حسین شبانی امروز در گفت‌و‌گوی تفصیلی با خبرنگار فارس در نهبندان اظهار داشت: نهبندان که در قلب کویر واقع شده است از مناطق محروم خراسان‌جنوبی و حتی کشور محسوب می‌شود و دارای آثار و بناهای تاریخی ارزشمند است که از جمله آنها می‌توان به آس بادهای نهبندان و خوانشرف، قلعه شاهدژ، قلعه نهبندان، مسجد عاشوراخانه، مسجد میغان و بسیاری از جاذبه‌های طبیعی اشاره کرد.
فارس: در ارتباط با خراسان‌جنوبی بگویید؟
شبانی: سرزمین خراسان‌جنوبی در طول تاریخ هزاران ساله خود بستر افتخارات فراوانی بوده است که آن هم به علت قابلیت‌های بی‌نظیر این خطه است.
خراسان‌جنوبی با طبیعتی گرم و نعمت‌های فراوان خاص خود و با مردمی مهربان و صمیمی همراه با عطر جان‌بخش گل‌های زعفران در شرقی‌ترین نقطه کشور و در دل کویر قرار گرفته است.
خاک گرم این دیار بستری مناسب برای شکوفایی این گل زیباست و دامن پر مهرش همچون مادری مهربان پرورش‌دهنده علما، فضلا و عرفای بسیار گران‌مایه است.
خراسان جنوبی از بیشینه تاریخی بلندی برخوردار است به طوریکه بیش از 640 اثر تاریخی آن تاکنون در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
فارس: در ارتباط با شهرستان نهبندان بگویید؟
شبانی: شهرستان نهبندان با 411 هزار و 102 کیلومتر مربع وسعت، جنوبی‌ترین شهر خراسان‌جنوبی است این شهر در طول جغرافیایی 60 درجه و 30 دقیقه و عرض جغرافیایی 31 درجه و 33 دقیقه و در ارتفاع یک‌هزار و 196 متری از سطح دریاهای آزاد قرار گرفته است.
همچنین شهرستان نهبندان به اقتضای موقعیت طبیعی آن و مجاورت با کویر در دشتی نسبتا وسیع واقع شده و از نظر ناهمواری این شهرستان در شمال مشتمل بر ارتفاعاتی است که قلل آن به 2 هزار و 500 متر می‌رسد که کوه سرخ، کوه بیدشک و کوه بوبک از جمله این ارتفاعات به شمار می‌روند.
شهر نهبندان به عنوان دروازه جنوبی از سمت شمال و دروازه ورودی از سمت جنوب از دیگر شهرستان‌های خراسان جنوبی محسوب می‌شود.
نهبندان که در قلب کویر واقع شده است از مناطق محروم استان و حتی کشور محسوب می‌شود دارای آثار و بناهای تاریخی و جاذبه‌های طبیعی فراوانی است که همچنان گردشگران و مسافران نوروزی را به سوی خود فرا می‌خواند.
فارس: از وجه تسمیه و پیشینه تاریخی نهبندان بگویید؟
شبانی: نهبندان در گذشته "نه" و "نیه" نامیده می‌شده است، بیشتر آثار تاریخی از جمله "تاریخ سیستان" از این سرزمین با نام‌های "نه" و "نیه" یاد کرده‌اند و گویا از سده (7 هـ . ق) به بعد "نهبندان" گفته شده است.
همچنین "نی" به زبان پهلوی، به معنی "بنا" و "شهر" بوده و نظیر آن در کلماتی چون نیشابور و نهاوند دیده می‌شود، لازم به یادآوری است که نهبندان در لهجه مردم محلی و در گفت‌وگوهایی که جنبه خودمانی‌تری دارد، هنوز همان "نه" گفته می‌شود.
واژه نهبندان شاید از زمانی متداول شده که روستای بندان در 75 کیلومتری جنوب خاوری "نه" به گونه زندان و بندان فرمانروایان سیستان درآمده و این دو نام با هم و در کنار هم به کار رفته‌اند.
به هر حال شهر "نه" در کناره کویر، در پیش از اسلام وجود داشته و از آبادی‌های مهم و استراتژیک آن زمان به شمار می‌رفته است.
یکی از منابع مستقل و کم‌نظیر راجع به ایران، تقریبا مربوط است به زمان تولد مسیح که به صورت یک سفرنامه تلخیص شده از ایزودور خاراکسی به دست آمده و بیشتر از لحاظ اطلاعات راجع به شرق ایران مورد توجه است، از اظهارات خاراکسی چنین استنباط می‌شود که "نه" یا "نیه" واقع در حاشیه شرق لوت در سمت جنوب، شهر مهمی بوده است.
منبع دوم که البته در دوران اسلام تالیف شده، اثر حمدالله ابن ابی‌بکر است، وی نه را از اقلیم سوم برمی‌شمارد که آن را اردشیر بابکان موسس سلسله سامانیان که از (226 تا 241 ه.ق) پادشاهی کرد، ساخته است.
فارس: در ارتباط با روستای دهسلم بگویید؟
شبانی: در 100 کیلومتری جنوب غربی این شهرستان روستای دهسلم در حاشیه کویر لوت قرار گرفته که در بخش اکوتوریسم کویر و کویرنوردی با دارا بودن مرتفع‌ترین، وسیع‌ترین و زیباترین تپه‌های ماسه‌ای کشور مورد توجه بسیاری از کویرنوردان داخلی و خارجی قرار گرفته است.
روستای دهسلم یکی از مهم‌ترین و زیباترین روستاهای کویری این شهرستان و کشور به شمار می‌رود، این روستا دارای جاذبه‌های گردشگری و توریستی مهمی نظیر بزرگ‌ترین نخلستان در خراسان، دریاچه نمک، رودشور و زمین‌های پاشتری‌رو است.
فارس: در ارتباط با آس‌بادهای شهرستان نهبندان بگویید؟
شبانی: بخشی از آس‌بادهای شهرستان نهبندان در روستای رومه واقع در 62 کیلومتری شمال باختری شوسف و هشتم کیلومتری شمال روستای میغان واقع است.
آس‌بادهای رومه نیز مانند بقیه آس‌بادهای شهرستان از دو اشکوب تشکیل شده است و شباهت بسیار زیاد این بناها با نمونه‌های موجود دیگر در روستاهای همند و چهارفرسخ نهبندان و نیز طبس مسینا در بیرجند و نیز مقارن بودن زمان ساخت آنها در یک دوره تأثیر معماری این نمونه‌ها را در یکدیگر آشکار می‌سازد.
مالکیت این بناها خصوصی است، نظر به ویژگی‌های معماری و مشابهت با سایر آس‌بادهای شهرستان نهبندان می‌توان این ابنیه را به دوره قاجار نسبت داد.
فارس: در ارتباط با تپه‌های مارنی یا کوه‌های مینیاتوری در نهبندان بگویید؟
شبانی: تپه‌های مارنی یا کوه‌های مینیاتوری در پنج کیلومتری غرب این شهرستان وجود دارد، این کوه‌ها دارای وسعت یک کیلومتر عرض و 25 کیلومتر طول هستند و یکی از بهترین رخ‌نمودهای زیبای زمین‌شناسی در شرق ایران همین تپه‌های مارنی یا کوه‌های مینیاتوری به حساب می‌آیند.
این نوع تپه‌ها در ایران تنها در شهرستان‌های چابهار و نهبندان وجود دارند که وجود این کوه‌های مینیاتوری در نهبندان یکی از مهم‌ترین تفریح‌گاه‌های خانواده‌های این شهرستان محسوب می‌شوند.
فارس: در ارتباط با بافت سنتی روستای استند توضیح دهید؟
شبانی: در 29 کیلومتری جنوب نهبندان، روستای استند قرار دارد که برخوردار از ویژگی‌های معماری سنتی است.
این روستا در منطقه‌ای کوهستانی و در درون دره‌ای قرار گرفته که از لحاظ ساختار و معماری کاملا اصیل و دست‌نخورده باقی مانده و مهم‌ترین مصالح استفاده شده در ساخت خانه‌های مسکونی سنگ است.
فارس: در ارتباط با بنای تاریخی مسجد روستای میغان بگویید؟
شبانی: مسجد میغان در یک مساحت محدود و کوچک ساخته شده و از اجزای معماری آن می‌توان به صحن، شبستان گنبددار و شبستان ستوندار و گنبد خانه اشاره کرد.
این اثر ممتاز تاریخی و معماری در یک روستای دور افتاده است و در صحن مسجد قناتی جاری است که از زیر این قسمت عبور کرده و به طرف دیگر بنا می‌رود.
فارس: از قلعه نهبندان بگویید؟
شبانی: قلعه نهبندان که می‌تواند همان شهر"نه" باشد با پلان دایره‌ای شکل خود بیانگر نقشه شهرهای دوره اشکانی و ساسانی است.
سفال‌های پراکنده در سطح محوطه آوارهای قلعه از نظر فرم و تزئینات همانند سفال‌های دوران اشکانیان و حتی قبل از آن دوران احداث شده است و تا دوره صفویه مورد سکونت اهالی منطقه واقع شده است.
انتهای پیام/آ10/پ3003
