نگاه غیرارزشی به هنر پذیرفته نیست

به گزارش خبرگزاری فارس از جنوب استان تهران، نادر شکوهی کار معرق را از سال 72 آغاز کرده است و از آنجا که علاقه‌مند به آیات قرآنی و اشعار فارسی است، بیشتر آیات قرآنی را موضوع کارهایش قرار داده است، این هنرمند اهل ری حدود 18 سال است که در این عرصه فعالیت می‌کند، سال 1379 برخی از آثار او برای نخستین بار در نمایشگاه قرآن کریم واقع در مصلی حرم حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع) شهرری نمایش داده شد که یکی از تابلوهایش به‌عنوان اثر برتر این نمایشگاه انتخاب و معرفی شد. سال 80 نیز در دومین نمایشگاه قرآن کریم در مصلی شهرری نیز یکی از تابلوهای شکوهی برگزیده شد و تابلو دیگرش در نمایشگاه استانی تهران در همان سال عنوان دوم را کسب کرد، نادر شکوهی در گفت‌و‌گو با فارس به چند پرسش پاسخ داد.

فارس: از کارهایتان و جوایزی که در جشنواره‌های مختلف کسب کرده‌اید، بگویید؟
در سیزدهمین نمایشگاه قرآن کریم که در مصلی تهران برگزار شد، یکی از تابلوهایی که ارائه داده بودم رتبه دوم را کسب کرد اما استاد دانشگاهی که داوری آثار را برعهده داشت تابلو معرق کاری شده من را «منبت» تشخیص داد در حالی که آن تابلو «معرق» بود.

فارس: مگر هنر منبت و معرق با هم شباهت‌های زیادی دارند؟
خیر، من که این‌طور فکر نمی‌کنم، منبت هنری است که بر روی یک تکه چوب بزرگ طرح‌هایی را به‌وسیله ابزار مختلف شکل می‌دهند و بزرگانی مانند استاد طوسی استادان این عرصه هستند.
منبت معمولا با مقار و چکش کار می‌شود اما معرق با وسیله‌ای به نام کمان اره کار می‌شود.

فارس: کلمه معرق به چه معنا است؟
معرق در لغت یعنی کاری که با زحمت، تعرق و عرق زیاد انجام می‌گیرد.

فارس: در زمینه آموزش هنر معرق هم کاری انجام داده‌اید؟
بسیاری از دوستانم پیشنهاد تدریس این هنر را داده‌اند، اما من خودم را در این جایگاه نمی‌دانم چرا که احساس می‌کنم خودم هنوز نیاز به آموزش دارم.

فارس: جایگاه هنر معرق را در میان جوانان شهرری چطور می‌بینید؟
به نظرم معرق لوث شده است چرا که ارگان‌های مختلف مانند آموزش و پرورش در مدارس غیرانتفاعی، شهرداری در فرهنگسراها و بسیاری از سازمان‌ها وابسته اقدام به آموزش این هنر کرده‌اند در حالی که یادگیری این هنر در یک زمان کوتاه امکان‌پذیر نیست و جالب است بدانید افرادی که در این کلاس‌ها تنها شش ماه آموزش دیده‌اند به مرحله استادی می‌رسند و به دیگران معرق یاد می‌دهند، معتقدم هنر معرق تنها به برش دادن چند تکه چوب خلاصه نمی‌شود زیرا معرق‌کار باید طراحی را نیز به خوبی بداند و صاحب ایده‌هایی که برگرفته از خلاقیت است.
هرچند معرق هنری آشنا برای نسل جدید است و به خودی خود حائز اهمیت است اما در شیوه آموزشی جدید اهمیت و جایگاه والای این هنر به هنرجویان تاکید و یادآوری نمی‌شود و کسانی که این هنر را یاد می‌گیرند قادر به درک جایگاه پیشکسوتان و قدمت ارزشمند این هنر نیستند.

فارس: منظورتان از قدرت درک هنر معرق چیست؟
یعنی معرق‌کار به دنبال بیان حرف و یا پیامی از طریق تابلویی باشد که مدت‌ها برایش زحمت کشیده است، در واقع تابلو هنرمند باید توان سخن گفتن با بیننده را داشته باشد، یک غزل حافظ را شاید هرکسی چندین بار خوانده باشد اما چگونگی طراحی آن بر روی چوب می‌تواند تاثیر متفاوتی را در بیننده داشته باشد و من معمولا ایده چگونگی طراحی تابلوهایم را از میان کتاب‌هایی که مطالعه می‌کنم بیرون می‌کشم.

فارس: وضعیت درآمدی هنرمندان معرق کار چگونه است؟ تابلوهایی که با این همه سختی ساخته می‌شوند به قیمت خوبی به فروش می‌رسد؟
در کل کسب درآمد از طریق کالاهای هنری کمی سخت و یا بهتر بگوییم مشکل است زیرا بسیاری از آنها به راحتی به فروش نمی‌رسد و جالب است بدانید فروش آثار هنری نیازمند دانستن قواعد خاص و شناخت برخی از جریانات است.

فارس: در این باره کمی بیشتر توضیح بدهید
منظورم داشتن ارتباط و ضابطه در این حوزه است، از آنجا که عموما این محصولات قیمت بالایی داند هر سازمان و شخصی قادر به خرید آنها نیست بنابراین آثار هنری جزو کالاهای لوکس به شمار می‌آیند. البته ارتباط با ارگان‌ها و یا مراکز مربوط سبب می‌شود تا اثر هنری شما راحت‌تر به فروش برسد هر چند من بعد از این همه سال خون و خاک چوب خوردن به تازگی راه فروش تابلوهایم را پیدا کرده‌ام، مثلا در هفته فرهنگی که اداره ارشاد برنامه‌های خاصی را مانند برپایی نمایشگاه‌های صنایع دستی دارد به افرادی که شایسته تقدیر هستند ارجی نهاده نمی‌شود و خب همه این‌ها روی فروش و ارزش مادی اثر هنری تاثیر می گذارد.

فارس: شما چه انتظاراتی از مسئولان مربوط برای حمایت از هنرمندان صنایع دستی دارید؟
حمایت تنها معنای دادن وام نیست چراکه وام زمانی کاربرد دارد که هنرمند بتواند پولش تابلو موردنظر خود را بسازد و بعد در ادامه با فروش مناسب آن بتواند قسط‌های وام را پرداخت کند، حمایت یعنی اینکه آثار ارزنده مورد توجه قرار گیرد.

فارس: اولین استادان خود را در این زمینه به یاد دارید؟
اولین استادم دوستی به نام محمود اسدی بود که من اولین تابلوهای معرقی که دیدم ساخته دست او بود به مرور علاقه بسیاری به این هنر پیدا کردم و در نهایت نزد خود وی یادگیری معرق را آغاز کردم.

فارس: از اینکه این شغل را انتخاب کرده‌اید و سال‌ها برای پیشرفت در این هنر زمان گذاشته‌اید، پشیمان نیستید؟
کسی که 18 سال پیاپی راهی را با امید طی می‌کند نمی‌تواند به راحتی مسیر خود را تغییر دهد یا به قول شما پشیمان شود هرچند همیشه سعی کرده‌ام بهترین راه را برای دستیابی به شرایط اقتصادی مناسب پیدا کنم و از طریق همین هنر به بهترین شکل کسب درآمد داشته باشم. البته مهم‌تر از همه اینها برای ماندگاری در این عرصه باید توقعات مالی پایینی داشته باشیم.

اما حرف آخر ...
بسیاری از مشکلات را می‌توان تحمل کرد اما آنچه که یک هنرمند را رنجور می‌کند نگاه غیر ارزشی مدیران است، با تمام وجودم می‌خواهم به مدیران بگویم برای هنرمندان شایسته بها و ارزش قائل شوید چرا که اگر فردی هنرمند واقعی باشد هیچ‌گاه برای دستیابی به موفقیت حاضر به انجام هر کاری نمی‌شود.
انتهای پیام/ح10