به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، چهارشنبهسوری از دو کلمه چهارشنبه منظور آخرین چهارشنبه سال و سوری که همان سوریک فارسی و به معنای سرخ است تشکیل شده و در کل به معنای چهارشنبه سرخ و مقدمه جدی جشن نوروز بود.
در ایران باستان بعضی از وسایل جشن نوروز از قبیل آینه، کوزه و اسفند را به یقین شب چهارشنبه سوری و از چهارشنبه بازار تهیه میکردند، بازار در این شب چراغانی و زیور بسته و سرشار از هیجان و شادمانی بود، غروب هنگام بوتهها را به تعداد هفت یا سه (نماد سه منش نیک) روی هم میگذاشتند و خورشید که به تمامی پنهان میشد، آن را برمیافروختند تا آتش سر به فلک کشیده جانشین خورشید شود.
در بعضی نقاط ایران برای شگون وسایل دور ریختنی خانه از قبیل پتو، لحاف و لباسهای کهنه را نیز میسوزاندند، آتش میتوانست در بیابانها و رهگذرها و یا بر صحن و بام خانهها افروخته شود، زمانی که آتش شعله میکشید، با پرش از روی آن و خواندن ترانههایی که در تمامی آنها خواهش برکت، سلامت، بارآوری و پاکیزگی بود، این شب را به شادی سپری میکردند.
در ایران باستان آتش چهارشنبهسوری را خاموش نمیکردند تا خودش خاکستر شود، سپس خاکسترش را که مقدس بود کسی جمعآوری و بدون آنکه پشت سرش را نگاه کند، سر نخستین چهارراه میریخت.
در شب چهارشنبهسوری شالاندازی یکی دیگر از رسوم بود، که پس از مراسم آتشافروزی جوانان به بام همسایگان و خویشان میرفتند و از روی روزنه بالای اتاق (روزنه بخاری) شال درازی را به درون میانداختند و صاحبخانه میبایست هدیهای را در شال بگذارد.
از دیگر مراسم چهارشنبهسوری فالگوش ایستادن بود که آن را بیشتر کسانی که آرزویی داشتند، مانند دختران دمبخت یا زنان در آرزوی فرزند، با ایستادن سر چهارراهی که نماد گذار از مشکل بود و کلیدی را که نماد گشایش بود، زیر پا قرار میدادند، با نیت به گوش میایستادند و گفتوگوی نخستین رهگذران را پاسخ نیت خود میدانستند.
قاشقزنی هم تمثیلی بود از پذیرایی از فروهرها زیرا که قاشق و ظرف مسین نشانه خوراک و خوردن و ایرانیان باستان برای فروهرها بر بام خانه غذاهای گوناگون میگذاشتند تا از این مهمانان تازه رسیده آسمانی پذیرایی کنند و چون فروهرها پنهان و غیر محسوساند، کسانی هم که برای قاشقزنی میرفتند، سعی میکردند روی بپوشانند و ناشناس بمانند و چون غذا و آجیل را مخصوص فروهر میدانستند، دریافتشان را خوش یمن میپنداشتند.
*در تاریخ چهارشنبهسوری به این نحو اجرا نمیشده است
مجری کارشناس برنامه مشاعره با اشاره به دستکاریهای که گاهی در برخی از آداب و رسومها به وجود میآید، بیان داشت: چهارشنبهسوری به این نحو که با ترقه و فشفشه و مواد آتشزا استفاده میشود، در سنت ایرانیان باستان نبوده است.
اسماعیل آذر با بیان اینکه چهارشنبه در فرهنگ عربی نحس بوده و برای از بین بردن شومی آن شادی میکردند، تصریح کرد: فلسفه چهارشنبه و پنجشنبه از این قرار است که گذشتگان و ارواح که همان فروهرها نام داردند، قبل از نوروز به خانههای خود میآمدند و ایرانیها با افروختن آتش بر بام خانههایشان راه را به ارواح نشان میدادند.
وی ادامه داد: برای پذیرایی از ارواح در آخر سال سفرهای میگستراندند که همان سفره هفتسین و خانههای خویش را تمییز میکردند که همان خانه تکانی است.
این کارشناس با اشاره به اینکه در شب چهارشنبهسوری مراسم قاشقزنی نیز وجود داشت، تأکید کرد: این مراسم نیز نشانی از خبر کردن مردم از همسایگانی که شاید در تنگنا قرار دارند و به نوعی مراقبت از خویشاوندان را گوشزد میکردند، بود.
انتهای پیام/خ10/ط4000