حجتالاسلام صادق اشکوری امروز در گفتوگو با خبرنگار فارس در قم، با اشاره به چاپ کتاب انس المهج و حدائق الفرج اظهار کرد: این کتاب به زبان عربی بوده و از سوی ابوعبدالله محمد بن محمد قرطوی معروف به شریف ادریسی به رشته تحریر درآمده است.
وی خاطرنشان کرد: این عالم از جغرافیدانان قرن ششم هجری قمری بوده و این اثر وی تقریبا اثری مصور برای تمام کره زمین است.
رئیس مجمع ذخایر اسلامی ادامه داد: این کتاب دارای 73 نقشه جغرافیایی بوده که به کوشش یوسف بیگ باباپور گردآوری شده است.
وی عنوان داشت: کتاب «انس المهج و حدائق الفرج» نسخه مهمی بوده، ولی متاسفانه در ایران چاپ نشده و اکنون این کتاب بر اساس نسخه کتابخانه مجلس به صورت نسخه برگردان چاپ شده است.
اشکوری با بیان اینکه سه مقدمه در ابتدای این کتاب چاپ شده است، گفت: امیر هوشنگ انوری پژوهشگر مطالعات ایرانشناسی، رسول جعفریان رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی و محمدرضا سحاب رئیس موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب درباره نقشهنگاری اسلامی و اهمیت و جایگاه نسخه جغرافیایی مسلمانان مقدمهای در ابتدای این کتاب نوشتهاند.
این کتاب با همکاری کتابخانه مجلس و کتابخانه ملک چاپ شده و به مبلغ 40 هزار تومان عرضه میشود.
ادریسی در مقدمۀ این کتاب آورده که هدف از تألیف این کتاب به دست دادن خلاصهای از آرای جغرافیایی خود است و از آن 12 کتابی که در مقدمۀ نزهةالمشتاق یاد کرده، به عنوان منابع خود نام میبرد.
به علاوه، همۀ آنچه در غرب دیده یا از جهانگردان شنیده در این کتاب آورده و از امکاناتی که ملک روژه برای تألیف کتاب بزرگتر او فراهم آورده بود، استفاده میکند. به خصوص اخبار بلاد روم همچون آلمان، فرانسه، پرووانس، گاسکونی، بریتانیا، نور ماندی، آکویلیا، توسکانی، لومباردی، ونیز، مجارستان، روس، قپچاق و کیماک را به دقت وصف کرده و در صورت لزوم به تفصیل سخن آورده است.
جای تأسف است که کتابی به این مهمی تا امروز در ایران منتشر و معروف نشده است. کتاب برای ما ایرانیها زمانی دوچندان اهمیت پیدا میکند که در آن به واژه بحر فارس برخورد میکنیم و میبینیم که خلیج فارس که بخشی از هویت ایران کهن ماست، از قرنهای پیشین، قرن ششم و حتی پیشتر از آن، به نام بحر فارس شناخته شده و این امری غیر قابل انکار است.
ابوعبدالله محمد بن محمد بن عبدالله بن ادریسی از خاندان ادریسیان علوی بود که روزگار حقی را که در خلافت داشت طلب میکردند. به همین دلیل مؤلف به عنوان شریف ادریسی شهره شد.
ادریسی از سن نوجوانی سفر آغاز کرد و به جاهایی رفت که در آن روزگار مرسوم نبود. اطلاعات وسیع وی از اسپانیا و مراکش عجب نیست، ولی در صفحات مختلف کتابش معلوم میشود که لیسبون، سواحل فرانسه و انگلستان را نیز دیده است.
وی در سال 510 هـ.ق که هنوز سنش از 16 سالگی نگذشته بود، به آسیای صغیر رفت.
انتهای پیام/و۱۰