به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، آتشگاه شاه‌کوه زیبایی است که مقتدرانه بر اصفهان خودنمایی می‌کند و سالانه میلیون‌ها گردشگر را به سوی خود جذب می‌کند.
آتشگاه اصفهان یکی از سه اثر قدیمی به جا مانده از دوران باستان و از نظر بزرگی سومین اثر موجود در شهر اصفهان است و جزو هفت آتشکده بزرگ ایران در زمان قباد ساسانی بوده است که در جاده اصفهان به نجف‌آباد در نزدیکی منارجنبان بر فراز یک تپه سنگی قرار گرفته است.
این اثر شگفت‌انگیز بنایی است بر بالای کوه کوچکی در ارتفاع 100 متر و در 8 کیلومتری شهر اصفهان و مرز غربی شهرستان محسوب می‌شود و بر کل دشت اصفهان مشرف است، این کوه احاطه شده در میان باغ‌های سرسبز و زیبای منطقه مهربن یا ماربین و در کناره رودخانه زاینده‌رود از ویژگی‌های منحصر به فرد آن است.
در بالاترین نقطه کوه بنایی استوانه‌ای قرار دارد که محل قرار گرفتن آتش مقدس بوده است و این آتشدان دارای هفت پنجره بزرگ قدی و یک در ورودی است که آتش درون آن از تمام جهات قابل دید بوده است، ارتفاع ورودی آن به اندازه چند پله از سطوح اطراف است و به طور کامل بر تمامی مجموعه و کوه وقوف دارد و در داخل آن در بالای در و تمامی پنجره‌ها طاقچه‌هایی قرار دارند .
برخی از این مجموعه به عنوان یکی از «قصرهای شاه‌زادگان ساسانی» یاد کرده‌اند و برخی نیز از آن به عنوان یک «دژ نظامی» یاد کرده‌اند که این مورد استفاده بیشتر در دوران اسلامی بوده است، اما شهرت و موقعیت محل، کیفیت و نقشه ساختمان و مصالح به کار رفته در این بنا همگی از دلایلی است که نشان می‌دهد این مکان به عنوان آتشکده و معبدی بزرگ استفاده می‌شده است.
مهم‌ترین خصوصیت آتشکده‌ها شامل موارد زیر است: بر روی بلندی و مشرف بر کل منطقه، در میان باغ‌ها، مزارع و نعمت‌های الهی و آب روان از یک طرف آن جاری است.
آتشگاه اصفهان در 11 آذر سال 1330 با شماره 380 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و در سال‌های دهه 50 مرمت اساسی شده و در اوایل دهه 60 به منظور جلوگیری از ایجاد صدمات و تخریب توسط افراد و نیز به دلیل جلوگیری از ایجاد پایگاهی امن برای فساد، درهای ورودی ساختمان‌های آن بسته شده و به طور کامل استتار شده است و امروزه کمتر کسی می‌داند که راه ورود به داخل این ساختمان‌های بزرگ کجا بوده است .
در یکی دو سال اخیر هم تلاش‌های زیادی از سوی برخی افراد صورت گرفته که آتشکده بودن این بنا را زیر سؤال برده و آن را از اهمیت و تقدس تاریخی بیندازند، امروزه بسیاری از نقاط آن توسط عوامل طبیعی تخریب شده و به طور تقریبی نیمی از این مجموعه به صورت تلّی از خاک درآمده و در طول همین دو سال گذشته چند تکه از دیواره‌های آن توسط آب باران و عوامل دیگر نابود شده است .
البته در سال‌های اخیر میراث فرهنگی اصفهان دکه‌ای برای فروش بلیت به گردشگران در پایین کوه دایر کرده است و شهرداری اصفهان در اقدامی در خور تحسین پارکی زیبا در کنار آن ایجاد کرده، اما در مورد خود مجموعه و نگه‌داری آن هیچ اقدامی صورت نگرفته، این بنا را باید همانند تپه سیلک کاشان، شهر سوخته، معبد چغازنبیل، کوه خواجه در لیست میراث فرهنگی شکل گرفته بر بستر رودها و دریاچه‌ها دانسته است.
معمار مرمت‌گر و استاد دانشگاه در ارتباط با قدمت آتشگاه اصفهان با اشاره به تحقیقات پروفسور گالدیری قدمت این آتشگاه را مربوط به دوره عیلامی‌ها دانست و بیان داشت: زمانی که قدمت خشت‌های آتشگاه بیش از 2 هزار و 500 سال است و در واقع با تمدن عیلام هم‌زمان است، اما چون نتایج این آزمایشات به شکل مکتوب به ما اعلام نشده، نتوانستیم آنها را ثبت کنیم.
عبدالله جبل‌عاملی، پژوهشگر و باستان‌شناس با بیان این مطلب افزود: گالدیری در این‌باره تحقیقات و آزمایش‌های بسیاری انجام داد، نمونه‌ها را به ایتالیا انتقال داد و آزمایش کرد و نتایج این آزمایش‌ها را به ما اعلام داشت که بر این اساس قدمت خشت‌های آتشگاه بیش از 2 هزار و 500 سال است و در واقع با تمدن عیلام هم‌زمان است، اما چون نتایج این آزمایشات به شکل مکتوب به ما اعلام نشده، نتوانستیم آنها را ثبت کنیم.
وی تأکید کرد: در این سال‌ها با توجه به پیشرفت امکانات آزمایشگاهی در راستای تشخیص قدمت آثار، بارها از میراث فرهنگی تقاضا کرده‌ایم که این آزمایش‌ها مجدد انجام شود که متأسفانه تا زمان حاضر کاری صورت نگرفته و هم‌چنان قدمت این بنا را ساسانی اعلام می‌کنند.
انتهای پیام/خ10/ط4000
