در مقابل هجوم پرشتاب اقدامات تخریبی حفظ کند، اما از آنجا که به شرایط اقلیمی به ویژه خشکسالی سال‌های اخیر، همچنین ملزومات اقتصادی معیشتی باغداران، پیش‌نیازها و خدمات پشتیبانی باغ‌ها و سایر الزامات حفاظت مؤثر و توسعه آن‌ها به عنوان زیرسیستمی از سیستم شهری بی‌توجه ماند، اینک مدیریت شهری شیراز را با انبوهی از مشکل‌ها، ابهامات و مسائل اجرایی رو به رو کرده است.
*طرح ساماندهی باغهای قصردشت
مدیر ستاد آبادگری باغهای قصردشت شهرداری شیراز در مورد وضعیت این باغ‌ها در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در شیراز گفت: باغهای قصردشت، بر اساس تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری کشور از سال 79 در قالب طرح حفظ باغ‌ها قرار گرفته است و به همین خاطر یک دهه قبل شهرداری شیراز برای جلوگیری از روند رو به رشد تخریب باغ‌ها، طرح ساماندهی باغهای قصردشت را به اجرا درآورد.
فرزاد میرزایی اظهار داشت: حدود یک‌هزار هکتار از باغ‌ها غیرقابل ساخت و ساز، تفکیک و تغییر کاربری است و 220 هکتار از آن‌ها ظرفیت تبدیل به منطقه گردشگری و تفریحی را دارند و در صورتی که بخش خصوصی تمایل به سرمایه‌گذاری داشته باشد با آن‌ها همکاری می‌شود.
وی افزود: حدود 300 هکتار از این باغ‌ها نیز کم‌بازده و بی‌بازده هستند که قابلیت تغییر کاربری دارند و از درآمد آن شهرداری باغهای بدون بازده و غیرقابل تفکیک را از صاحبانش می‌خرد.
به گفته وی، بخش دیگری از باغ‌ها نیز که در کمربندی قرار دارد فقط کاربری باغداری و کشاورزی دارند، از این رو ایجاد جاده در آن مانعی ندارد.
مدیر ستاد آبادگری باغهای قصردشت شهرداری شیراز ادامه داد: بخشی از باغ‌ها در دو نقطه روستایی دینکان و مهدی‌آباد قصرالدشت واقع هستند بنابراین توسعه و ساخت و ساز در آن‌ها ممنوع شده است.
میرزایی اضافه کرد: در بخشی از باغ‌ها که ساخت و سازهای پراکنده وجود داشته، توسعه بنا ممنوع است، اما در صورتی که مراحل قانونی طی شود اجازه تجدید‌‌بنا و بازسازی داده می‌شود.
این مسئول تصریح کرد: آتش‌سوزی‌های عمدی در باغ‌ها اتفاق می‌افتد که این مهم از طریق دادگستری پیگیری می‌شود تا این افراد به مجازات برسند.
وی گفت: شهرداری شیراز برای حفظ این باغ‌ها از ورطه خشکسالی، تعداد بسیاری چاه حفر کرده اما نیاز آبیاری باغ‌ها بیش از این است.
این مسئول ادامه داد: میزان آب دادن به باغهای قصرالدشت در گذشته یک‌هزار و 900 لیتر در ثانیه بود که هم‌اکنون کاهش یافته و برای گذر از بحران خشکسالی نیاز به 280 چاه آب دارند و در حال حاضر شهرداری در حال ایجاد 10 چاه دیگر در این باغ‌هاست.
به گفته افراد محلی، صاحبان برخی از این باغ‌ها یا در خارج از کشور به سر می‌برند یا فوت کرده‌اند و باغ در دست ورثه است و آن‌ها نیز آن را به حال خود رها کرده‌اند.
برخی از افراد سودجو نیز با بهره‌گیری از صاحبان بی‌تفاوت آن‌ها، در صدد تفکیک باغ‌ها برآمده‌اند تا سود ناچیزی نیز به صاحبانش تعلق گیرد.
مهدی خانی یکی از اعضای شورای اسلامی شهر شیراز در این مورد گفت: این باغ‌ها به دلیل یافتن ارزش اقتصادی دچار گرفتاری شده‌اند و به خاطر اینکه تعریفی برای تولید هوای سالم از طریق این باغ‌ها برای شهر نشده است، اسیر سود کلان شده‌اند.
اما یک وکیل و مشاور حقوقی معتقد است که تخریب فضای سبز شهری منحصر به تخریب و آتش زدن باغ‌ها نیست و در سطح معابر و فضای سبز شهری نیز شاهد هجمه به درختان از سوی برخی اشخاص و دستگاه‌ها هستیم.
مهرداد حقیقی با اشاره به باغ‌سوزی‌های اخیر در شیراز گفت: شهرداری شیراز می‌تواند با پرونده‌سازی تمام موارد وقوع یافته را مستندسازی کرده و به دادگستری و محاکم قضایی ارائه دهد.
وی با بیان اینکه در مرحله اول دستگاه قضایی مجوز نگهداری از باغ تخریب شده را به شهرداری می‌دهد، گفت: در این حالت شهرداری، باغ را اعاده به وضع سابق کرده و درخت‌های سالم را جایگزین درخت‌های سوخته و تخریب شده می‌کند.
این کارشناس حقوقی با تصریح اینکه شهرداری در انجام وظایف محوله هیچ کوتاهی نداشته است، خاطرنشان کرد: بعد از تکمیل پرونده، تکلیف بر عهده دستگاه قضایی است که باید کیفرخواست توسط دادستان به عنوان مدعی‌العموم صادر شده و در کیفرخواست مورد نظر تقاضای اعمال قانون شود.
حقیقی با بیان اینکه اجرا نشدن قانون مصادره به نفع شهرداری موجب تکرار جرم آتش زدن باغ‌ها شده است، گفت: طبق ماده شش، به فردی که باغ‌ها را به آتش کشیده است از سه ماه تا سه سال حبس داده می‌شود اما بر اساس تبصره ذیل همین ماده، باید باغ به نفع شهرداری برای استفاده در مصارف عمومی مصادره شود.
وی همچنین در بیان مصادیق قانونی تصریح کرد: در تیرماه سال 88 قانون‌گذار، قانون مورد نظر در مورد مصادره باغهای تخریب شده به نفع شهرداری را اصلاح و در ماده شش تاکید بر اجرای این قانون داشته است.
وی ابراز امیدواری کرد؛ به زودی و با همکاری دستگاه قضایی، شاهد صدور نخستین حکم در مورد پنج پرونده باغ‌سوزی اخیر مبنی بر مصادره به نفع شهرداری باشیم.
تخریب عمدی باغهای شیراز به بهانه تغییر کاربری در حالی صورت می‌گیرد که این باغ‌ها شناسنامه شهر شیراز محسوب شده و در واقع ریه‌های تنفسی شهر هستند و حفظ آن‌ها یک ضرورت تاریخی است، چرا که باغهای این شهر به عنوان یک مجموعه ارزشمند هنری، محیطی و یادگاری از تاریخ کهن این شهر و به منزله یکی از عناصر هویت‌بخش شهر شیراز است.
انتهای پیام/ز10/ض1002
