به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در سوادکوه، توسعه یافتگی مفهوم چند وجهی است که برای ارزیابی توسعه یافتگی یا محرومیت یک منطقه باید به ابعاد آن توجه کرد.
صفت نامناسب محروم برای شهرستان سوادکوه مانند مه ارتفاعات «زینگالو» یا ابرهای به هم فشرده «زار کش بارینگنون» بر سر سوادکوهی‌ها سنگینی می‌کند.
شاخص‌های توسعه سوادکوه گسترده و در برخی موارد کم‌نظیر است که همین موضوع بر لزوم توجه همه جانبه بر شاخص‌های توسعه و محرومیت و توجه به حلقه‌های مفقوده را دو چندان می‌کند.
شاید نگاهی دوباره به توانمندی‌ها و مشکلات توسعه سوادکوه فرصت مناسبی برای نخبگان،فرهیختگان و مسئولان سوادکوه باشد تا با هم‌افزایی دانش و تجربه و سرمایه خود به حل مشکلات و توسعه همه جانبه شهرستان سوادکوه بپردازند و گردهمایی سوادکوهی‌های مقیم تهران فرصتی برای یادآوری مجدد باشد که برخی از توانمندی‌های سوادکوه به تنهایی توانایی اشتغالزایی و افزایش درآمد عمومی شهرستان را در خود دارد.
*منابع طبیعی و گردشگری
وجود گونه‌های درختی و گیاهی مربوط به دوره سوم زمین‌شناسی با ظرفیت ایجاد و معرفی و بهره‌برداری اقتصادی و طبیعی از بانک ژن آن و گردشگری طبیعی و اقتصاد مربوط به جنگل می‌تواند نقش پررنگی در توسعه داشته باشد.
وجود بیش از 600 جاذبه طبیعی و تاریخی و مذهبی و جغرافیایی با توجه به این اصل که برخی از کشورها درآمد اصلی خود را در گردشگری تعریف کردند نیز از فرصت‌های دیگر توسعه در شهرستانی با سابقه اساطیری در تاریخ و تمدن است.
صنعت گردشگری در رتبه دوم یا سوم اقتصاد جهان خودنمایی می‌کند و با مسیری که در پیش گرفته است می‌تواند رتبه اول اقتصاد جهانی را هم به دست بگیرد و در سال گذشته میلادی به درآمد بیش از 6 میلیارد و 500 میلیون دلار با اشتغال جدید برای 260 میلیون نفر دست یافته است که البته ایران از لحاظ آثار تاریخی و باستانی در رتبه دهم و از لحاظ تنوع جاذبه‌های گردشگری در رتبه پنجم و از لحاظ درآمد در رتبه 147 جهانی قرار دارد و آمار رسمی قابل اتکا گردشگری مازندران و شهرستان سوادکوه برای مقایسه و تحلیل آماری و محتوایی با آمار ملی و جهانی وجود ندارد.
*نقش تعریف نشده 5 مرکز دانشگاهی
ارتباط بین توسعه و دانشگاه از موضوعات متعارف در جوامع توسعه یافته است و بررسی و پژوهش نظری برای وارد شدن به میدان عمل و تعیین نقشه راه از شاخص‌های منطقی و اولیه در توسعه است و عملیاتی کردن برنامه‌ریزی شده و آیندهنگرانه هم با استفاده از توان علمی و کاربردی به دست می‌آید که ارتباط بین صنعت و دانشگاه و در معنای وسیع‌تر باید به ارتباط بین توسعه شهرستان و حضور پررنگ دانشگاه توجه لازم انجام شود.
پنج مرکز دانشگاهی سوادکوه شامل دانشگاه آزاد واحد سوادکوه و مرکز شیرگاه، پیام‌نور زیراب و پل‌سفید و پردیس بهشتی زیراب را می‌توان ظرفیت‌هایی توصیف کرد که هنوز نقش آنان در توسعه شهرستان دیده نشده است.
هر چند شاهد برگزاری همایش‌ها، برنامه‌های بین‌المللی و ملی در برخی از این دانشگاه‌ها بودیم ولی نقش برنامه‌ریزی شده‌ای از آنان در توسعه سوادکوه مشاهده نشده است.
*معادن و صنعت و نرخ 22 درصدی بیکاری سوادکوه
شرکت زغال سنگ البرز مرکزی را می‌توان نماد توسعه صنعتی دانست که با اشتغالزایی 7 هزار نفری در کنار اشباع تراورس شیرگاه و چوب فریم اضلاع تامین معیشت مستقیم و غیر‌مستقیم اکثریت مردم سوادکوه بوده است و در حال حاضر با وجود فعالیت حدود 50 معدن زغال سنگ به همراه معادن فلورین و واریزه‌های کوهی و سنگ‌های ساختمانی نقش شکننده‌ای در اشتغالزایی پایدار دارد و مشکلات گاه و بیگاه حقوق کارگران و بازنشستگان و تعدیل نیروها در آن بر مشکلات اقتصادی منطقه افزوده است.
همواره این مطلب مهم در اذهان کارشناسان کشورها و مناطق تک محصول که یک ابزار اشتغالزا همواره نقش کلیدی در اقتصاد آنها داشته است، وجود دارد که با ایجاد نوسان در محصول یا کالای محوری چه برنامه‌هایی برای جبران آن وجود دارد.
هر چند نباید از وجود نعمت زغال در شهرستان سوادکوه ناسپاسی کرد ولی تکیه صرف بر آن هم از منطق به دور است.
معتقدم وجود معادن غنی و با کیفیت در سوادکوه موجب ندیده گرفته شدن سایر توانمندی‌های توسعه در بخش های گردشگری و کشاورزی و دامداری و صنعت را فراهم کرده است و نوعی حباب بی‌نیازی به سایر منابع اشتغالزا را برای مردم و مسئولان به وجود آورده است.
طرح احیای زغال سنگ البرز مرکزی در قالب راه‌‌اندازی کک‌سازی و زغال‌شویی و فعال شدن همه معادن از برنامه‌ریزی زمان‌بندی شده عقب است و ذهنیت مثبتی از آن در اذهان عمومی وجود ندارد.
صنعت در سوادکوه نیز نتوانسته است بر انتظارات اقتصادی و اجتماعی شهرستان سوادکوه و سوادکوه شمالی جامعه عمل بپوشاند و بر طبق طرح‌های اعلام شده شرکت‌ها و کارخانجات، در حال حاضر باید شاهد اشتغالزایی بیش از 15 هزار نفر در شهرک‌های صنعتی شورمست و بشل و ناحیه صنعتی اسلام آباد باشیم که این رقم به حدود 5 هزار نفر می‌رسد که عمده آنان غیربومی یا پاره وقت است و نرخ 22 درصدی بیکاری سوادکوه که فاصله‌ای حداقل 12 درصدی با میانگین استانی دارد و یا کاهش بیش از 2 هزار نفری جمعیت سوادکوه سال 90 نسبت به سال 1385 به دلیل مهاجرت را می‌توان در این حوزه مورد بررسی قرار داد.
*فرهنگ و ورزش
جمله «آنقدر به فکر پاک کردن آب کف اتاق بوده‌ایم که فراموش کرده‌ایم شیر آب را ببندیم» می‌تواند برای توسعه نیافتگی سوادکوه به عنوان روشن کننده مسیر مورد استفاده قرار گیرد.
کمبود منابع و وجود انتظارات فزاینده دلیل متقنی برای اولویت‌بندی توانمندی‌ها برای بهره‌برداری و مشکلات برای رفع آن است.
مصداق این باور غلط که به جای جلسه و سخن گفتن و نظریه‌پردازی باید در میدان عمل وارد شد و کار و فعالیت انجام داد را می‌توان در توسعه نیافتگی سوادکوه و سوادکوه شمالی مشاهده کرد.
بدون نقشه وارد کارزار شدن همان «هیمه به شبتاب هشتن است» مولوی می‌شود، هر چند مضرات و بی‌فایده بودن برگزاری جلسات بی‌محتوا و بدون چارچوب کاربردی بر کسی پوشیده نیست ولی اجرای نادرست یک طرح یا برنامه به معنای زیر سئوال بردن کلیات و ماهیت نیست.
ورزش و فرهنگ می‌تواند نقش خط مقدم برای توسعه را بر عهده بگیرند و شهرستان سوادکوه نشان داده است که در این حوزه‌ها قدرتمند است.
فرهنگ و ورزش به عنوان حلقه‌های قوی برای آماده کردن جامعه برای انتخاب و طی کردن مسیر مناسب و آیندهنگرانه عمل می‌کنند تا شخصیت جامعه مورد نظر برای توسعه همراه با عدالت و فرهنگ‌پذیری درست و دستیابی سریع‌تر به اهداف مورد توجه قرار گیرد.
سابقه اساطیری تمدن و فرهنگ در سوادکوه، پرورش علما و دانشمندان مطرح در ادوار تاریخی، حضور حدود 6 هزار سوادکوهی در جبهه‌های جنگ تحمیلی، تقدیم 422 شهید در راه و اصول نظام اسلامی، درخشش چهره‌های علمی و هنری در آزمون ها و مسابقات بین‌المللی و ملی، میانگین حضور حدود 80 درصدی در انتخابات مهم و مشارکت گسترده در راهپیمایی ملی و مذهبی بخشی از کارنامه فرهنگی مردم سوادکوه است.
استعدادهای ورزشی سوادکوه هم می‌تواند به عنوان حلقه‌ای مهم در توسعه مورد توجه قرار گیرد.
رمضان صالح‌نژاد جانباز 70 درصد و کاپیتان تیم ملی تیراندازی جانبازان با بیش از 80 مدال رنگارنگ، مهدی تقوی قدرت بلامنازع وزن 60 کیلوگرم کشتی آزاد در سال‌های اخیر، خردمند حیدری که در مسابقات جهانی و بین‌المللی در بین ده‌ها هزار دونده به عناوین برتر دست یافته است، مجتبی عابدینی به عنوان نخستین شمشیرباز ایرانی حاضر در المپیک، حضور علی قربانی در لیگ برتر فوتبال و مهدی امیری به عنوان مربی لیگ دسته اول کشور، کسب شش درصدی مدال‌های ورزشکاران سوادکوهی نسبت به ورزشکاران مازندران بخشی از ظرفیت ورزشی در سوادکوه است.
*رسانه‌های سوادکوه
انعکاس ماهانه حدود 300 خبر توسط خبرگزاری فارس، روزنامه و ویژه نامه حرف، روزنامه وارش، سایت سوادکوه نیوز، سایت سوادکوه آنلاین و سایر سایت‌ها و وبلاگ‌ها با موضوع شهرستان سوادکوه بیانگر فعالیت مناسب فعالان رسانه‌ای سوادکوه در این عرصه است.
به ازای هر 213 نفر ساکن در سوادکوه به صورت ماهانه یک خبر مخابره می‌شود و افزایش این آمار به تعامل بیشتر مسئولان و تقویت روابط عمومی ادارات و نهادها و به رسمیت شناخته شدن رسانه‌ها به عنوان بازوان پرتوان در دستیابی به اهداف توسعه شهرستان بستگی دارد.
پیدا و کاربردی شدن حلقه‌های مفقوده توسعه سوادکوه را باید در افراد یا گروه‌هایی جست‌وجو کرد که بتوانند با برنامه‌های بلند مدت و کارشناسی شده و استفاده از همه ظرفیت‌های توسعه گام بردارند و انجمن‌های مردم نهاد می‌توانند گزینه‌های مناسبی در این زمینه باشند تا با لمس مستقیم مشکلات و آشنایی با جنبه‌های مختلف ظرفیت‌ها به کاهش مشکلات اقدام کنند.
------------------
عمران اکبرنژاد
-----------------
انتهای پیام/86015/ح40/ض1002
