به گزارش خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری فارس، در واژه‌شناسی (ترمینولوژی) آموزش و پرورش در تعریف عبارت برنامه‌ها و فعالیت‌های اجتماعی/Social Activities آمده است: مجموعه اقدامات، اعمال، حرکات و برنامه‌های مشخص و هدفمندی که جنبه و نفع اجتماعی داشته باشد. به عبارت دیگر، تلاش‌های فردی یا گروهی که پیامد و نتیجه عینی و سودمندی را برای جامعه به‌همراه داشته باشد.
برنامه‌ها و فعالیت‌های اصلی/Main Activity: مجموعه کارهای مشابه و همگنی که از تفکیک هر یک از عملیات حاصل می‌شود. فهرست فعالیت‌های اصلی هر یک از عملیات اصلی، شامل تمام یا بخشی از شرح خدمات مندرج در قراردادهاست. فعالیت‌های اصلی، در سطح چهارم ساختار عملیاتی پروژه قرار دارند.
برنامه‌ها و فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی/Research and Education Activities: مجموعه اقدامات و عملیاتی از قبیل تألیف کتاب، انتشار مقاله، ارائه پوسترهای آموزشی، انجام پژوهش، سخنرانی و تدریس که در جریان امور آموزشی و پژوهشی انجام می‌شود و فعالیت‌هایی مربوط به برنامه‌های آموزش مداوم و ارتقای عضو هیأت علمی (معافیت از کسب امتیاز در سالی که ارتقا پیدا کرده‌اند) را نیز شامل می‌شود.
برنامه‌ها و فعالیت‌های پرورشی/Educational Plans: مجموعه فعالیت‌های هدفمند، منظم و مستمری که به منظور ایجاد فرصت‌ها و زمینه‌های مناسب برای شکوفایی استعدادها، جهت‌دهی به رشد همه‌جانبه دانش‌آموزان و در راستای تحقق اهداف مصوب دوره‌های تحصیلی، برنامه‌ریزی و در طول سال توسط منابع انسانی واجد صلاحیت‌های تربیتی در قالب برنامه‌های «رسمی» و «فوق‌برنامه» مدارس ساماندهی و اجرا می‌شود.
درحال حاضر قرآن و معارف اسلامی، اردو و بازدید، مراسم و مناسبت‌ها، مطالعه و پژوهش، مسابقات و جشنواره‌های فرهنگی و هنری، شوراها و تشکل‌های دانش‌آموزی، نشست‌ها و جلسات پرسش و پاسخ، فعالیت‌های ادبی، فعالیت‌های هنری، تربیت بدنی، راهنمایی و مشاوره، سلامت و تندرستی، ایمنی و پیش‌گیری از حوادث، از جمله فعالیت‌های عمده و تعریف شده این حوزه است که توسط معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود.
برنامه‌ها و فعالیت‌های پژوهشی/Research Programs and Activities: مجموعه برنامه‌ها و فعالیت‌های هدفمندی که برای افزایش دانش موجود، دستیابی به دانش و فنون جدید و حل مسائل در زمینه‌های مختلف و به‌طور کلی توسعه دانش، تدوین و اجرا می‌شود.
برنامه‌ها و فعالیت‌های جاری/Current Activities: سلسله برنامه‌ها و اقدامات مشخّصی که طی یک سال برای تحقق بخشیدن به هدف‌های برنامه سالانه، اجرا و هزینه آن از محل اعتبارات جاری (اعتبار هزینه ای) تأمین می‌شود.
برنامه‌هاو فعالیت‌های مکمل/Supplementary Activities/Program: مجموعه برنامه‌ها و فعالیت‌هایی که علاوه بر موضوع کتاب‌های درسی و در امتداد برنامه‌درسی تجویزی قرار دارند و ضمن برخورداری از ویژگی داوطلبانه بودن، با هدف تقویت و غنیسازی برنامه‌درسی و تعمیق یادگیری دانش‌آموزان و تکمیل و تعمیق اهداف برنامه‌درسی و بر مبنای محتوای دروس یک موضوع درسی، نظیر فارسی، علوم تجربی تعلیمات دینی و... طراحی و اجرا می‌شود تا فرصت‌های یادگیری بیشتر، بهتر و عمیقتری را برای دانش‌آموز فراهم کند و دامنه آن از داخل تا خارج از کلاس را در بر می‌گیرد؛ این برنامه‌ها الزاماً به‌وسیله معلّم طراحی نمی‌شوند و وابسته و پیوسته به برنامه‌درسی تجویزی نیستند، از ساختاری باز و منعطف برخوردارند و در طول و عرض برنامه‌درسی قرار دارند که به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:
1. فعالیت‌های مکمل متصل: کلیه فعالیت‌ها و راهبردهایی که در راستای تحقق همه‌جانبه اهداف مواد درسی و ایجاد فرصت‌های لازم برای انتقال دانش نظری به مسائل زندگی و تمرین مهارت‌ها با محوریت معلّم طراحی و اجرا می‌شود.
2. فعالیت‌های مکمل منفصل: کلیه فعالیت‌هایی که با هدف پاسخ‌گویی به نیاز‌های محلی و منطقه‌ای و شناسایی و پرورش استعدادهای خاص با شرکت داوطلبانه فراگیران انجام میپذیرد که در برنامه هفتگی مدارس ساعات خاصی برای آن پبش بینی نشده است.
برنامه‌های اجرایی/Programs: مجموعه‌ای از فعالیت‌های اصلی و تبعی، طرح‌ها و پروژه‌های مشخّص، شیوه‌های تفصیلی و ساختار عمل منسجم که برای حذف یک مانع توسعه یا برای ایجاد یک قطب توسعه و پیشبرد اهداف مشخّص و تحقق خرده هدف‌های ویژه و مجموعه‌ای از فعالیت‌های مرتبط به هم طراحی می‌شوند؛ این برنامه‌ها می‌توانند فرابخشی (کارآمد کردن دولت) یا بخشی (توسعه خدمات درمانی) باشند.
برنامه‌های بلندمدت/Long Term Plans: نوعی از برنامه که برنامه‌آینده‌نگر نیز نامیده می‌شود، معمولاً برای مدت، 15 تا 25 سال، ولی اغلب برای مدت 20 سال تدوین شده باشد. فلسفه دوگانه وجودی این برنامه آن است که بسیاری از تغییرات اقتصادی- اجتماعی مورد نظر در یک برنامه میان‌مدت قابل اجرا نیستند، بنابراین به برنامه‌های بلندمدت نیاز است، دیگر آن که این زمان تقریباً بلند‌مدت‌ترین زمانی است که در آن می‌توان ویژگی‌های عمده تحوّلات اقتصادی- اجتماعی را ثابت فرض و بر اساس آن برنامه‌ریزی کرد؛ در واقع برنامه بلندمدت مسیر نهایی برنامه میان‌مدت را معین می‌کند.
برنامه‌های رسمی/Formal Programs: مجموعه برنامه‌ها و فعالیت‌های «آموزشی و پرورشی» قانونی و سازمان‌یافته‌ای که در سطوح مختلف وزارت آموزش‌و‌پرورش پیش‌بینی و ابلاغ می‌شود و مدارس ملزم به انجام آن می‌باشند.
برنامه‌های کلان/Macro/Major plans/Programs: برنامه‌های جامع و درازمدت که کل نظام آموزشی کشور را در بر می‌گیرد و بایستی در تمام کشور اجرا شود. اجرا و همچنین تغییر در این نوع برنامه‌ها مستلزم هزینه‌های بسیار زیادی است. یک برنامه که برای کل آموزش‌عالی یک کشور برنامه‌ریزی می‌شود از نوع برنامه کلان می‌باشد؛ برنامه پنج‌ساله آموزش‌و‌پرورش از این نوع است.
دستور کارهای جامع.
برنامه‌های مدون/Comprehensive Written Plans: برنامه‌هایی که بر مبنای عملیات ذکر شده در منابع رسمی توسط کمیته‌های تخصصی ویژه تدوین و نگاشته می‌شود. محتوای علمی برنامه‌های مدون بر اساس اطلاعات به‌دست آمده از منابع دوازده گانه نیازسنجی، شامل نظر فراگیران، نظر متخصصان، اولویت‌های بهداشتی و درمانی کشور و... در دوره‌های مختلف زمانی مورد بازنگری و تجدیدنظر قرار می‌گیرد.
برنامه‌های میان‌مدت/Medium Term Plans: نوعی از برنامه‌ها که معمولاً حاوی راهبردهای اجرایی با استفاده از تعیین هدف‌های میانی، آرمان‌های قابل اندازه‌گیری و اولویت‌ها و طراحی‌های کلی است و برای یک دوره چهار تا ده ساله تدوین می‌شود. برنامه‌های میان‌مدت باید زمانی را در برگیرند که در چارچوب آن بتوان پیش‌بینی‌ها و برآوردهای دقیق‌تری به‌عمل آورد و با درجه معقولی از قطعیت نسبت به تداوم طرح‌های سرمایه‌گذاری اطمینان کرد و از سوی دیگر مدت زمان کافی برای تجهیز منابع و پیشرفت به سوی تحقق هدف‌های کلی اجتماعی در اختیار قرارداد.
برنامه‌های میان‌مدت، علاوه بر متغیرهای کلی مربوط به سطح کلان فرهنگ، اقتصاد و اجتماع که در برنامه‌ریزی بلندمدت دورنگر دخالت دارد، هدف‌ها، طرح‌ها و سیاست‌های تفصیلی‌تر را نیز شامل می‌شوند و غالباً بر حسب منطقه بندی‌های بخشی، ناحیه‌ای و حتی کالایی و با توجه به روابط متقابل این طبقه‌بندی‌ها تنظیم می‌شوند.
انتهای پیام/
