فقه‌پژوهان در مسائل نوظهور بانوان از نگاه انتزاعی دوری کنند
خبرگزاری فارس: مسئول دفتر مطالعات و تحقیقات زنان وابسته به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران گفت: فقه‌پژوهان در استنباط مسائل نوظهور مربوط به بانوان باید از نگاه انتزاعی دوری کنند.
به گزارش خبرگزاری فارس از قم به نقل از روابط عمومی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، حجت‌الاسلام محمدرضا زیبایی‌نژاد با اشاره به مشکلات نگاه‌های فقهی موجود در مدیریت جامعه اسلامی به منظور تدوین الگوی اسلامی زن تصریح کرد: یکی از این مشکلات غلبه نگرش انتزاعی به مسائل زنان است.
وی با بیان اینکه پدیده‌ها و اشیاء خارج از ذهن ما در شبکه‌ای از ارتباطات زمانی، مکانی و علی و معلولی قرار دارند، افزود: زمانی که در صدد تبیین احکام شرعی یک شئ یا یک پدیده قرار داریم، به‌ویژه در پدیده‌های نوظهور، اگر تصویر ذهنی ما از واقعیت، تصویری انتزاعی و غیر‌منطبق با واقع باشد، احکام مستنبطه نیز در معرض خطا قرار می‌گیرند.
مسئول دفتر مطالعات و تحقیقات زنان ادامه داد: در عصر جدید که عصر پیچیدگی و در هم تنیدگی پدیده‌های اجتماعی است، احتمال ابتلا به خطای انتزاع بیش از گذشته وجود دارد.
وی ضمن بیان مثال‌هایی در این زمینه خاطر نشان کرد: فقه‌پژوهان در بحث از مرجعیت زنان، در ابتدا تصویری از مرجعیت در ذهن می‌آورند که همان منصب افتاء است و سپس بحث اشتراط یا عدم اشتراط ذکورت (شرط مرد بودن) را پیش می‌کشند. این تصویر از مرجعیت، تصویری انتزاعی و غیر مطابق با واقعیت عینی است.
حجت‌الاسلام زیبایی‌نژاد آنچه در واقعیت در مورد مرجعیت وجود دارد را به معنای مقام فتوا دهنده، کم و بیش دارای اقتدار مالی، با قابلیت مدیریت بخشی از افکار عمومی جامعه و نمایندگی گروهی از متدینان، دارای تأثیر در شئونات حوزه علمیه و تا حدودی مداخله در شئونات سیاسی و اجتماعی دانست که به مدیران و صاحب‌منصبان رهنمود می‌دهد و مطالبات و احساسات گروهی از مردم را مدیریت می‌کند.
وی این پرسش را مطرح کرد که در این صورت باید دید آیا فقیهی که هر گونه ولایتی را از زنان سلب می‌کند، می‌تواند به جواز مرجعیت آنان فتوا دهد؟
مسئول دفتر مطالعات و تحقیقات زنان مثال دیگری در مورد ورزش قهرمانی زنان مطرح کرد و گفت: اگر از فقه‌پژوه بخواهیم حکم فقهی ورزش قهرمانی بانوان را از ادله استخراج کند، موضوع را از دو لحاظ بررسی می‌کند اول به لحاظ آنکه عمل زن مصداق تبرج و کشف حجاب نباشد دوم اینکه ورزش قهرمانی مصداق شرط‌‌بندی و مقامره نباشد و در صورتی که هیچیک از این دو وصف موجود نباشد، حکم به جواز می‌دهد.
وی با بیان اینکه ورزش قهرمانی بانوان در عینیت اجتماعی دارای لوازم، آثار و پیامد‌هایی است که نمی‌توان از آن صرف‌نظر کرد، اظهار داشت: امروزه ورزش قهرمانی ورزشکاران را به گروه‌های مرجع جدیدی تبدیل می‌کند که بخشی از افکار عمومی را جهت‌دهی می‌دهند، الگوهای رفتاری جوانان هستند و در معرض ارتباط و مواجهه مستمر با آنان قرار دارند.
حجت‌الاسلام زیبایی‌نژاد با اشاره به آثار و پیامدهای دیگر ورزش قهرمانی یادآور شد: ورزش قهرمانی دارای پیامدهای اقتصادی است، می‌تواند به توسعه توریسم ورزشی و تغییر موازنه تجاری منجر شود، می‌تواند آثار سیاسی مهمی داشته باشد، چنان‌که یک پیروزی با‌ارزش در زمین مسابقه، گاه معادل چند سال، فعالیت‌های سفارتخانه‌ای را پیش می‌اندازد و می‌تواند آثار فرهنگی داشته باشد و الگوهای خاص رفتاری یک گروه، مثلاً دختران با حجاب را در تمام جهان مطرح و شبهه فرودستی زنان ایرانی را منتفی سازد.
وی اجتناب از نگرش انتزاعی و اتخاذ رویکرد شبکه‌ای به موضوعات و پدیده‌های نوظهور را پیش‌شرط دستیابی به حکم شرعی بدون خطا در این زمینه دانست و تصریح کرد: ممکن است اختلاف در تصویر ذهنی از موضوع ورزش بانوان بتواند بخشی از اختلاف دیدگاه‌ها درباره حضور زنان در این عرصه را توضیح دهد.
انتهای پیام/و۳۰/د1000
