به گزارش خبرگزاری فارس از قم، بازار قم شامل دو راسته سر پوشیده با پوشش گنبدی است، سر پوشیده بودن بازار از یک سو به سنت معماری بازار باز می‌گردد و از سوی دیگر به خاطر گرمای شدید تابستان و سرمای شدید زمستان و ناشی از هوای کویری قم است.
تهویه و نور رسانی بازار از طریق دریچه‌هایی که در پوشش گنبدی آن تعبیه شده صورت می‌گیرد، این دریچه‌ها در بالای گنبد به شکل دایره و در دو طرف آن قرار دارند و به شکل قلب مشاهده می‌شوند. ترکیب نوری که از سقف می‌تابد و حجم گنبدی سقف، فضایی دلنشین در این بازار به وجود می‌آورد.
مصالح ساختمانی مورد استفاده در بازار قم با توجه به امکانات محیطی از خشت، آجر، گل و سنگ فراهم شده است و علاوه بر بخش سر پوشیده، بازار قم دارای سراهایی نیز است که مجتمع تجاری بدون سقف هستند و به طور معمول به تجارت عمده می‌پردازند.
این سراها در حقیقت همان کاروانسراهای دیروز هستند و شمار و وسعت آنها نشان‌دهنده اهمیت اقتصادی آنها است.
بخش‌های وسیعی از بازار قم یعنی بازار کهنه در دوران صفویه و در پیرامون مسجد جامع بنا شد و تا پایان دوره قاجاریه بناهایی که به آن نیاز بود در آن جای گرفت.
در دوران ناصرالدین شاه بازار قم توسعه یافت و «بازار نو» احداث شد و در دو سوی این راسته نو، بناهای تازه‌ای مثل تیمچه بزرگ ساخته شد. در سال‌های نخست دوره پهلوی نیز بر مبنای ضرورت‌های تجاری موجود، بخش‌هایی به بازار نو افزوده شد.
این بازار ابتدا به صورت خطی و به شکل یک پارچه ساخته شد و از میدان کهنه تا پل علیخانی ادامه داشت و بازار قم تیمچه‌ها، سراها و بخش‌های دیگر را هم در بر می‌گرفت.
حدود 50 سال پیش به موازات توسعه شهر قم و به دلیل احداث خیابان‌های جدید، بازار به چند بخش تقسیم شد و قسمت‌هایی از آن برای همیشه از میان رفت.
در حال حاضر از بازار قدیم قم، دو بخش «بازار کهنه» و «بازار نو» بر جای مانده که هر کدام از این بازارها حدود یک کیلومتر طول دارد. مساجد موجود در بازار قم با توجه به مقدم بودن وظایف مذهبی مسلمانان بر دیگر امور، کاربری خود را از گذشته‌های دور تاکنون حفظ کرده‌اند.
علاوه بر مسجد جامع که نزدیک بازار کهنه قرار دارد، در بازار کهنه و نو تعدادی مسجد بزرگ و کوچک با فاصله‌های اندک برای تامین نیازهای معنوی کسبه، بازاریان، مشتریان و ساکنان اطراف بازار وجود دارد تا با شنیدن بانگ اذان در کوتاه‌ترین زمان به ادای نماز بپردازند.
* گذری بر بازار کهنه قم
در دو سوی بازار کهنه هسته اولیه شهر قم یعنی محله «عربستان» و «محله لب چال» قرار دارد.
این بازار سرپوشیده که از خیابان 45 متری عمار یاسر شروع شده و به میدان کهنه نزدیک خیابان طالقانی ختم می‌شود، امروزه بیشتر به کارگاه‌ها اختصاص یافته است.
طول راسته بازار کهنه حدود یک کیلومتر است و خانه‌های مسکونی در میان آن وجود ندارد. سقف این بازار از پوشش گنبدی ساخته شده است. این بازار دارای یک سرای بدون نام و سرایی به نام کاروانسرای ملا حسین است.
در قسمت انتهایی بازار کهنه، میدانگاهی مستطیل شکل قرار دارد که به نام «میدان کهنه» معروف بوده و فضایی باز است که دور تا دور آن را مغازه‌های مختلف در بر گرفته است.
در « میدان کهنه» مسجدی هم به همین نام وجود دارد که دارای برجی تاریخی است.
انتهای پیام/غ10
