به گزارش خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری فارس، در واژه‌شناسی (ترمینولوژی) آموزش و پرورش در تعریف واژه استاندارد/Standard آمده است: مجموعه قواعد اصولی، ضوابط، مقیاس‌ها و معیارهایی که طبق اصول منظم علمی و فنی و با توجه به واقعیات و شرایط اقلیمی در یک بازه زمانی مشخّص تدوین و به تصویب می‌رسد و مبنای توسعه تفاهم، تسهیل ارتباطات،یکسان‌سازی مشخصات انواع مشابه در هر روش عمل، صرفه‌جویی در منابع، تضمین و بهبود کیفیّت، ترسیم و توجیه وضعیت قابل دسترس، متناسبسازی فعالیت‌ها با اهداف و مطابقت خروجی با الزامات اساسی و مقررات سازمان در دستیابی به اهداف و میزان مطلوبی از نظم در یک زمینه خاص یا به طور کلی پیشرفت آینده است.
استاندارد به این سؤال پاسخ می‌دهد که چقدر از ملاک مورد نظر کافی است تا بتوان وضعیت آن را مطلوب قلمداد کرد.
تعیین استاندارد امری قضاوتی و بستگی به نظر داوران دارد و تحت‌تأثیر مکان و زمان قرار می‌گیرد؛ بنابراین با توجه به نظر گروه‌های تدوین کننده متفاوت است. به‌طور کلی لازم است این نکات در تعریف استاندارد مورد توجه قرار گیرد:
1. استانداردها برای پاسخ به نیازها و حاصل توافق جمعی، نظر خبرگان و صاحب‌نظران است؛ 2. زبان اتصال بین عوامل مختلف و حداقل‌های مورد‌نیاز از ویژگی‌های فعالیت یا نتایج آن است؛ 3. غالباً روش ساده انجام کار را با درجه‌ای از کارآیی و حداقل هزینه ارائه می‌کند؛ 4. به‌صورت ارزش‌های عددی قابل فهم، تفسیر و بیان میشود و 5. با یک برهه از زمان مرتبط است و همراه با دگرگونی‌ها و پیشرفت‌هایی که در اثر تحقیقات علمی به‌وجود میآید، معیارهای آن نیز تغییر می‌کند.
مقیاس، قاعده، معیار، اصل، نمونه، وسیله سنجش، مقیاسی برای اندازه‌گیری، ابزار یا مدل سنجش، وسیله‌ای که برای آزمون کردن و اندازه گرفتن به‌کار می‌رود، آنچه به‌وسیله دولت به‌عنوان معیار کمیت (وزن، طول، حجم)، تعیین شده است، آنچه که به‌صورت یک قاعده صحیح از طرف عموم پذیرفته شده و همه چیز می‌بایست مانند آن شود، آنچه دارای مشخصات رسمی است، کیفیّتی که به‌طور قراردادی برای اجرای یک کار، تعیین شده است، آنچه به‌وسیله مقامات رسمی به‌صورت عرف یا قرارداد و به‌عنوان نمونه یا سرمشق، اعتبار یا ارزش پذیرفته شده است، ایستادن، پایه، پرچم، مدل، مطابق و هماهنگ با معیار، نمایانگر، نمایشگر، این واژه در روش تحقیق بهمعنی شاخص و در علوم زبانی و نشانه شناختی به «نمایه» ترجمه میشود.
استاندارد ایزو 9000/ISO 9000 Standard: مجموعه‌ای از استانداردهای جهانی که هدف اصلی آن استاندارد کردن شرایط، ملزومات، فرآیندها، رویه‌ها و ایجاد نظام‌های کیفیت است؛ این اطلاعات و استانداردها در مدیریّت ایجاد اطمینان می‌کند که نیازمندی‌های کلّی نظام کیفیت و عناصر آن برای تأمین و بهبود کیفیت معرفی و کیفیت مورد نظر حاصل شده است و از سوی دیگر، در مشتری یا استفاده کننده نیز این اطمینان را پدید می‌آورد که کالا یا خدمت دریافت شده از کیفیت لازم برخوردار است و به سازمان‌ها نیز کمک می‌کند تا کالاها یا خدمات تولید شده آن‌ها از کیفیت لازم برخوردار و این کیفیت برای بر آوردن نیازها همواره حفظ شود. در واقع، در استاندارد ایزو 9000 ارزیابی رضایت مشتری یا استفاده کننده، عنصر اساسی و تثبیت شرایط استاندارد، ارائه آنچه مشتری می خواهد و نظارت بر رویه‌های اصلاحی در صورت وجود خطا، اقدام راهبردی است.
این استاندارد تأیید کالا یا خدمات نهایی نیست، بلکه تأیید نظام فرآیندها و رویه‌هایی است که برای آن کالا یا خدمت، تولید یا ارائه میشود. مفاهیم کیفیت، کنترل کیفیت، مدیریّت کیفیت، نظام کیفیت و تضمین کیفیت از عناصر بنیادی این استاندارد است.
استاندارد کیفیت
استانداردسازی/Standardization: فرآیند نظام‌مند و علمی تدوین استاندارد و تهیه محتوای یک موضوع یا مدرک، برقراری ضوابط و قواعد صحیح، یکسان سازی مشخصات انواع مشابه در هر روش و عملی و نشر و اجرای آن.
به عبارت دیگر؛ استانداردسازی فرآیندی است که در آن، سطحی از کیفیت خاص اشیا، فعالیت‌ها یا مقیاس پایه باید رعایت شود یا مبنای داوری قرار گیرد؛ امری که هم به مفهوم تولید استاندارد و هم بهمعنی تطبیق با استاندارد است و می‌تواند به بهبود فرآیندها، خدمات و مطلوبیت محصولات، رفع موانع و تسهیل در همکاری‌های سازمانیافته کمک کند. استاندارد ممکن است از ابتدا نوشته شده یا بر پایه استاندارد دیگری تدوین شود.
تدوین ابزار سنجش و مقیاس اندازه‌گیری، سطح ویژه کیفیّت، تدوین استاندارد.
استانداردهای آموزشی/Educational Standards: مجموعه‌ای از قواعد، اصول، معیارها، اطّلاعات نظری و کارهای عملی به هم پیوسته و مرتبط در سطح عمومی و تخصّصی که با توجه به نیاز بازار کار و اهداف مورد نظر تهیه و تدوین میشود یا مجموعه سر فصلهای درسی مربوط به توانایی‌های مهارتی، شرایط کارآموز از لحاظ جسمی، سنی، جنسی، تحصیلی، ساعات آموزش نظری و عملی، تجهیزات، ابزار و مواد مصرفی مورد نیاز که متناسب با هر رشته آموزشی گردآوری و پس از درج کد تخصّصی مربوط، تحت عنوان استاندارد آموزشی برای اجرا به مراکز و کارگاه‌ها ابلاغ میشود.
معیارهای آموزشی
استانداردهای شغلی/Job Standards: ضوابط و قواعدی که بر مبنای ساختار، اهداف و قابلیت‌های مورد‌نیاز برای انجام وظایف مشاغل هر سازمان تهیه شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. بعضی از استانداردهای شغلی در سطح جهانی یا ملّی تهیه میشود.
استانداردهای کیفی/Quality Standards: معیار
استانداردهای ملّی/National Standard: استانداردهای مورد نیاز که در سطح کلان به حوزه‌های عمومی یا خصوصی کل کشور مربوط میشود و در یک مرجع ذی صلاح تصویب و اجرا میشود.
استانداردهای مهارت/Skill Standards: مجموعه معیارهایی در زمینه‌های ساختار مواد درسی مربوط به مهارت‌های عملی، اطّلاعات نظری، تجهیزات آموزشی لازم برای برنامه‌ریزی آموزشی و درسی، مشاغل مختلف و سایر شرایط سنی، جسمی، تحصیلی دانش‌آموزان و غیره.
استثنا/Exception: آنچه بیرون از مشمول یک حکم یا عمل قرار گیرد، عمل یا فرآیند خارج شدن یا خارج کردن از قاعده عام یا بیرون بردن عضو یا عضوهایی از یک مجموعه از شمول یک حکم یا عمل. مقابل قاعده که موضوع آن قاعده عام را «مستثنى منه» و آنچه که از قاعده عام خارج میشود، «مستثنى» نامیده میشود.
بیرون کردن، خارج کردن، خارج دانستن، جدا کردن، بیرون آوردن، از حکم عمومی خارج کردن، لغو کردن.
استثنایی[دانش‌آموز]/Special Needs Students: دانش‌آموزی که بنا به دلایلی، از قبیل تفاوت قابل ملاحظه در یک یا چند ویژگی جسمی، ذهنی، هوشی، عاطفی یا اجتماعی در مقایسه با افراد هم‌سن خود، نیازمند ارائه خدمات آموزشی و پرورشی و توانبخشی ویژه است. به عبارت دیگر؛ دانش‌آموزی که از نظر یادگیری، ارتباطی، حسی (بینایی، شنوایی)، جسمانی و رفتاری به‌طور قابل ملاحظه‌ای آسیب دیده باشد و مشکلات آموزشی و رشدی او که به‌وسیله آزمون‌ها مشخص شده است، در حدی است که مانع یادگیری شده و بر عملکرد آموزشی او اثر نامطلوب می‌گذارد؛ این دانش‌آموز برای این که بتواند از آموزش و پرورش بهره ببرد نیازمند تغییراتی در محیط، منابع، برنامه‌های آموزشی، پرورشی و دریافت خدمات توانبخشی است و برابر مقررات در یکی از دوره‌های تحصیلی استثنایی یا عادی به تحصیل اشتغال دارد.
دانش‌آموزی که هوش زیادی دارد، دانش‌آموز کند ذهن، بی- مانند، بی همتا یا با نیازهای ویژه.
انتهای پیام/
