به گزارش خبرگزاری فارس از دیر، ارادت و علاقه‌مندی به خاندان اهل بیت (ع) در شهرستان دیّر تا آنجاست که در روستای تک خانواری این شهرستان هم حسینیه دایر است، حسینیه‌هایی که قدمت تاریخی دارند.
علم‌گردانی یکی از مراسم‌های سنتی و مذهبی دیّری‌ها در ماه محرم
علم گردانی یکی از مراسم‌های سنتی و مذهبی در شهر دیّر است که از قدمت بسیار فراوانی برخوردار است، در مورد تاریخچه مراسم علم‌گردانی ابتدا باید گفت که علم در گذشته جزئی از لوازم جنگ به شمار می‌آمده است. در لغت‌نامه دهخدا در مورد معنی کلمه توغ (توق)، علم را با توغ یکی دانسته است؛ علم در جایی معرف شخص است. شخصی که بانی ساختن آن شده است؛ علم در جایی نشانه گروه و تکیه و محله است و در جایی نشانه شهید است.
علم از چوبی بلند و محکم به طول چهار یا پنج متر ساخته شده که پارچه‌ای سیاه به دور آن پیچیده و بر فراز آن قبه‌ای گنبدی شکل و یا سرپنجه‌ای از جنس برنج نصب شده و از بالا تا پایین با پارچه‌های رنگارنگی که حاجت‌داران نذر آن کرده‌اند، تزئین یافته است، نقش پنج انگشت در بالای علم نیز به عنوان نشانه انگشتان بریده حضرت ابوالفضل‌العباس (ع) قرار دارد. در میان علم‌های مثلثی شکلی که بر روی آنها تصاویری از وقایع عاشورا و یا نوشته‌ها و اشعاری در مصائب اهل بیت (ع) نقش بسته و بردوش گروه علم گردان حمل می‌شود، در کوچه پس کوچه‌های محل به حرکت درمی‌آید.
شعرخوانی نوحه‌خوان/ علیاصغر صغیر من لائی لائی لای طفل نخورده شیر من لائی لائی لای
خداداد نجار که علم‌گردان است در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری فارس می‌گوید: از اول تا نهم‌ماه محرم به اجرای برنامه می‌پردازیم و به منازل مردم می‌رویم و اشعاری می‌خوانیم که بوی محرم می‌دهد و برای مردم آشناست.
این علم‌گردان اضافه می‌کند: یکی از نوحه‌خوانانی که معمولاً مسن و دارای وجهه و اعتبار مذهبی بوده به سرخوانی پرداخته و سایرین نیز او را همراهی می‌کنند و یکی از بندهای نوحه را در پایان هر بیت نوحه‌خوان تکرار می‌کنند:
همرهان گر این زمین کربلاست بار بگشائید بار آی بار بگشائید بار
نجار که خود پیشکسوت این کار است، می‌افزاید: مختک یا همان گهواره به نشانه حضرت علیاصغر (ع) توسط جوان‌ترین فرد در گروه حمل می‌شود و برای خود نوحههایی حزن‌آور و دلنشین دارند که یکی از آنها چنین است:
علیاصغر صغیر من لائی لائی لای طفل نخورده شیر من لائی لائی لای
این علم‌گردان پیشکسوت اضافه می‌کند: مردم با اعتقاد خود به نیت شفای بیمارهایشان و یا برآوردن سایر حاجات خود پارچه‌ای و یا وجوهی نذر علم و یا مهتک حضرت علیاصغر(ع) کرده و در پایان نذر خود را به گروه علم‌گردان تحویل می‌دهند.
نجار می‌گوید: می‌ترسیم که این آئین که یادگار نیاکان ماست توسط جوانان بعد از ما ادامه نداشته باشد که امیدواریم هرگز چنین اتفاقی نیفتد.
علم‌گردانی، سنتی که نسل به نسل انتقال یافته است
عبدالمحمد شعرانی، محقق دیّری نیز در این باره به فارس می‌گوید: علم‌گردانی یکی از سنت‌های قدیمی مردم دیّر در ایام عزاداری سرور و سالار شهیدان امام حسین(ع) و اصحابش است که نسل به نسل تا امروز انتقال یافته است.
این فرهنگی دیّری ابراز می‌کند: کسانی که نذر دارند درب خانه‌هایشان را باز می‌کنند و جلوی آن می‌ایستند و با دود کردن اسپند از گروه عزادار استقبال می‌کنند و با اعضای گروه، اشعار عاشورایی سر می‌دهند.
شعرانی ادامه می‌دهد: مهم‌ترین ابزار در مراسم علم‌گردانی علم است؛ علم چوب خشک شده یک صنوبر یا یک درخت کشیده است که جامه و پارچه و دستمال‌های رنگارنگ نذری به قسمت بالایی آن می‌بندند و انتهای بالایی علم، فلزی شبیه پنجه و یا به شکل برگ با زبانه‌ای بلند دارد که یک نفر علم‌گردان یا علم‌چی آن را حمل می‌کند.
وی ابراز می‌دارد: گروه علم‌گردان دارای نفرات مختلفی است که در این بین تعدادی نیز نذورات مردم را جمع‌آوری می‌کنند.
گزارش از محمد شعرانی
انتهای پیام/66005/ذ40/ف4004
