به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، صنایع دستی استان زنجان از اصالت و قدمت بسیار زیادی برخوردار است که این امر بیانگر فرهنگ غنی ساکنان این منطقه در دوران‌های مختلف است.
صنایع دستی و هنرهای سنتی استان زنجان زینت بخش گنجینه‌ها و موزه‌های بزرگ است، که جایگاه ویژه‌ای در میان صنایع دستی کشور دارند.
صنایع دستی استان زنجان، به عنوان صنعتی مستقل و بومی شاخص‌ترین هنر کاربردی زنجان است که دارای ریشه‌های عمیق در فرهنگ و آداب بومی و اسلامی است.
صنعتگران صنایع دستی زنجان پاسداران و احیاگران راستین، با خلق آثار برجسته و شاهکارهایی از انواع صنایع دستی، مردمی‌ترین هنر شناخته شده همه قرون و اعصار که پیوسته توجه بازدید کنندگان و منتقدان آثار فرهنگی، هنری را برانگیخته‌اند.
صنایع دستی به آن رشته از صنایع اطلاق می‌شود، که همه یا قسمتی از مراحل ساخت فرآورده‌های آن با دست انجام گرفته و در چهار چوب فرهنگ و بینش‌های فلسفی و ذوق و هنر انسان‌های هر منطقه با توجه به میراث‌های قومی آنان ساخته و پرداخته می‌شود.
در تعریفی دیگر صنایع دستی به مجموعه‌ای از هنر صنعت اطلاق می‌شود که با استفاده از مواد اولیه بومی و انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید، به کمک دست و ابزار دستی موجب تهیه و ساخت محصولات می‌شود که در هر واحد آن، ذوق هنری و خلاقیت فکری صنعتگر و سازنده به نحوی تجلی یافته و همین عامل وجه تمایز اصلی این‌گونه محصولات از استفاده از طرح‌های اصیل و بومی در ساخت صنایع‌دستی، کاربرد رنگ‌های سنتی و استفاده از مواد اولیه بومی از جمله ویژگی‌های فرهنگی صنعت و هنر سنتی استان زنجان به شمار می‌رود.
صنایع دستی استان زنجان قابلیت رونق و توسعه به ویژه در زمینه صادرات به کشورهای خارجی دارد، می‌توان با حمایت از هنرمندان و صنعتگران هنرهای سنتی که ارزش افزوده بسیار بالایی دارند، این صنایع را با هدف ترویج فرهنگ غنی استان و ارز آوری به نقاط مختلف صادر کرد.
ملیله‌دوزی، گلیم بافی، قالی بافی، چاروق دوزی، چاقو سازی، سازهای سنتی، نساجی سنتی، گیوه بافی، مسگری، حکاکی، مشبک‌کاری، منبت، تراش روی شیشه، معرق‌کاری، نگارگری، سفالگری و گبه بافی از جمله صنایع دستی مطرح استان زنجان است که صنعتگران و هنرمندان زیادی به خلق آثار بی‌نظیر و بدیع در این راستا می‌پردازند.
کیفیت و تنوع صنایع دستی و هنرهای سنتی در استان زنجان موجب جذب گردشگران و مسافران زیادی به این مهد فرهنگی شده است به گونه‌ای که آوازه چاقوی زنجانی به گوش جهانیان رسیده است و نظر بسیاری از جهانگردان را به خود جلب کرده است.
**چاقو سازی زنجان دنیای تازه‌ای از اسرار هنرهای اصیل و بومی
یکی از شهرهایی که صنعت چاقوسازی و ساخت اشیاء برنده را حفظ کرده و بیشترین شهرت و معروفیت را در ایران دارد، شهر زنجان است.
صنعت چاقوسازی در زنجان به طور قطع ماحصل عواملی چون موقعیت جغرافیایی و نقش زنجان در جنگ‌های مختلف تاریخی -قبل از اسلام و بعد از اسلام- موقعیت سوق‌الجیشی استان نسبت به استان‌های همجوار، قرار گرفتن بر سر تمدن‌های شرقی، غربی و نزدیکی به فلات مرکزی، فراهم بودن مواد اولیه و معادن غنی آهن و مس و دیگر فلزات ارزشمند است.
ساخت چاقو در استان زنجان با توجه به کشف چاقو در قلعه تپه ابهر و تپه مردان نمکی، پیشینه بسیار زیادی دارد که نمایش این چاقوها در موزه‌های استان گواه بر این ادعا است.
استان زنجان از جمله نقاط معدودی است که ساخت چاقو با روش‌های سنتی در آن به صورت گسترده رواج دارد.
وجود کارگاه‌های متعدد چاقوسازی و فروشگاه‌های فروش چاقو در زنجان چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند و معمولا هیچ گردشگری بدون خرید نمونه‌ای از این صنعت سنتی شهر را ترک نمی‌کند.
بازدید از کارگاه‌های ساخت چاقو توسط گردشگران و مسافران به منظور آشنایی با شیوه ساخت چاقوسازی در استان زنجان، دنیای تازه‌ای از اسرار هنرهای سنتی اصیل و بومی به روی آنها می‌گشاید.
چاقوهای ساخت زنجان از نظر شکل و مرغوبیت متفاوت بوده و قیمت آنها نیز متغیر است و این صنعت به رغم ورود انواع چاقوهای خارجی به کشور با پایمردی استادکاران سخت کوش به حیات خود ادامه می‌دهد.
استادکاران و هنرمندان این صنعت بومی درصدد انتقال فنون این هنر سنتی به جوانان و نسل‌ها آینده هستند و توسعه و رونق چاقوسازی را مهم‌ترین هدف خود قلمداد می‌کنند.
فولاد، استیل، فیبر، صدف، شاخ گوزن و حیوانات دیگر، ملیله و سیم مواد اولیه چاقوسازی را تشکیل می‌دهد و انواع سوهان، اره، سنگ سمباده، گیره، دینام، سندان، چکش و کوره از جمله ابزار کار این صنعت در استان زنجان به شمار می‌رود.
چاقوی قلم‌تراش، ضامن دار، فشاری، دنده‌ای، پیوندی، میوه‌خوری، دکوری و ملیله، کارد آشپزخانه، شکاری و سلاخی و انواع قندشکن، ازجمله اقلامی هستند که به دست توانای هنرمندان زنجانی ساخته و مورد توجه گردشگران قرار می‌گیرد.
مرغوب‌ترین نوع چاقوی زنجان قلم‌تراش است که ساخت آن از دوره صفویه و همزمان با ترویج و رشد خط نستعلیق رواج یافته است و در حال حاضر نیز برخی از صنعتگران این حرفه به ساخت انواع آن مشغول هستند.
انتهای پیام/س10
