به گزارش خبرنگار دفتر منطقهای فارس در دوشنبه، شهر «اوش» دومین شهر بزرگ قرقیزستان و یکی از قدیمیترین شهرهای آسیای مرکزی به شمار میرود.
زمان تأسیس آن مشخص نیست اما گفته میشود بیش از هزار سال تاریخ مکتوب داشته و حتی برخی از باستانشناسان تاریخ اوش را حدود 3000 سال میدانند.
شهر اوش در ارتفاع 870 تا 1100 متری از سطح دریا، بر کران رود «آقبورا» که از دامنههای کوه «آلای» سرچشمه میگیرد، واقع شده است.
طبق اطلاع روابط عمومی رایزنی فرهنگی سفارت ایران در قرقیزستان، باستانشناسان در شیب جنوبی کوه سلیمان آثاری از حضور آدم اولیه که مربوط به دوره نو سنگی و شاید قدیمیتر میباشد، کشف کردهاند. در عصر مفرغ و در اوایل قرن آهن (7-12 ق.م.) این اقامتگاه دائمی مردمان این سامان بوده است.
با گسترش اسلام در آسیای مرکزی، داستانها و افسانههای فراوانی در ارتباط با پیدایش این کوه شایع شد چنانکه گفتهاند حضرت سلیمان در این کوه اقامت داشته یا بنابر روایت دیگر، عارف مشهوری به نام سلیمان (قرن 14 میلادی) در دامنه این کوه تدفین شده است.
همچنین روایت میشود که در اواخر قرن 15 و اوایل قرن 16 میلادی، نتیجه تیمورلنگ و حاکم این سرزمین بنام «محمد ظهیرالدین بابر» (1530-1483) در این کوه حجره و سپس مسجدی ساخت و نیز جای پا خود را در آنجا باقی گذاشت.
در حال حاضر موزه سرباز، معابد متعددی و نیز مسجد عبدالله خان (قرن 13-12 یا 16 میلادی)، مسجد محمد یوسف (اوایل قرن 20)، آرامگاه آصف بن برخیا (12-11 میلادی) و ویرانههای حمامی قدیمی (14-11 میلادی) در دامنه این کوه گردشگران بسیاری را به خود جلب کرده است.
ز سمرقند بسی کس به دعای تو شدند
به زیارتگه کاسان و عبادتگه اوش
معلوم من نشد که کجا رفت پیر اوش
با او چه کرد گردش ایام دی و دوش
تاریخدانان معتقدند در گذشته گرداگرد شهر اوش در حصار دیواری محفوظ بود، 3 دروازه اصلی داشت و ارگی بزرگ را درون خود جای داده بود. شایان ذکر است این شهر مرکز تجاری بزرگی واقع در مسیر راه ابریشم بود که دریای مدیترانه و خاور نزدیک را به کوههای پامیر، تبت، چین و هند وصل میکرد.
شهر اوش از قدیم به بازارها و کاروانسراهای خود معروف بوده است. بازار اصلی شهر بر کران رود آقبورا قرار گرفته که نمونه بارز از معماری بازار سرپوشیده شرقی بهشمار میرود. این بازار قطع نظر از قدمت طولانی خود و علیرغم تغییر و تعریض آن همچنان استوار بر جای خود باقی است.
تاریخ اوش در بسیاری موارد با تاریخ فرغانه در آمیخته است. این شهر در سده نهم هجری تا پیش از پیدایش راه های دریایی، بر سر راههای بازرگانی چین و هند واقع بود و همچنین انبار کالاهایی بوده که از باختر آسیا و اروپا بهچین و هند حمل میشده است. شهری که در 1876 به امپراتوری روسیه پیوست.
لازم بهذکر است که در اساطیر قرقیزی تأسیس این شهر را بهسلیمان و اسکندر مقدونی نسبت میدهند. برای اولین بار در قرن نهم میلادی از این شهر در منابع عربی نیز یاد شده است. در آن ایام کوه سلیمان راهنمایی برای سیاحان خارجی بود که این کوه را مقدس میدانستند. تا قرن 16 میلادی این کوه «برا کوه» نام داشت بهمعنی کوه زیبا و سپس بهنام تخت سلیمان بهمعنای تخت پادشاهی حضرت سلیمان تغییر نام یافت.
احتمالا نام این شهر با کلمات احشو و یاخشا – اوش ریشه مشترک داشته باشد دیوارهای این کوه و غارهای آن منقش به صدها سنگنگاره است.
مسجد کوه سلیمان مانند دیگر مکانهای دینی در سال 1963 بهدست حکومت شوروی تخریب شد اما بر اساس تصاویر اولیه این مجموعه تاریخی، مسجد آن در سال 1991 بازسازی گردید. سلسله کوههای «سلیمان تائو» بیش از یک کیلومتر طول و عرضی 560 متر با ارتفاع 1175 متر و دارای کوه هفتغار است. معورفترین غارهای کوه سلیمان تائو عبارتند از «چکا تامار» و «تپه اونکور». گفته میشود که غار چکا تامار ویژگیهای درمانی خارقالعادهای دارد. در بعضی نواحی کوه سلیمان نهرهایی دایر شده است که در آنها چرخهای آبی قدیمی مربوط بهسده میانی کار میکند.
در اطراف کوه سلیمان 101 کتیبه با تصاویر افراد و حیوانات و نیز اشکال هندسی کشف و ثبت شده است. کوه سلیمان در طول قرنها نمونه برجسته کوه مقدس در تمام آسیای مرکزی بوده است.
کوه سلیمان در سال 2009 در فهرست جهانی یونسکو ثبت گردیده است. کوهی که نمایی بهشکل شتر دو کوهان زانو زده دارد و روح شهر اوش بهشمار میرود.